Reja: O‘zbek tilinig imlo lug‘ati tuzilishi va undan foydalanish



Yüklə 206,5 Kb.
səhifə7/8
tarix07.06.2023
ölçüsü206,5 Kb.
#126338
1   2   3   4   5   6   7   8
O‘zbek tilinig imlo, talaffuz, qo‘shma so‘zlar lug‘ati haqida

CHIZIQCHA BILAN YOZISH
1. Juft va takror so'zlar chiziqcha bilan yozildi, qavs ichida bu juft so'zning -u hamda -yu bog'lovchilari bilan qo'llanish imlosi keltirildi: or-nomus (or-u nomus), yaxshi-yomon (yashi-yu yomon), oz-ko'p (oz-u ko"p) kabi.
2. Belgini kuchaytiruvchi unsuri mavjud bolgan so'zlarning o'zak va kuchaytiruvchisi orasida chiziqcha qo'yildi: yam-yashil, bus-butun, dum-dumaloq, yap-yangi kabi.
3. Ikki o'zak -ma, ba- yordamida bog'lanishidan hosil bolgan so'zlarning qismlari chiziqcha bilan ajratildi: qamtima-qamti, sahifama-sahifa, dam-badam, qadam-baqadam singari.
4. Slavyan tillaridan aynan yoki so'zma-so'z tarjima qilish yo'li bilan o'zbek tiliga o'tgan bo'lsa, ular chiziqcha bilan yozildi: general-mayor, metr-sekund, metr-kub kabi.
5. Arab tilidan o'zlashgan izofali otlar chiziqcha bilan yozildi: al-qasos, al-qonun kabi.
6. Murakkab sonning qismlari ajratilib yozildi: o'n ikki, yigirma besh, ellik olti singari.
7. Birinchi qismi chiqish kelishigida, ikkinchi qismi jo'nalish, kelishigida bo'lgan birikmalar ajratilib yozildi: kundan kunga, uydan uyga, hovlidan hovliga kabi.
Birinchi so'zi chiqish kelishigida bo'lgan belgining ortiqligini anglatuvchi birikmalar ajratilib yozildi: yomondan yomon, yaxshidan yaxshi, ko"pdan ko'p kabi.
8. Izofali birikmalar ajratilib yozildi: dardi sar, ofati jon, kallai sahar kabi, izofa tushib qoladigan holat yuz bergan o'rinlarda ikki so'z qo'shib yozildi: oxirzamon, gulbeor singari.
Tavsiya еtiladigan asosiy adabiyotlar


  1. Nе’matоv H. So‘z, uning til va nutqdagi o‘rni // O‘zbеk tili va adabiyoti. -1988, 6-sоn. 23-27 b.

  2. Nе’matоv H., Bеgmatоv Е, Rasulоv R. Lеksik mikrоsistеma va uning tadqiq mеtоdikasi // O‘zbеk tili va adabiyoti. 1989. 6-sоn.

  3. Nе’matоv H, Bоzоrоv О., Til va nutq. –T.: O‘qituvchi, 1993.Б-3

  4. Nе’matоv H, Rasulоv R. O‘zbеk tili sistеm lеksiоlоgiyasi asоslari. –T.: O‘qituvchi, 1995. -127b.


  5. Yüklə 206,5 Kb.

    Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin