Respublikasi

§. ICHKI ISHLAR IDORALARI XODIMLARI ESTETIK MADANIYATINING TA’RIFI, MOHIYATI VA VAZIFALARI

Ichki ishlar idoralari xodimlarining kasb etikasi bilan bir qatorda ularning estetik madaniyati ham mavjud.

Estetika va uning ta’rifi. Tabiat va jamiyatda mavjud narsa, hodisalarga nazar tashlasak, ularning barchasida ajib mukammallik, mutanosiblik, latofat, nafislik mujassamlashganiga guvoh bo‘lamiz, bularning hammasi insonni zavqlantirishini, unga qandaydir orom va ma’naviy kuch berishini ko‘ramiz. Ana shu zavq-shavq, orom hamda ma’naviy kuch beruvchi narsalarning barchasi nafosat dunyosiga mansub qadriyatlar jumlasiga kiradi.

Nafosat dunyosi haqida esa estetika fani bahs yuritadi. «Estetika» so‘zi yunoncha «estetikos» so‘zidan olingan bo‘lib, «sezish», «his etish qobiliyati» degan ma’noni anglatadi. Uni 1714-1762 yillarda yashab o‘tgan nemis faylasufi Aleksandr Baumgarten o‘zining «Poetik asarning ba’zi bir masalalari to‘g‘risida falsafiy mulohazalar» kitobida fanga kategoriya sifatida kiritgan.

Xo‘sh, estetika deganda nimani tushunamiz? «Estetika» kundalik turmushimizda ko‘pincha narsa va hodisalarning rang-tusi va shaklidagi mukammalik, mutanosiblik, latofat kabi sifatlarning majmui tarzida tushuniladi. Fanda esa «estetika» so‘zi kategoriya, ya’ni obyektiv olamdagi narsa va hodisalardagi go‘zallik, ulug‘vorlik, qahramonlik jihatlarini o‘zida aks ettiruvchi falsafiy tushuncha, insonning voqelikka estetik munosabatlarining majmui deb ta’riflanadi. Shunga ko‘ra, u ijtimoiy ong shakllaridan biri hisoblanadi. Insonning har qanday faoliyatida axloqiy maqsad bo‘lgani singari, estetik manba – sevinch va tashvish, orzu-umid, kulgililik, fojialilik – ham mavjud bo‘ladi. Bunday holatlarni ichki ishlar idoralari xodimlarining faoliyatida ham kuzatishimiz mumkin.

Ichki ishlar idoralari xodimlarining kasb estetikasi uch tarkibiy qismdan: estetik munosabat, estetik ong va estetik faoliyatdan tashkil topadi. Ularga batafsil to‘xtalamiz.