urug‘lanish (bo‘yida bo‘lish) Erkakning etilgan jinsiy hujayrasi
(spermatozoid) bilan ayol jinsiy hujayrasining qo‘shilib bitta
hujayraga aylanishi va undan yangi organizm taraqqiy eta boshlashi
urug‘lanish deb ataladi.
spermatozoidlar erkak jinsiy
bezlarining burama kanalchalarida hosil
bo‘ladi. Spermatozoidning boshchasi,
bo‘yni va ingichka
uzun dumi bor
(16-rasm). Boshchasi hujayraning yupqa
sitoplazma qavati bilan o‘ralgan yadrodan,
dumi bilan
spermatozoidlar.
bo‘yni esa sitoplazmadan iborat.
Spermatozoidlar mustaqil harakatlana
oladi. Bu harakat dumining tebranma harakatlariga bog‘liq.
Spermatozoidlar urug‘ pufakchalari bilan prostata bezining sekretiga
tushgach harakatchanligi oshadi. Urug‘ pufakchalari hamda prostata
bezining sekreti bilan spermatozoidlar aralashmasi shahvat yoki
sperma deb ataladi. Jinsiy aloqada qinga 5–8 ml sperma tushadi,
buncha spermada 200–500 mln. spermatozoidlar bo‘ladi. Sperma
qinning asosan orqa gumbaziga tushadi, bachadon bo‘ynining qindagi
qismi esa orqa gumbazga qaragan. Bachadon bo‘yni kanalining tashqi
teshigi orqa gumbazda to‘plangan spermaga tegib turadi, shuning
uchun spermatozoidlar bachadonga bemalol kira oladi. Sermatozoidlar
bir daqiqada 3–3,5 mm tezlik bilan harakatlanib 1–11/2 soatdan keyin
bachadon bo‘shlig‘iga etib boradi. 2–3 soatdan
Dostları ilə paylaş: |