Reja: Bolalar psixologiyasi fanining predmeti, maqsadi, vazifalari Bolalar psixologiyasi fanining boshqa fanlar bilan aloqasi. Bolalar psixologiyasi fanining metodlari. Bolalar psixologiyasi fanining predmeti, maqsadi, vazifalari

BOLA PSIXOLOGIYASINI O'RGANISHDAGI TA'LIMOTLAR


Reja:

1. 
   Bolalar psixologiyasi fanining predmeti, maqsadi, vazifalari
   
2. 
   Bolalar psixologiyasi fanining boshqa fanlar bilan aloqasi.
   
3. 
   Bolalar psixologiyasi fanining metodlari.
   

Bolalar psixologiyasi fanining predmeti, maqsadi, vazifalari
“Psixologiya” ikkita yunoncha so‘zdan “psyche”- jon, ruh va “logos”ta’limot, ilm so‘zlaridan iborat bo‘lib, an’anaviy ma’noda inson ruhiy dunyosiga aloqador barcha hodisalar va jarayonlar uning predmetini tashkil etadi. Boshqacha qilib aytganda, psixologiyaning predmeti har birimizning tashqi olamni va o‘z-o‘zimizni bilishimizning asosida yotgan jarayonlar, hodisalar, holatlar va shakllangan xislatlarni tashkil etadi. Psixologiya bo‘yicha adabiyotlarda uning predmetini qisqacha qilib, psixikadir, deb ta’rif berishadi. Psixika – bu inson ruhiyatining shunday holatiki, u tashqi olamni, ichki ruhiy olamni ham ongli tarzda aks ettirishimizni, ya’ni bilishimiz, anglashimizni ta’minlaydi.
Psixikaning jarayonlari quyidagicha:

1. 
   Bilish faoliyati: diqqat, nutq, faoliyat
   
2. 
   Bilish jarayonlari: sezgi, idrok, xotira, xayol, tafakkur
   
3. 
   Shaxsning hissiy-irodaviy sohasi: hissiyot, iroda
   
4. 
   Shaxsning individual-psixologik xususiyatlari: temperament, xarakter, qobiliyat
   

Psixologiya – juda qadimiy va shu bilan birga navqiron fandir. Psixik hodisalarning ilk talqini qadimiy yunon olimi Aristotel (eramizdan avvalgi 384-322 yillar)ning “Ruh haqida” nomli asarida berilgan. Psixik hodisalar va ularning qonuniyatlariga taalluqli ilmiy tadqiqot ishlari XIX asrning ikkinchi yarmida, ilmiy psixologiya asoslari esa XIX va XX asrlar o‘rtasida yuzaga kelgan.
Hozirgi kunda psixologiyaning 300 dan ortiq tarmog‘i fan sifatida rivojlanib kelmoqda. Shulardan yosh davrlari psixologiyasi, bolalar psixologiyasi, maxsus psixologiya, pedagogik psixologiya, tibbiyot psixologiyasi, yuridik psixologiya, sport psixologiyasi, aviatsiya psixologiyasi, ijtimoiy psixologiya, shaxs psixologiyasi, boshqaruv psixologiyasi va boshqalar shular jumlasidandir.
Barkamol shaxsni tarbiyalashda, bolani dunyoga kelganidan boshlab to voyaga yetguniga qadar bo‘lgan davrdagi psixologik xususiyatlarini bilish tarbiyachilar, pedagoglar, ota-onalar uchun muhim ahamiyatga ega. Bolaning psixik taraqqiyoti haqidagi bilimlarni esa psixologik bilimlarning maxsus sohasi – Bolalar psixologiyasi fani o‘rganadi.
Bolalar psixologiyasi – psixologiya fanining alohida tarmog‘i bo‘lib, bolaning tug‘ilganidan to yetuklik davrida psixik taraqqiyotini, turli yosh davrlaridagi bola psixik taraqqiyotining qonuniyatlarini, rivojlanishining turli bosqichlarida bola psixikasiga xos xususiyatlarini o‘rganadi.
Bolalar psixologiyasi fanining asosiy e’tibori tug‘ilganidan yetuklik davrigacha inson psixikasi va ongining qanday rivojlanishiga qaratilgan, ya’ni har bir shaxs uzoq bolalik davrini boshdan kechiradiki, bu davrda unda alohida psixik jarayonlar va xususiyatlar yuz beradi. Shuning uchun ham bu davrni fanda alohida ajratib o‘rganiladi va uni ontogenetik taraqqiyot yo‘li deyiladi.