Reja: Bir o‘lchovli vaziyatda diffuziya koeffisentini hisoblash

Stasionar issiqlik o`tkazuvchanlik. Issiqlik o`tkazuvchanlik koeffisentini hisoblash

Gaz molekulalarining issiqlik harakati tufayli gaz egallagan hajmdagi har qanday kesimni molekular kesib o`tadi. Avval ko`rganimizdek, temperaturalar farqi o`zgarmas saqlanadigan (stasionar prosess) X uqqa perpundikulyar biror S yuzni ko`raylik. T₁ temperaturani T₂ ga nisbatan katta deb qabul qilamiz.

S yuza orqali molekular chapdan o`ngta ham, o`ngdan chapga ham o`tadi va gar gazning bosimi barcha nuqtalarda birday bo`lsa, u holda S birlik yuzni 1 sek ichida chapdan o`nga va o`ngdan chapga kesib o`tuvchi molekulalar soni birday bo`lishi ravshan. Biroq chapdan kelayotgan molekulalar yuzga o`ngdan kelayotgan molekulalarga qaraganda ko`p energiya olib keladi, chunki ular yuqoriroq temperaturali sohadan keladi. Shuning uchun molekularning chapdan o`nga olib kelayotgan energiyalari farqi teng issiqlik oqimi (chapdan o`nga) vujudga keladi.
Avvalgidek 1 sm² 1 sek ichida chapdan o`ngga kesib o`tayotgan molekular soni N₁ ni nvU₁ ga teng deb hisoblash mumkin. Huddi shungdek, o`ngdan chapga N<sub>2</sub> molekulalar o`tadi., bu yerda ham ga teng. By yerda molekulalar issiqlik harakatining o`rtacha tezligi va n —hajm birligidagi molekular soni. N<sub>1</sub> va N<sub>2</sub> molekulalar sonining teng ekanligini, biroq ular olib keladigan energiyaning har hil ekanini hozirgina qayd qilib o`tdik. Endi shu energiyalarni topaylik.
S yuzga chapdan kelayotgan molekulalar uning oldidagi ohirgi to`qnashuvdan so`ng ega bo`lgan energiyalar bilan keladilar. Turli molekulalar uchun erkin yugurish yo`li uzunligi turlicha, lekin qupolroq qilib yuzaga kelayotgan barcha molekulalar undan urtacha erkin yugurish yo`li uzunligi X ga teng bo`lgan masofada ohirgi tuqnashuvga duch kelganlar deb qabul qilish mumkin. Shunga muvofiq, yuzga chapdan kelayotgan molekulalar S yuzdan X ga teng masofada bo`lgan nuqtadan T temperaturaga mos U₁ ega deb olish mumkin. Bu molekulalarning 1 sek da 1 sm yuzga olib kelayotgan energiya mikdori

ga teng.