Robototexnika asoslari

2.4.ARDUINONI DASTURLASH TIZIMI
Loyihadagi tarkibiy qismlar kerakli harakatlarni amalga oshirishi uchun biz Arduino-ni kerakli ko‘rsatmalar bilan ta’minlaydigan dastur yozishimiz kerak. Arduino arxitekturasiga mos keladigan platalar asosida o‘z dasturlaringizni ishlab chiqish rasmiy bepul Arduino IDEda amalga oshiriladi. Atrof-muhit Arduino-ga mos keluvchi qurilmaning platasida o‘rnatilgan mikrokontroller xotirasiga o‘z dasturlarini yozish, kompilyatsiya qilish va yuklash uchun mo‘ljallangan. Rivojlanish muhiti Processing / Wiring tiliga asoslangan - bu aslida oddiy C ++, kontaktlarda kiritish-chiqarishni boshqarish uchun oddiy va tushunarli funktsiyalar bilan to‘ldirilgan. Windows, Mac OS va Linux operatsion tizimlari uchun muhitning versiyalari mavjud. Arduino IDE-ni Windows kompyuteriga o‘rnatishni o‘ylab ko‘ring. Biz www.arduino.cc sahifasiga o‘tamiz, Windows operatsion tizimining versiyasini tanlaymiz va arxiv faylini yuklab olamiz. Unda sizga kerak bo‘lgan barcha narsalar, shu jumladan drayverlar mavjud. Yuklash tugagandan so‘ng, yuklab olingan faylni qulay joyga oching. Endi drayverlarni o‘rnatishingiz kerak. Biz Arduinoni kompyuterga ulaymiz. Tekshirgichdagi quvvat ko‘rsatkichi yonishi kerak - yashil LED. Windows drayverni o‘rnatishga urinishni boshlaydi va “Drayverni dasturi o‘rnatilmagan” degan xabar bilan tugaydi. Qurilma menejerini oching. Qurilmalarning bir qismi sifatida biz Arduino Uno belgisini topamiz - qurilma undov belgisi bilan belgilangan. Arduino Uno belgisini va ochilgan oynada sichqonchaning o‘ng tugmachasini bosing va “Drayverlarni yangilash” bandini tanlang, so‘ngra ushbu kompyuter elementidagi drayverlarni qidiring. Biz drayverga yo‘lni ko‘rsatamiz
- yuklab olingan arxiv ochilgan kompyuterdagi papka.
Arduino o‘rnatish katalogining drayverlar papkasi bo‘lsin
- masalan, C: \ arduino-1.0 \ drayverlari. Biz barcha
Windows ogohlantirishlarini e’tiborsiz qoldiramiz va natijada biz ushbu qurilma uchun dasturiy ta’minotni yangilash muvaffaqiyatli yakunlandi. Oynaning sarlavhasida qurilma o‘rnatilgan COM - porti ham ko‘rsatiladi.
Endi siz Arduino IDE-ni boshlashingiz mumkin.
Arduino rivojlanish muhiti (2-rasmga qarang) quyidagilardan iborat.

• 
  dastur kodlari muharriri;
  
• 
  xabar joylari;
  
• 
  matn chiqarish oynalari;
  
• 
  tez-tez ishlatiladigan buyruqlar uchun tugmachali asboblar paneli;
  
• 
  bir nechta menyu.
  

Arduino muhitida yozilgan dastur sketch deb nomlanadi. Sketch matn muharririda yozilgan bo‘lib, unda yaratilgan dastur kodining rangli yoritilishi mavjud. Loyihani saqlash va eksport qilishda xabarlar maydonida tushuntirishlar va xatolar haqidagi ma’lumotlar paydo bo‘ladi. Matnni chiqarish oynasida Arduino xabarlari, shu jumladan to‘liq xatoliklar va boshqa ma’lumotlar ko‘rsatiladi. Asboblar panelidagi tugmalar sizga dasturni tekshirish va yozib olish, sketchni yaratish, ochish va saqlash va ketmaket avtobus monitoringini ochish imkonini beradi.

2.7-rasm:Arduino IDE
Kutubxonalar yordamida ishlab chiqilgan sketchlarga qo‘shimcha funktsiyalar qo‘shilishi mumkin, ular yaratilayotgan loyihaga ulanishi mumkin bo‘lgan ba’zi funktsiyalarni amalga oshiradigan maxsus ishlab chiqilgan dastur kodi. Ko‘plab ixtisoslashgan kutubxonalar mavjud. Odatda kutubxonalar ma’lum bir muammoning yechimini soddalashtiradigan va dasturiy ta’minot va apparatniamalga oshirish tafsilotlarini ishlab chiquvchidan yashiradigan tarzda yoziladi. Arduino IDE standart kutubxonalar to‘plami bilan ta’minlangan. Ular Arduino o‘rnatish katalogining kutubxonalari katalogida joylashgan. Kerakli kutubxonalarni turli xil manbalardan yuklab olish ham mumkin. Agar kutubxona to‘g’ri o‘rnatilgan bo‘lsa, u Sketchda paydo bo‘ladi Kutubxonalar importi.
M enyudan kutubxonani tanlash manba kodiga #include qatorini qo‘shib beradi, bu ko‘rsatma endi loyihada ishlatilishi mumkin bo‘lgan ob’ektlar, funktsiyalar va kutubxona konstantalari tavsifiga ega sarlavha faylini o‘z ichiga oladi. Arduino muhiti belgilangan kutubxona bilan birgalikda yaratilgan loyihani to‘playdi. Sketchni yuklamasdan oldin Toolsda kerakli parametrlarni o‘rnatishingiz kerak Kengash (Asboblar | Kengash) (3-rasm) va Asboblar | Seriyali port (4-rasm). Zamonaviy Arduino platformalari yuklashdan oldin avtomatik ravishda qayta yoqiladi. Eski platformalarda siz qayta boshlash tugmachasini bosishingiz kerak. Ko‘pgina platalarda yuklash jarayonida RX va TX LEDlari yonib-o‘chib turadi. Sketchni yuklashda Arduino bootloader-dan foydalaniladi - bortdagi mikrokontrollerga yuklangan kichik dastur. Bu qo‘shimcha dasturga ehtiyoj sezmasdan dastur kodini yuklashga imkon beradi. Bootloader ishlashi Arduinoda D13 raqamli pinidagi LEDning miltillashi bilan tanilgan.Serial Monitor Arduino platformasiga (USB yoki Serial) yuborilgan ma’lumotlarni aks ettiradi. Endi Arduino va Arduino IDE haqida ozgina ma’lumotga ega bo‘ldik, endi amaliy mashg’ulotlar - tajribalarga o‘tamiz.
2.8-rasm:Arduino IDE menulari