Rekreatsiya va turizm geografiyasi Chirchiq-2023
Yüklə 1,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Bolalar. Bolalar tug‘ilishining ortishi turizm uchun uncha yaxshi
emas. Sababi yosh bolalari va chaqaloqlari bor oilalar sayohatdan ko‘ra uyda o‘tirishni afzal ko‘radilar. Bundan tashqari bunday oilalarda sayohat uchun ishlatilishi mumkin bo‘lgan daromadning bir qismi yosh bolalar va chaqaloqlarga ishlatishadi. Ammo yosh bolalarning o‘sish tendensiyasi turizmning kelajak-dagi rivojlanishi uchun yaxshi omil hisoblanadi. Sababi kelajakda bu yosh bolalar turistlik xizmatlarning salohiyatli iste’molchilari hisoblanadilar. O‘smirlar bozorning asosiy segmentini tashkil etadilar. Sababi ular o‘zlarining individual harid qobiliyatiga ega. Qayerda dam olish kerakligiga oila a’zolariga o‘zlarining ta’sirini o‘tkazadilar. Ular mustaqil turistlar hamdir. Sayohat qilishiga shaxsiy transport vositalarining borligi asosiy omil hisoblanadi. 152 Turizm xizmat bozorida yoshlar ikki yosh kategoriyalari bo‘yicha bo‘linadilar, ya’ni 18 dan 24 yoshgacha va 25 dan 34 yoshgacha. O‘zlarining ko‘p sonliligi va ko‘proq harakatlanish qobiliyati bilan, bu kategoriyadagilar turizm xizmat bozorining holatiga ta’sir qiladi. Odatda bu guruhdagi yoshlar ko‘pchilikni tashkil qilganligi sababli, bu segmentning kompleks tendensiyasini aniqlash mumkin: kechroq turmush qurish, oilada faqat bir bolaning tug‘ilishi, kichik uy xo‘jaligi, oiladagi har ikkala a’zosi uchun ham kar’eraning muhimligi. Turizm xizmat bozorida yoshlarning ko‘proq ikki guruhi uchraydi: turmush qurmagan va bolasi yo‘q yosh oilalar. Aholining harid qobiliyatiga 35 yoshdan 44 yoshgacha bo‘lganlar asosiy ta’sir ko‘rsatadilar. Bu segmentning hayot tarzi butun mamlakat hayot tarzi bo‘la boshlaydi, bu xoh sayohat bo‘lsin, yoki dam olish maskanlari bo‘lsin, aynan shu guruhdagi aholi samolyotlardagi sayohatlarga va kurortlarda dam olishga ishqiboz. Sayohatga va ko‘chish vositalariga ular ko‘p pul sarflaydilar. Bularning ko‘pchiligi yaxshi ta’lim olgan. Ular uchun o‘z bilimlarini takomillashtirish muhim ahamiyat kasb etadi. Yangi axborotlarni olishni ular o‘zlari uchun fikrlash doirasini kengaytiruvchi vosita deb biladi. Bu guruhdagi kishilarning ehtiyojlarini qondirish, turizm biznesining kelajakdagi rivojlanishiga ta’sir qiluvchi asosiy omil hisoblanadi. 45 yoshdan 54 yoshgacha bo‘lganlar. O‘zlarining yashash joylaridan uzoqroqda, kurortlarda dam olishga, samolyotlarda sayohat qilishga molikdir. Bu guruh asosini ijtimoiy faol kishilar tashkil qiladi. Bu yoshdagigilar barcha qulayliklar bo‘lishini va ekskursiya dasturlariga 153 o‘zlarining kasbiga bog‘liq ob’ektlar bilan tanishishni kiritilishini xohlaydilar. Asosiy e’tibor qaratilishi lozim bo‘lgan tendensiya – bu keksa yoshdagi aholining o‘sib borishidir. (60-65 yosh va 65 yoshdan yuqori). Bu bozor doimo o‘sib boruvchi va boshqa yoshdagi segmentlarga nisbatan asosiysidir. Bu turizmning ajralib turuvchi jixati shundaki, bu yoshdagilar xodimlar xizmatiga, tibbiy yordamga va h.k.larga talabi yuqori. Shu jumladan bu turistlarning dam olish vaqtlari chegaralanmaganligi sababli, aynan turizmning mavsum oylari (iyul, avgust) ni chetlab o‘tishga harakat qiladi va iliq kuz mavsumini yaxshi ko‘rishlari bilan, kishini o‘ziga jalb qiladi. Bu yoshdagi guruhlarning turizm va sayohatga bo‘lgan munosabati nuqtai nazaridan uch asosiy guruhlarga ajratiladi: - 55 yoshdan 64 yoshgacha: - 65 yoshdan 74 yoshgacha va 75 yoshdan yuqori. 55 yoshdan 64 yoshgacha bo‘lganlar, qo‘llarida naqd pul borligi va bolalarining o‘qishi, tarbiyasi va ta’minotidan ozodligi bilan harakterlanadi. 65 yoshdan 74 yoshgacha bo‘lganlar faol pensionerlar hisoblanib, sayohatchilarning asosiylarini tashkil qiladilar. 75 yoshdan yuqori aholi unchalik faol emas va shu sababli uzoq davom etuvchi va olis sayohatlarga molik emaslar. Daromad. Aholining harid qobiliyati turizm rivojlanishining asosiy omilidir. Daromadlarning o‘sishi bilan turizmga sarf-harajatlar ham oshadi. U yoki bu oilaning daromadi qanchalik yuqori bo‘lsa, shunchalik tursayohatga imkoniyati yuqori bo‘ladi. O‘zlariga to‘q odamlar daromadlarining bir qismini aynan turizmga sarflashni ma’qul qiladilar. 154 Vaqt tejash vositasi sifatida ularni ko‘proq aviatransportlar orqali uchishlar jalb qiladi. O‘ziga to‘q mijozlarning dam olish uchun qiladigan harajatlarining ko‘p qismi, tur mahsulotni harid qilishga, joylashishga, ko‘ngil ochar dasturlarga va ovqatlanishga sarf qiladilar. Transportga qilinadigan harajatlar jami harajatlarning katta qismini tashkil qiladi. Sababi, transport xizmatlarida tejamkorlik qilish, joylashtirish va ovqatlanishga ko‘ra ancha qiyin. Turizmga bo‘lgan talab to‘g‘ridan-to‘g‘ri iste’molchilarning daromadlariga bog‘liq. Shu sababli doimo aholi daromadlari tarkibidagi o‘zgarishlar tendensiyasini kuzatib borish kerak. Agar iqtisodiy ko‘rsatgich kamaysa, turistlik korxonalar o‘z mahsulotlari narxlarini tushirishlari kerak. Iqtisodiyotdagi o‘zgarishlar tufayli, inflyatsiya aholi asosiy qismining jamg‘arilgan pul mablag‘larining kamaishi oqibatida, aholining aniq daromadlari keskin tushib ketdi. Bunday xolatda turistlik firmalarda ichki turizmni rivojlantirish istiqbollari vujudga keladi, ya’ni chetga ancha qimmat sayohat urniga uncha uzoq bo‘lmagan va arzonroq mamlakat ichidagi sayohatga talabni shakllantirish kerak. Yüklə 1,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|