Raqamli texnologiyalarning Yangi O‘zbekiston rivojiga ta’siri

Klasterlsrni tashkil etish tamoyillari va turlari. 
Xorijiy mamlakatlarda klasterlami shakllantirish bo'yicha to'plangan tajribalar va 
amaliyotlardan ma’lumki, klasterlar asosan
quyidagi yo'nalishlarda shakllantiriladi: 
- birinchi yo'nalish Italiya modeli (sanoat okruglari) hisoblanib, kichik korxonalaming 
eksportni kengaytirish borasidagi kuchli konsentratsiyasiga asoslangan, bozorga chiqish va uni 

---

262 
 
RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING 
YANGI 
O‘ZBEKISTON
 RIVOJIGA 
TA’SIRI
 
Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi
 
egallashda o'zaro rasmiy yoki norasmiy hamjamiyat asosida faoliyat yurituvchi ichki klasterlash 
shaklida[l]; 
- ikkinchi yo'nalish sanoat klasterlari hisoblanib, ular konsentrik doiralar hosil qiluvchi 
(markazlashgan tashkilotlar) markaziy boshqaruv tizimiga ega klaster shakli hisoblanadi. Bunday 
sanoat klasterlari tarkibida ilmiy loboratoriyalar, ilmiy tadqiqot markazlari va oliy o'quv yurtlari 
faoliyat yuritadi. Klasterlami bunday shakllantirish Yaponiya, Janubiy Koreya, Germaniya va 
Fransiya tajribalarida aks etgan. Ularda xalqaro bozorlar uchun o 'ta kuchli hamkorlik va yuqori 
darajada shakllantirilgan rasmiy ichki aloqalar mavjud. Bunday klasterlaming asosiy xususiyatlari 
innovatsion faoliyatning sochilib ketishi va chiziqli bog'lanishning, mavjud emasligi kabilar bilan 
izohlanadi. Har bir klaster ishtirokchisining tizimning boshqaruv apparatiga zanjirli aloqasi 
ta’minlanadi va bu o'zaro integratsiyani ta’minlashga asosiy kalit hisoblanadi. Bunday klasterni 
tashkil etish jarayonida ko'proq moliyaviy manbalarga tayanishi esa unga davlatning aralashuvini 
shart qilib qo‘yishi bilan birga, asosiy moliyaviy ta’minotchisi sifatida qatnashishini rag‘batlantiradi. 
Klasterni shakllantirishning bunday usuli davlatning ko'magidagi va moliyaviy mablag‘ning 
kattaligi uni tashkil etishning kuchsiz tomoni bo'llsada, xalqaro bozorda mamlakat 
raqobatbardoshligini oshirishning asosiy vositasi yoki strategiyasi sifatida qaraladi;
-
uchinchi yo‘nalish sanoatlashtirish davriga xos hisoblanib, bunday klasterlash 
strategiyalaridan Skandinaviya, Shvetsariya va AQSHda keng qi'llanilgan. Ko'proq uchlik spiral hosil 
qiluvchi klasterlash modelining asosiy yo‘nalishi innovatsiyalami yaratishga urg'u beradi va 
yaratilgan innovatsiyalami klaster ishtirokchilariga sochib yuborish orqali raqobatbardoshlikni 
ta’minlash a
sosiy maqsad hisoblanadi. 
Xulosa 
Biz bu tayyorlagan maqolamizda Paxta-
to’qimachilik klasterlarini tashkil etish zarurati 
haqida o'rgandik. Paxta-
to’qimachilik klasterlarini tashkil etishning tashkiliy huquqiy asoslari 
to'g'risida o'rgandik. Klasterlsrni tashkil etish tamoyillari va turlari haqida ma'lumotga ega bo'ldik.