Reja: I. Umumiy fizika (Molekulyar fizika) fanining predmati, maqsad va vazifalari. Fanning boshqa fanlar bilan aloqasi. Talabalar bilimiga qo‟yiladigan talab. II. Umumiy yuklama va baholash mezoni. III

II. Molekulalar orasida moleklalararo bo„shliq mavjud;  

---

 

10 

 

Porshen  ostida  turgan  biror  massali  gazni  siqqanimizda  kichikroq  hajmga 

ham o‗sha massali gaz joylashadi. Bunda molekulalar bir-birini ezayotgani yo‗q, 

balki molekulalararo masofa kichraymoqda.  

10  sm

3

  suvga  10  sm

3

  spirt  solinganda  taxminan  19,5  sm

3

  dan  ko‗proq 

aralashma  (aroq)  hosil  bo‗ladi.  Bundan  ham  ko‗rinib  turibdiki,  molekulalararo 

bo‗shliq mavjud ekan. 

Mustahkam  metall  idishda  turgan  suyuqlikga  P=5000  MPa  bosim  berilsa, 

suyuqlik  molekulalari  metall  molekulalari  orasiga  singib  kiradi.  Yoki  bo‗lmasa, 

metallni qizdirganda hajmi kengayadi. Bunda ham molekula hajmi o‗zgarmasdan, 

balki molekulalararo masofa kattalashadi.  

Demak,  modda  gaz,  suyuqlik  va  qattiq  agregat  holatlarining  qaysi  birida 

bo‗lmasin,  ularning  molekulalari  orasida  bo‗shliq  mavjud  bo‗lar  ekan. 

Molekulalarning betartib harakati ana shu bo‗shliq hajmda sodir bo‗ladi.