|
Jeyms Klark Maksvell (1831-1879). Jeyms Klark
Maksvell 13 iyun 1831 yil sayoxatchi ixtirochi Jon Klerk
oilasida SHotlыndiyada tug‗ildi. U 10 yoshida Edinburg
akademiyasining o‗rtao‗quv gimnaziyasida o‗qidi, U 5
yildan so‗ngo‗qishida geometriyaga qiziqib o‗zicha
geometrik jismlarning modelini chiza boshladi.
Maksvell 1847 yili Edinburg univsrsitstiga o‗qishga
kirib uning fandagi dunyoqarashi shakllana boshladi va u
fizikaga qiziqa boshladi. 1850 yili Edinburg qirolligi
jamiyatidq elastik jismlarning muvozanati temasida doklad
qildi, hamda elastik materiallar qarshiligi nazariyasini
yaratdi.
21 sentyabr 1859 yili Buyuk Britaniya Assotsiatsiyasi
yig‗ilishida J. K. Maksvell «Gazning dinamik nazariyasiga doir tushunchalar» degan
temada doklad qilib molekula ham birqancha mayda materiyalardan tashkil topgan va
ularning harakati tabiat qonunlariga bo‗ysunadi deydi. Olimlardan Daniel Bernulli, Joul,
Jeyms Klerk Maksvell
(1831-1879)
7
Kryonig, Klыuziuslarning gazning bosimi, temperaturasi va zichligi o‗rtasidagi o‗zaro
qonuniy bog‗likligini o‗rganib, gaz molekulalarining o‗zaro to‗qnashishi natijasida xar
bir to‗qnashishida zarrachalarning tezligini o‗zgarishi uning o‗rtacha to‗qnashashlari
soniga bog‗liqligini isbotlaydi. Maksvell gaz qonunlarid molekullarning bir xil
temperaturada gaz molekulalari erkin to‗qnashadi va xar bir gaz zarrachalarining
massasi molekulalari tezligi kvadratiga teskari proporsional ekanligini isbot etadi.
Umuman Maksvellning gaz molekulalarining elastik sharsimon deb tushuntirishi
Nyuton mexaniqasi qonunlari orqali tushuntirishda osongina keltirib chiqaradi.
Dostları ilə paylaş: | 
