Beyn lxalq hesablaşmalar sferasынa dövl tin müdaxi- lяsi-dövrü olaraq istifad olunan valyuta kliringlarinda t za- hцр edilir. Valyuta klirinqlяri dedikdя iki v daha çox öl- k nin hökum tlяri arasынda beyn lxalq t l b v öhd lik- l rinin qarşılıqlы zaçotunун m cburiliyi haqqında imzalan- mış razılaşma başа düşülür.
Valyuta klirinqi daxili bankлararası klirinql rd n ф rq- l niр. Bel ki, banklar arasынda daxili klirinq könüllü apa- рыlır, valyuta klirinq is m cburidir.
Ölk l rarası klirinqi razılaşması olduqda idxalçı v iхracçılar klirinq üzr hesablaşmalardan iмtina ed bилm z- l r vя n hay t daxili klirinqd n zaçotun saldosu t cili ş kil- d pula çevrilir, valyuta klirinqинd is saldonun öd nilm si probleми meydana çıxır.
Ölk nin valyuta-iqtisadi v ziyy tind n asılı olaraq, valyutа klirinql ri müxt lif m qs dli ola bil r. H min m q- s dl ря aşağıdakılar aid edilir:
qızıl-valyuta ehtiyatlaры s rf etm d n t diyy balan- sınын tarazlaşdырыlması;
aktiv t diyy balansına мalik kontragentd n güzяştli kreditin aлыnması;
dig r ölk nin ayры-seçkilik h r k tl rin (diskrimina- siya) cavab;
aktiv t diyy balansына malik ölk nin t r fинd n pas- siv t diyyя balansına malik ölk nin maliyy l şdirilm si.
V IF 6 S İ LBEYN6LXALQKREDİTMÜNASİB6TL6Rİ
Beyn&lxalqkreditiqtisadikateqoriyakimi
Beyn lxalq iqtisadi münasib tl r sistemind beyn lxalq kredit borc kapitaлыnın h r k ti olub, valyuta v mal resursla- рыnın qaytaрыlma ş rti il müdd tli verilm si v v zind faiz юdяnilm si il laq dardır. Kreditor v borcalan kimi xüsusi mü ssis l r, dövl t idar l ri, hökum t, beyn lxalq v regional valyuta-kredit v maliyy t şkilatlaры iştirak edir.
Kredit kateqoriyasынын növü olmaqla beyn lxalq kre- dit dig r iqtisadi kateqoriyalarla (m nf t, qiym t, pul, val- yuta mяz nn si, t diyy balansı vя s.) v bazarын iqtisadi qa- nunlaры il laq dardır.
Beyn lxalq kredit kapitalын dövriyy sinin bütün m r- h l l rind iştirak edir:
pul kapitalınын idxal avadanlıqlaрыna, xammala v s.
çevrilm sинd ;
bitmiş istehsalın kreditlяşm sindя;
dünya bazarlaрыnda mal satışынda.
Beyn lxalq kredit beyn lxalq dövriyy d satış v ödя- niş arasынda, istehsal v istehlak arasında vaxt f rql ri il
laq dardır. Beyn lxalq kreditin formalaры aşağıdakılardır:
kapitalын dövriyy si prosesind onun bir hiss sinin pul formasынda mü ssis l rd s rbяstlяşm si;
banklar t r fınd n s f rbяr edil n pul yığımlaры.
Beyn lxalq kredit t l batı ş rtl ndir n s b bl r aşağıda- kılardır:
t s rrüfatda v saitin dövriyй si;
istehsal v satışын xüsusiyy tl ri;
-xarici iqtisadi sazişl rin h ddi v icra müdd tl rindяki f rql r;
istehsalın genişlяndirilm si üçün böyük капитал гойу- лушларынын z ruriliyi.