155
Kasb. Turizm mahsuloti va xizmatlarining haridiga turistning
qanday kasb bilan shug‘ullanishi ma’lum ma’noda ta’sir ko‘rsatadi.
Idoralarda ishlovchilar, xizmatchilarga nisbatan ko‘proq sayohat
qiladilar. Lekin yil mobaynida ko‘proq sayohatni menedjerlar, bank
xodimlari va boshqaruv apparati xodimlari amalga oshiradilar. Turistlik
firmalar mashg‘ulot turlari bo‘yicha guruhlarni aniqlab olishga harakat
qiladilar. Ba’zi bir turistlik firmalar aniq bir kasb guruhlari uchun maxsus
turmahsulot va xizmatlarni ishlab chiqarishga ixtisoslashtiriladi.
Lekin
har doim ham iste’molchilarni aniq bir ko‘rsatkichlar, ya’ni daromadi,
ma’lumoti, yoshi va mashg‘ulot turlari bo‘yicha ajratib bo‘lmaydi. Ayrim
ishchi xizmatchilar yetarlicha yuqori daromadlarga ega bo‘lishlari
mumkin, lekin ularning harid qobiliyati boshqaruv apparati xodimlari
harid qobiliyatidan keskin farq qiladi. Odatda
yuqori maosh oladigan
ishchilar turizmga kamroq pul ishlatadilar. Bu guruhdagilar faol sayohat
qiluvchilar
bo‘lmasalarda, salohiyati bo‘yicha bozorda turizm
menedjerlarining e’tiborini jalb qiladilar.
Irqi. Ma’lum bir millat va irqning son jixatdan
kamligi ham turizm
xizmatlarining salohiyatli iste’molchilari bo‘lishi mumkin. Aholining bu
qismi o‘zlarining milliy an’analari, madniyati va urf-odatlariga ega. Bu
guruh odamlarida mahalliy aholidan farqli ravishda harid qobiliyati o‘ziga
xos bo‘ladi. Bu guruhdagi salohiyatli iste’molchilar o‘zlariga alohida
maxsus yondashishni va maxsuslashgan marketing dasturini bo‘lishini
talab qiladi.
Jinsi. O‘zbikiston
aholisi tarkibida ayollar 51 %
ni tashkil qiladi,
sababi ayollarning o‘rtacha umri erkaklarnikiga nisbatan o‘sib bormoqda.
Bundan tashqari doimo o‘suvchi ijtimoiy, iqtisodiy va siyosiy jabhalarda
156
ayollarning roli oshib bormoqda. Bu omillar ayollarni turizm xizmat
bozoridagi asosiy segmentga aylantirmokda.
O‘zbekistonda ishlovchi ayollardan ko‘ra uy bekalari ko‘p.
Ishlovchi ayollar ko‘p hollarda yuqori daromadlarga ega va shu sababli
oilada qo‘shimcha daromad bo‘lishi tufayli sayohatlarga yetarli pul
mablag‘lari bo‘ladi.
Ishlayotgan ayollar orasida kar’eraga
qiziquvchi ayollar turfirma
uchun ancha istiqbollidir. Shu sababli jinslarning ijtimoiy rolida
o‘zgarishlar sodir bo‘lmoqda va bu iste’molchilar harakatidagi
o‘zgarishlarga olib kelmoqda.
Dostları ilə paylaş: