Raqamli texnologiyalarning Yangi O‘zbekiston rivojiga ta’siri
RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING
Yüklə 109,74 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
RAQAMLI TEXNOLOGIYALARNING YANGI O‘ZBEKISTON RIVOJIGA TA’SIRI Xalqaro ilmiy-amaliy konferensiyasi Qo‘shilmalar bilan ifloslangan eritishlar soni 6 /12 Shunisi ahamiyatliki, umumiy holatda oksidlashli eritishlarda nisbatan ko‘proq metallning zarralar chegaralari bo‘ylab joylashgan va bu bilan quymalarning me xanik va ekspluatatsion xossalarining butun kompleksiga salbiy ta’sir etuvchi oson eriydigan temir marganetsli qo‘shilmalar bilan ifloslanishi ko‘proq kuzatiladi. Qayta eritish bilan olingan po‘lat nometall qo‘shilmalar bilan kam darajada ifloslangan va “yangi” shixtada eritiladigan po‘latga nisbatan kisloroddan yaxshiroq tozalangan. Buni shunday izohlash mumkinki, eritishni qayta eritish usuli bilan o‘tkazishda metall uzoq vaqt tiklovchi shlak ostida bo‘ladi, buning natijasida nometall qo‘shilmalar suyuq po‘latdan to‘liq darajada chiqarib yuboriladi va u to‘liq kisloroddan tozalangan bo‘ladi. 110 Г 13 Л p o‘latning mexanik va ekspluatatsion xossalari eritish usullariga kamroq bog‘liq bo‘ladi, eng yaxshi texnik - iqtisodiy ko‘rsatkichlariga uning qayta eritish us uli bilan eritishda erishiladi. Ta’kidlash lozimki, metallning kimyoviy tarkibini tartibga solish bunda ma’lum qiyinchiliklarni keltirib chiqaradi. Masalaning muhimligida - eritma shlaklarida Ʃ (FeO + MnO) miqdori eritmaning kisloroddan tozalanganligini k o‘rsatadi va quymaning mexanik va ekspluatatsion xossalarga bevosita ta’sir qiladi – eritmaning kisloroddan tozalanish darajasini tezkor nazorat qilish bilvosita usullar bilan hamda texnologik jarayon o‘lchamlariga rioya qilish bilan amalga oshiriladi. Nazoratning ushbu variantlari unchalik ishonchli emas va bugungi kun talabiga javob bermaydi. Kimyoviy tahlil o'tkazish yordamida shlakdagi Ʃ (FeO+MnO)ni aniqlash bilan eritmaning kisloroddan tozalanganlik darajasini nazorat qilish varianti mavjud. Eritmaning kisloroddan tozalanganlik darajasini nazorat qilishning ushbu varianti Ʃ (FeO+MnO)ni aniqlashning kimyoviy usuli borligi bois, juda sermehnat va harajatli. Buning ustiga u operativ- ahlil 15- 20 daqiqa, ba’zan undan ortiqroq cho‘ziladi. Bular barchasi chiqarishdan oldingi shlaklarda Ʃ (FeO+MnO) miqdorining va eritmani kisloroddan tozalashining beqaror bo‘lishi sabablidir, bu o‘z navbatida, po‘latning sifat ko‘rsatkichlarida va eritishning texnik - iqtisodiy o‘lchamlarida namoyon bo‘ladi - tiklash davri davomiyligi, elektroenergiya sarfi, qoplama yeyilishi oshadi, eritish agregatlaridan va barcha texnologik jihozlardan foydalanish samaradorligi pasayadi. Eritma ortiqcha qizib ketishi haroratining po‘lat xossalariga ta’siri ortiqcha qizish harorati oshi shi bilan mustahkamlikning ozroq pasayishida zarbiy qovushqoqlik oshib boradi. Mexanik xossalarning o‘zgarishi eritmaning fizikaviy holati o‘zgarishi bilan bog‘liqdir. Quymalar sifati shakllar bo‘yicha po‘latni quyish haroratiga oxirgi galda bog‘liq bo‘lm agan. Po‘latni quyishning yuqori harorati transkristallanish, zarra yuqori balining sababi sanaladi, bu o‘z navbatida, po‘lat zarbiy qovushqoqligining, yeyilishga chidamliligining, sovuqqa bardosh berishining va darzlilikka chidamliligining yomonlashishiga sabab bo‘ladi. Po‘latni quyishning yuqori harorati transkristallanish, zarra yuqori ballining sababi sanaladi, bu o‘z navbatida, po‘lat zarbiy qovushqoqligining, yeyilishga chidamliligining, sovuqqa bardosh berishining va darzlilikka chidamliligining yomo nlashishiga sabab bo‘ladi. |