Lizinq, faktorinq v& forfetl&şdirm& beyn&lxalq kreditin daha perspektivli formaları kimi
L i z i н q - maşın vя avadanlıqlarын, n qliyyat vasit l - rinин, istehsal qurğulaрыnын, uzun мüdd t işlяdil n mallaрыn v s. ихраъıнын icar foрмasıdır. Bu icar foрмasınын tяtbiqi, icar çiy mяbl ğd kapital qoyuluşlaры s rf etmяd n müasir v baha qiymяtli texnikadan istifad etm k v icarя haqqына t dric n h min avadanlıqlaрыn v dig r texnikı v saitl rin исtismaрыndan ld olунan m nf t hesabынa юd m y imkan vеrir. İcar y ver n t r f-müqabiлл rin borcunu öd yя bil- mяk рисkinin h miyy тli d r c d azaлdığı ş raitd , satışın artıra bilir. Bir çox hallarda лиzinq müqavilяl rинd icarя bitdikd n sonra, icar çinin istismar etdиyi mlakын satıш hüququ (öhd çilиyi) n z rd tutulur.
Lizinqin aşağıdakı növl ri mövcuddur:
maliyy lizinqi- вв lc d n mü yy nl şdiril n müd- d тдя lizinqver nin kapital qoyuluşlaрыnın tam amortizasi-
yası üçцн kifay т olan m bl ğin öd ниlm sini n z rd tutan müqavil ;
яm liyyat lizinqi – icar müdd тi razılaşdырыlмamış v йа icar y götürül n mlakın tam amortizasiyasынı hat etm йян müdd t saziş;
beyn lxalq lizinq – müxt lif ölk l rd yerl ş n lizinq ширk tl ri lizinq alan (icar y götür n subyekt) arasında мü- qavilя;
ixrac lizinqi – лиzinq şirk tinin mlakынı satын alıb, son- раdan xarici lizinq alana verilm sini n zяrd тutan müqavil .
Lizinq mяliyyatlaры zamanı yarana bil n riskl ri qiy- m tlяndir rk n bank aşağıdakı amill ri n z r alır:
lizinq alan şirk tin koмmersiya nüfuzu v мaliyy v зiyy ti;
lizinq alan şirk tин yerl şdiyi ölk dя maliyy , iqtisadi v siyasi v ziyy t (y ni millil şdirm riski, valyuta v sait- l rinin xaric köçürülm sin qadağan riski v s.);
lizinq alan firmanын lizinq obyektini istismar etm si
ş rtl ri.
İcar olunan obyekt gör müqavil y münasib td li- zinq aşağıdakı kimi f rql ndirilir:
xalis lizinq müqavil si. Bu zaman icar olunan m- laka lav xidm t xяrcl ri lizinq alanın öhd sin düşür;
tam lizinq müqavil si. Bu zaмan lizinq mlakınын is- tifad si il laq dar texniki xidm t v dig r x rcl ri icar ver n öz öhd sin götürür.
Beyn lxalq t crüb d avadanlıq lizinq sazişl ri aşağı- dakı kimi f rql ndirilir:
standart lizinq. Bu zaman avadanlığın istehsalçısı onu liзинг şirk tin satır. İstehsalçı v lizinq alan arasынda hüquqi мцгавиля olmur;
qaytarılan lizinq ("Liz-bek"). Kommersiya nöqteyi – няz rd n lizинqin bu forması o vaxt t tbiq olunur ki, fırma- нын v saitin böyük ehtiyacı olsun. Qaytaрыlan lizinq fir-
maнын maliyy v ziyy tinin yaxşılaşdıрыlması üçün s m r li цсул hesab olunur.
"yaş лиzinq" – lizinqin bu növünün xüsusiyyяti onda- dır ki, burada lizinq ver n lizinq alana lav xidmяtlяr gös- tяrir. Lizinqin bu növü bahadır. Bel ki, lizinq avadanlığın saxlaнması, t miri, sığortalanması v b z n istehsalын idarя edilm си üzr öhd likl ri öz üz rinя götürür;
avadanlığын qalıq d y rin gör лиzinq. Bu форма isti- fad olunmuş avadanlığa münasib td t tbiq olunur v ad - t n dilerlяr (ticar t agentlяri) t r fинd n gеniş istifad olu- nur. Müqavilя 1-4 il bağlaныr;
tam xidm t lizinqi. Bu növ "yaş lizinqя" analojidir. Lakин müqavil il bir sıra яlav xidm tl r nяzяrd tutulur.
mal gönd r n lizinq, Lizinqin bu forması "Lizbekя" (qaytaрыlan lizinq) analojidir. Avadanlığı gönd r n ikili rol- да çıxış edir: alıcı v яsas icarяçi. Lakin, o avadanlığın isтi- фadячиси olmur. İcar çi yeni icar çini tapmağa vя avadanлыğı yenid n icar y verm y borcludur;
b rpа edil n lizinq (yenid n t krar olunan lizinq). Bу formada lizinq m liyyatları zamanı icarяy veril n ava- danlıг dövrц olaraq, daha mük mm l analoqlarla v z olun- malıdır;
вендор лизинги. Бу заман лизинг ширкятинин юзц иля вя йа банкла бирликдя истещсалчы фирмаларын ассосиасийасы чыхыш едир.