qatnashadi. Ammo odamda harakatlar bosh miya po‘slog‘ining ta’siri bilangina murakkab tarzda uyg‘unlashadi. Shuni aytib o ‘tish kerakki, bosh miyaning po‘stloq ostidagi tuzilmalari, masalan, miyacha faoliyati buzilganda harakatlar koordinatsiyasi muayyan tarzda buziladi. U yg‘unlashgan murakkab harakatlar yuzaga chiqishi uchun markaziy asab tizimining hamma boiim lari kelishib ishlashi kerak. Bosh miya po‘slog‘i esa ana shu boiim lam ing kelishib ishlashini ta’minlydi. ORQA MIYA FUNKSIYALARI Orqadagi va oldingi ildizlaming funksiyasi. Orqadagi va oldingi ildizlardan turli nervlar o ‘tishini fiziologlardan Bella bilan Majandi tajribada aniqlaganlar. Ular orqa miyaning bir tomonidagi oldingi ildizlami qirqib qo‘yganlarida o ‘sha tomondagi qoi-oyoq tamomila falaj b oigan i holda, sezuvchanlik bekamu-ko‘st saqlangan. Orqadagi ildizlar kesib qo‘yilganda sezuvchanlik y o ‘qolgan va shu bilan birga harakat kamgina boisada buzilgan emas. Bu kuzatishlar orqadagi ildizlar sezuvchi ildizlardir, ulardan markazga intiluvchi tolalar o ‘tadi, oldingi ildizlar esa 354
harakatlantiruvchi ildizlar bo‘lib, ulardan markazdan qochuvchi
tolalar o ‘tadi degan xulosani chiqarishga asos bo‘ldi. 1 2
51 -rasm. Orqa miyaning ko‘ndalang kesimi. l-o q modda; 2-kulrang modda; 3-orqa shoxdan chiqqan sezuchi nerv; 4-oldingi shoxdan chiqqan harakatlantiruvchi nerv; 5—sezuvchi va harakatlantiruvchi nervlaming qo‘shilishidan hosil b o ig a n aralash nerv tolalari. Orqa miyadan qo‘zg ‘alishning o ‘tishi. Orqa miyaning ko‘ndalang kesigiga qarasak, bir-biridan katta farq qiladigan turli rangdagi ikki qavatni: kul rang va oq moddani ko'ramiz. Kul rang modda o'rtada bo‘lib,
