Rivojlangan davlatlarda ta`lim-tarbiya

Kadrlar bilan ta’minlanish. Fransiyada maktab rahbarlari lavozimigaerishmoq uchun ta’limga rahbarlik qilishdan saboq beruvchi maxsus markazlardao‘qiydilar. Bu yerda ular rahbarlik qilish, maktab iqtisodiyotini boshqarish,ta’limdagi yuridik masalalar, qonunchilik, ota-onalar bilan ishlash, madaniyoqartuv ishlarini tashkil etish, jamoada yaxshi psixologik muhitni barpo etish kabijihatlarni o‘rganadilar. O‘qish yakunida suhbat, test imtixonlari o‘tkaziladi.direktor dars bermaydi. Uning ish faoliyati 2 yil davomida kuzatib boriladi.Ko‘p hollarda ular maktab qoshidagi uyda yashaydilar. Sinovdan o‘tmasa qaytibo‘qituvchilikka tushuriladi. Direktor 65 yoshdan so‘ng umuman ishlamaydi.O‘qituvchilarni direktor ishdan bo‘shatmaydi. Ta’lim inspeksiyasitomonidan taftish o‘tkazilib, o‘qituvchi bo‘shatilishi mumkin.O‘qituvchilarga, ayniqsa, boshlang‘ich sinf o‘qituvchilariga qattiq talabqo‘yiladi. Malaka oshirib turiladi.Fransiya ta’lim tizimlarida maktabdan va sinfdan tashqari muassasalar ko‘zda tutilmagan, biroq maktab va litseylarda turli to‘garaklarmavjud. Sport seksiyalari, ushrashuvlar. Sayohatlar o‘quv muassasalarida tashkiletiladi.Fransiya ta’lim tizimidagi :- maktabgacha tarbiyadanoq o‘quvni predmetlashtirib tashkil etish;- boshlang‘ich ta’limni uch bosqichda puxta tashkil etish va amalga oshirish;- o‘quvchilarni didaktik materiallar bilan ta’minlashga katta e’tibor berish;- o‘quv muassasalarining turli firmalar, konsernlar, korxonalar bilan mustahkamaloqalari va boshqa ibratli jihatlar bizning ta’limga ham ko‘chsa, bizningpedagogikamiz olg‘a qarab dadil qadam bosgan bo‘lar edi.


3-savolga javob.


Buyuk Britaniya va Shveytsariya ta’limi tizimi. Buyuk Britaniya yuz yillardan beri sifatli klassik ta’limi bilan mashhurdir.Bu ta’lim davr sinovidan o‘tgan va xalqaro ta’lim bozorida yetakchi o‘rinda turadi.Hozirda 800 mingdan ortiq xorijiy talabalar britan ta’lim tizimi yutuqlaridanbahramand bo‘lmoqda.Buyuk Britaniya universitet va kollejlarining bitiruvchilari mustaqil vazamonaviy fikrlash malakalari, optimal va nostandart yechimlar topishko‘nikmasi bilan boshqalardan ajralib turadi. Buyuk Britaniya ta’lim tizimiquyidagi 4 darajadan iborat:Boshlang‘ish (Elementary school)O‘rta (Sekondary School)O‘rtadan keyingi (Further Education)Oliy (Higner Education)Maktab bitiruvchilari bitiruv imtixonlari topshirib, o‘rta ma’lumotto‘g‘risida sertifikat GCSE (General Cyertifikate of Secondary Education) oladilar.Bu sertifikat bilan mustaqil mehnat faoliyatini boshlash mumkin, lekin u bilan oliyo‘quv yurtiga kirib bo‘lmaydi. O‘rta ta’lim to‘g‘risidagi britaniya yoki bir qanchaxorijiy davlatlardagi oliy o‘quv yurtlariga imtihonsiz kirish huquqini beruvchi
3 turga bo‘linadi:Kollejlar- (Colleges of Higner Education)- universitetlardek ilmiy daraja(faqat bakalavr darajasida) va oliy ma’lumot haqida diplom beradi. Lekinuniversitetlardan farqli holda ular rassomchilik, dizayn, musiqa, teatr san’ati,ta’lim kabi tor sohalarda ixtisoslik beradi.Politexnika institutlari- muhandislik mutaxassisligini beradi.Klassik universitetlar- hozir Buyuk Britaniyada 102 ta universitet mavjudbo‘lib, ularning ko‘plari davlatga qarashlidir. O‘qish muddati talaba tanlaganmutaxassislikka va darajaga bog‘liq bo‘ladi.Bakalavriat- uch yillik ta’lim bo‘lib, uni tugatganlar oddiy yoki imtiyozlibakalavr darajasini oladilar. Bakalavr darajasining bir qancha tiplari mavjud.Beshta asosiy daraja, bu gumanitar fanlar bakalavri BA, tabiiy fanlar bakalavri BS,texnika fanlari bakalavri Yeng, huquq bakalavri LLB va medisina bakalavri BM.Bakalavr darajasi keyingi magistr va doktorlik darajalari beruvshi dasturda ta’limolish uchun zaruriy hisoblandi.Magistratura va doktorantura -oliy ta’limda beriladigan akademik kurs. Buikki : nazariy kurs va ilmiy tadqiqot shaklida olib boriladi. Tadqiqotchi magistrdarajasini ko‘pincha falsafa magistri deb ataladi. Bu darajani olish uchun kattaprofessor-o‘qituvchilar rahbarligida 1-2 yil davomida mustaqil ilmiy tadqiqot bilanshug‘ullanish zarur. Tadqiqot natijasida magistr darajasi beriladi.Doktorlik darajasini beruvchi ko‘p dasturlar bu-tadqiqot loyihalaridir.Bunda leksiya yoki seminarlar olib borilmaydi. Tadqiqot dasturini yakunlashushun 2-3 yil kerak bo‘ladi. Bu vaqt ishida talaba olingan tadqiqot natijalarininashr qilishi kerak. Nashr qilingan materiallar bo‘yicha dissertasiya yozishi vauni himoya qilishi lozim.