IV. SABAHLI
Dünyadayam –
Dünyasızam!
H
ə
yatdayam – H
əyatsızam!
İnsanlıyam
–
İnsansızam!
Çünki Dünya – Dünya deyil!
Çünki H
ə
yat – H
ə
yat deyil!
Çünki İnsan
–
İnsan deyil!
Sabahlıyam
– bugünd
ə
y
ə
m!
***
Dünya
ə
v
ə
zin
ə
– Yoxluq!
H
ə
yat
ə
v
ə
zin
ə
– Yoxluq!
İnsan ə
v
ə
zin
ə
– Yoxluq!
297
***
M
ə
h
ə
bb
ə
t
ə
v
ə
zin
ə
– M
ə
h
ə
bb
ə
tsizlik!
Ə
dal
ə
t
ə
v
ə
zin
ə
–
Ə
dal
ə
tsizlik!
H
ə
qiq
ə
t
ə
v
ə
zin
ə
– H
ə
qiq
ə
tsizlik!
Böyüklük
ə
v
ə
zin
ə
– Yek
ə
lik.
Etiqad
ə
v
ə
zin
ə
– Zor.
Etimad
ə
v
ə
zin
ə
– Sürülük.
Dostluğu düşmə
nliyind
ə
n bet
ə
r.
Doğmalığı yadlığından betə
r.
Dünya hamınındır və
heç k
ə
sin deyil!
H
əyat hamınındır və
heç k
ə
sin deyil!
İnsan hamınındır və
heç k
ə
sin deyil!
Torpaq hamınındır və
heç k
ə
sin deyil!
Əmlak hamınındır və
heç k
ə
sin deyil!
Əxlaq hamınındır və
heç k
ə
sin deyil!
Hamı
– D
ünyasızdır!
Hamı
– H
əyatsızdır!
Hamı
–
İnsansızdır!
Hamı
–
Torpaqsızdır!
Hamı
–
Əmlaksızdır!
Hamı
–
Ə
xlaq
sızdır!
***
Dövl
ət ağalığı.
Dövl
ə
t q
əddarlığı.
Dövl
ət quldarlığı.
***
İnsan ə
v
ə
zin
ə
– ictimai münasib
ə
t!
İnsan ə
v
ə
zin
ə
– istehsalat ünsürü!
İnsan ə
v
ə
zin
ə
– kollektivin üzvü!
***
F
ə
rdiyy
ə
tsiz c
ə
miyy
ə
t.
Şə
xsiyy
ətsiz şə
xsiyy
ə
t.
***
Asılı qalmaqda müstə
qil
ə
m.
Sözsüz qalmağa sözüm var.
Azad olmaqdan azadam.
***
Dünyanı Dünyasız qoymaq olmaz!
H
əyatı Həyatsız qoymaq olmaz!
298
İnsanı İnsansız qoymaq olmaz!
***
Allah olmalıyam!
Heçd
ə
n D
ünya yaratmalıyam!
Heçd
ə
n H
əyat yaratmalıyam!
Heçd
ən İnsan yaratmalıyam!
Sabah
lıyam
– bugünd
ə
y
ə
m!
V. ZƏRURİYYƏT
İnsan
Sif
ə
ti H
əyalı olur.
H
əyalı
Sif
ə
t yoxdur.
İnsan
Ür
ə
yi
İnamlı olur.
İnamlı
Ür
ə
k yoxdur.
İnsan
Z
əkası
Q
anadlı olur.
Qanadlı
Z
ə
ka yoxdur.
İnsan ölüb
. Ancaq B
əşər sağ görünür.
T
ə
z
ə
Sif
ə
t g
ə
r
ə
kdir.
T
ə
z
ə
Ür
ə
k g
ə
r
ə
kdir.
T
ə
z
ə
Z
ə
ka g
ə
r
ə
kdir.
T
ə
z
ə
İ
nsan g
ə
r
ə
kdir.
Diri B
əşə
r g
ə
r
ə
kdir.
İnsan
Nura b
ə
nz
ə
y
ə
r,
İ
nsan kora b
ə
nz
ə
yir.
İnsan
D
ağa bə
nz
ə
y
ə
r,
İnsan daşa bə
nz
ə
yir.
İnsan ölüb
. Ancaq B
əşər sağ görünür.
Nurlu
İ
nsan g
ə
r
ə
kdir.
M
əğrur İ
nsan g
ə
r
ə
kdir.
T
ə
z
ə
İ
nsan g
ə
r
ə
kdir.
Diri B
əşə
r g
ə
r
ə
kdir.
Göz görm
ə
k üçündür. Gör
ə
n göz Yoxdur.
Qulaq eşitmək üçündür. Eşidə
n qulaq Yoxdur.
Dil danışmaq üçündür. Danışan dil
Yoxdur.
İnsan ölüb. Ancaq
B
əşər sağ görünür.
T
ə
z
ə
göz g
ə
r
ə
kdir.
T
ə
z
ə
qulaq g
ə
r
ə
kdir.
T
ə
z
ə
dil g
ə
r
ə
kdir.
T
ə
z
ə
İ
nsan g
ə
r
ə
kdir.
Diri B
əşə
r g
ə
r
ə
kdir.
299
İnsan ə
yilm
ə
z –
Ə
yilm
ə
y
ə
n
İ
nsan Yoxdur!
İnsan sürülmə
z – Sürülm
ə
y
ə
n
İ
nsan Yoxdur!
İnsan alçalmaz
– Alçalmayan
İ
nsan Yoxdur!
İnsan aldanmaz
– Aldanmayan
İ
nsan Yoxdur!
İnsan ölüb. Ancaq
B
əşər sağ görünür.
T
ə
z
ə
İ
nsan g
ə
r
ə
kdir.
Diri B
əşə
r g
ə
r
ə
kdir.
VI.
QƏLƏBƏ
Göz
əl Dünya yaratdılar
– Dünya yox oldu.
Göz
ə
l H
əyat yaratdılar
– H
ə
yat yox oldu.
Göz
əl İnsan yaratdılar
–
İnsan yox oldu.
Dövl
ə
t Mülkiyy
ə
t
ə
sahib oldu.
Hakimiyy
ə
t
ə
sahib oldu.
F
ə
rdiyy
ə
t
ə
sahib oldu.
Şə
xsiyy
ə
t
ə
sahib oldu.
İradə
y
ə
sahib oldu.
İdraka sahib oldu.
İnsan Dövlə
td
ə
itdi.
VII.
GƏLƏCƏK
Dövl
ə
ti Birlik
ə
v
ə
z ed
ə
c
ə
k!
Birlik Mülkiyy
ə
t
ə
sahib olacaq.
Hakimiyy
ə
t
ə
sahib olacaq.
F
ə
rdiyy
ə
t
ə
sahib olacaq.
Şə
xsiyy
ə
t
ə
sahib olacaq.
İdraka sahib olacaq.
İradə
y
ə
sahib olacaq.
İnsan Bi
rlikd
ə
it
ə
c
ə
k!
B
əşə
r S
ə
ad
ə
t
ə
çatacaq!
VIII
. BUGÜNKÜLƏR
“Biz
ə
oxşa!”
– dedi naqis.
“Biz
ə
oxşa!”
– dedi x
ə
bis.
“Biz
ə
oxşa!”
– dedi
əyyaş.
“Biz
ə
oxşa!”
– dedi s
ərxoş.
“Biz
ə
oxşa!”
– dedi yaltaq.
“Biz
ə
oxşa!”
– dedi alçaq.
300
Bizik Dünya.
Bizik H
ə
yat.
Bizik İn
san.
Bizik Çoxluq.
Bizik Hamı.
Birg
ə
naqisl
ə
r.
Birg
ə
x
ə
bisl
ə
r.
Birg
ə
əyyaşlar.
Birg
ə
yaltaqlar.
Birg
ə
alçaqlar.
Birg
ə
Yoxlar.
Z
ə
lillik kütl
ə
l
əşdi.
Satqınlıq kütlə
l
əşdi.
Azğınlıq kütlə
l
əşdi.
Namus t
ə
kl
ə
ndi. Qeyr
ə
t t
ə
kl
ə
ndi. M
ə
rif
ə
t t
ə
kl
ə
ndi.
Erk
ə
klik kütl
ə
l
əşdi.
Kişilik tə
kl
ə
ndi.
Dişilik kütlə
l
əşdi.
Qadınlıq tə
kl
ə
ndi.
Ə
yrilik kütl
ə
l
əşdi.
Düzlük t
ə
kl
ə
ndi.
Naşılıq kütlə
l
əşdi.
Müdriklik t
ə
kl
ə
ndi.
Yamanlıq kütlə
l
əşdi.
Yaxşılıq tə
kl
ə
ndi.
B
ədxahlıq kütlə
l
əşdi.
Saflıq tə
kl
ə
ndi.
İlanlıq kütlə
l
əşdi.
İnsanlıq tə
kl
ə
ndi.
Dünya Şə
rl
ə
doldu. Xeyir t
ə
kl
ə
ndi.
Qocalarınızda ağsaqqallıq öldü,
cavanlarınızda ismə
t!
Aliml
ə
rinizd
ə
müdriklik öldü, xadiml
ə
rinizd
ə
l
ə
yaq
ə
t!
Ölüsünüz!
İnamınız ölüb!
İdrakınız ölüb!
Əxlaqınız ölüb!
İradə
niz ölüb!
Ölüsünüz!
“T
ə
ltif”
adlı Nə
srullaha
möhtacsınız!
“Rütb
ə
”
adlı Nəsrullaha möhtacsınız!
“Varidat”
adlı Nəsrullaha möhtacsınız!
“
Şöhrə
t”
adlı Nəsrullaha möhtacsınız!
Ölüsünüz –
xoşbə
xtsiniz!
Ölü – ölmür.
301
Bir d
ə
n q
ə
d
ər torpağa gə
r
ə
k deyilsiniz! Torpaqdan yeml
ə
nirsiniz!
Ancaq torpaq sizi hiss etmir! Çünki yoxsunuz!
Yazdığınız kitablara düşürsünüz
–
“Varıq!”
– dey
ə
.
Yazdığınız kitablar heç.
Heç
ə
düşürsünüz!
Daxilin
ə
enmirs
ə
n –
çünki boşdur.
Ömrünü v
ə
r
ə
ql
ə
mirs
ə
n – çünki v
ə
r
ə
ql
ər ağdır.
Sevilmirs
ə
n – buna gör
ə
d
ə
lovğalanırsan!
Nailiyy
ə
tin yoxdur – buna gör
ə
d
ə
bağırırsan!
Dilin ağzına sığmır
– çünki dem
ə
y
ə
sözün yoxdur.
Atasızsan
–
Atalı görünürsə
n!
Evladsızsan
–
Evladlı görünürsə
n!
Kitabsızsan
–
Kitablı görünürsə
n!
Şeirsizsə
n –
şeirli görünürsə
n!
Meyv
ə
n yoxdur –
bağçalı görünürsə
n!
Aqib
ə
tin yoxdur – aqib
ə
tli görünürs
ə
n!
Dün
ə
nl
ə
Sabah arasında boşluqsunuz!
İnam boşluğu!
İdrak boşluğu!
M
ə
n
əviyyat boşluğu!
İradə
boşluğu!
“Sabah bizimdir!” – dedi bugünkül
ə
r.
“Sabah el
ə
bizik!” – dedi bugünkül
ə
r.
Yalan söyl
ə
di bugünkül
ə
r.
Sabah – Yox olmaz!
B
əşə
r ölm
ə
liydi. Dirilm
ə
kçün.
Bugünkül
ə
rd
ə
b
əşə
r öldü.
İnsanlıq Vaxtı
“F
ədakarlıq vaxtı deyil!”
– dedil
ə
r.
“Müq
ə
dd
əslik vaxtı deyil!”
– dedil
ə
r.
“Ruhanilik vaxtı deyil!”
– dedil
ə
r.
“F
ədakarlıq vaxtı
–
İnsanlıq vaxtıdır!”
– dedim.
“Müq
ə
dd
əslik vaxtı
–
İnsanlıq vaxtıdır!”
– dedim.
“Ruhanilik vaxtı
–
İnsanlıq vaxtıdır!”
– dedim.
302
IX. YOXLAR
Vara s
ə
cd
ə
qılırlar.
Var – heçdir.
Nişana sə
cd
ə
qılırlar.
Nişan
– heçdir.
Rütb
ə
y
ə
s
ə
cd
ə
qılırlar.
Rütb
ə
– heçdir.
Heç
ə
s
ə
cd
ə
qılırlar.
Allahları heçdir!
“Vicdanıma and olsun!”
– deyir.
Vicdanı Yoxdur.
“Namusuma and olsun!” – deyir. Namusu Yoxdur.
“Əqidə
m
ə
and olsun!” – deyir.
Ə
qid
ə
si Yoxdur.
Yoxa and içir.
Sevirl
ə
r – S
evgi Yoxa çıxır.
Dostluq el
ə
yirl
ə
r – D
ostluq Yoxa çıxır.
İgidlik göstə
rirl
ə
r –
İgidlik Yoxa çıxır.
Müdriklik göst
ə
rirl
ə
r – M
üdriklik Yoxa çıxır.
Ə
dal
ət yaradırlar
–
Ə
dal
ət Yoxa çıxır.
S
ə
ad
ət yaradırlar
– S
ə
ad
ət Yoxa çıxır.
Yoxlar d
ə
st
əsi yarandı.
Yoxlar m
əclisi yarandı.
Yoxlar m
ə
kt
əbi yarandı.
Yoxlar bayramı yarandı.
Yoxlar m
ərasimi yarandı.
Yoxlar zad
əganları yarandı.
Yoxlar r
ə
iyy
əti yarandı.
Var
itdi, Yox qaldı.
Canavar azaldı.
İnsan canavarlaşdı.
İlan azaldı.
İnsan ilanlaşdı.
Heyvan azaldı.
İnsan Heyvanlaşdı.
Yoxa Nifr
ə
tin yoxsa, Hidd
ə
tin yoxsa, L
ə
n
ə
tin yoxsa, Yoxsan!
X. HAQLI
Bu
gün İnsan yoxdur
–
Sabahkı İn
san namin
ə
!
Bu gün V
ə
t
ə
n yoxdur –
Sabahkı Və
t
ə
n namin
ə
!
Bu gün B
əşə
r yoxdur –
Sabahkı Bəşə
r namin
ə
!
303
***
İnsan
– Ruhdur! Bugünkü – Ruhsuzdur –
İnsan deyil!
V
ə
t
ə
n – Özümlükdür! Bugünkü – Özümsüzdür – V
ə
t
ə
n deyil!
B
əşə
r – Mütl
ə
qlikdir! Bugünkü – Mütl
ə
qsizdir – B
əşə
r deyil!
***
Bugünkünü İnsan saymaq
–
günahdır!
Bugünkünü V
ə
t
ə
n saymaq –
günahdır!
Bugünkünü B
əşə
r saymaq –
günahdır!
***
Bugünd
ə
İnsan adına nə
varsa –
insansızlıqdır!
V
ə
t
ən adına nə
varsa – v
ə
t
ə
nsizlikdir!
B
əşər adına nə
varsa – b
əşə
rsizlikdir!
***
M
ə
h
ə
bb
ə
ti – m
ə
h
ə
bb
ə
tsizlikdir!
Ülf
ə
ti – ülf
ə
tsizlikdir!
Qeyr
ə
ti – qeyr
ə
tsizlikdir!
***
Bugünd
ə
L
ə
yaq
ə
t gör
ə
n – kordur.
Bugünd
ə
H
ə
qiq
ət eşidə
n –
kardır.
Bugünü v
ə
sf ed
ə
n –
laldır.
***
Tamam yeni İnsan gə
r
ə
kdir.
Tamam yeni V
ə
t
ə
n g
ə
r
ə
kdir.
Tamam yeni B
əşə
r g
ə
r
ə
kdir.
***
Murdarlaşmış İnsan
–
İnsan deyil!
Murdarlaşmış Və
t
ə
n – V
ə
t
ə
n deyil!
Murdarlaşmış Bəşə
r – B
əşə
r deyil!
***
Murdarlaşmış İnsan
– ölm
ə
lidir v
ə
t
ə
z
ə
d
ə
n dirilm
ə
lidir!
Murdarlaşmış Və
t
ə
n – ölm
ə
lidir v
ə
t
ə
z
ə
d
ə
n dirilm
ə
lidir!
Murdarlaşmış Bəşə
r – ölm
ə
lidir v
ə
t
ə
z
ə
d
ə
n dirilm
ə
lidir!
***
İnam yaratdılar
–
inamsızlıq yarandı.
İdrak yaratdılar
–
idraksızlıq yarandı.
Əxlaq yaratdılar
–
əxlaqsızlıq yarandı.
Yol yaratdılar
–
yolsuzluq yarandı.
304
***
“Mill
ə
t Yox olanda Var olacaq!” – dedil
ə
r.
“Milli m
ə
d
ə
niyy
ə
t solanda çiç
ə
kl
ə
n
ə
c
ə
k!” – dedil
ə
r.
***
F
ə
hl
ə
dövl
əti yaratdılar.
F
ə
hl
ə
r
ə
iyy
ə
tçiliyi b
ə
rq
ə
rar oldu.
K
ə
ndli dövl
əti yaratdılar.
K
ə
ndli r
ə
iyy
ə
tçiliyi b
ə
rq
ə
rar oldu.
İnsani cə
miyy
ət yaratdılar.
İnsana yer tapılmadı.
***
T
əşkilat İnsanı ə
zdi.
T
əbliğat İnsanı
ə
zdi.
Nişan İnsanı
ə
zdi.
F
ə
rman
İnsanı
ə
zdi.
T
ə
ltif
İnsanı
ə
zdi.
T
ə
rif
İnsanı
ə
zdi.
İnsan kölə
l
əşdi.
İnsan kölgə
l
əşdi.
***
İndi axtar İnsanı
–
görüm tapırsanmı?!
İndi axtar Və
t
ə
ni –
görüm tapırsanmı?!
İndi axtar
B
əşə
ri –
görüm tapırsanmı?!
***
Kiçik böyükl
ər yaratdılar.
Alçaq ucalar yaratdılar.
Qorxaq igidl
ər yaratdılar.
Naşı loğmanlar yaratdılar.
Sadiq dönükl
ər yaratdılar.
M
əğrur yaltaqlar yaratdılar.
***
Bu
gün İnsan yoxdur
–
Sabahkı İnsan naminə
!
Bu gün V
ə
t
ə
n yoxdur –
Sabahkı Və
t
ə
n namin
ə
!
Bu gün B
əşə
r yoxdur –
Sabahkı Bəşə
r namin
ə
!
305
***
İnsan yaradacağıq
–
İnsan olacağıq.
V
ə
t
ən yaradacağıq
– V
ə
t
ən olacağıq!
B
əşər yaradacağıq
– B
əşər olacağıq!
***
M
ə
kt
ə
bi – m
ə
kt
ə
bsizlik!
T
ə
rbiy
ə
si – t
ə
rbiy
ə
sizlik!
Elmi – elmsizlik!
S
ə
n
ə
ti – s
ə
n
ə
tsizlik!
H
əyası
– h
əyasızlıq.
Vicdanı
–
vicdansızlıq.
M
əsumluğu
– f
əsadlıq.
Doğruluğu
–
ə
yrilik.
Ə
silliyi – sünilik.
İlkinliyi
– çirkinlik.
Diriliyi – ölülük.
***
Halal harama özg
ə
ydi –
doğma olublar.
Hörm
ə
t h
ə
qar
ə
t
ə
özg
ə
ydi –
doğ
ma olublar.
H
ə
ya riyaya özg
ə
ydi –
doğma olublar.
C
ə
sar
ə
t Qorxuya özg
ə
ydi –
doğma olublar.
Söz
ə
m
ə
ll
ə
doğmaydı
–
yadlaşdılar.
İnam ürə
kl
ə
doğmaydı
–
yadlaşdılar.
İdrak zəkayla doğmaydı
–
yadlaşdılar.
İsmət qadınlıqla doğmaydı
–
yadlaşdılar.
Qeyr
ət kişilik
l
ə
doğmaydı
–
yadlaşdılar.
***
Ə
dal
ə
t n
ə
dem
ə
kdir?
S
ə
daq
ə
t n
ə
dem
ə
kdir?
M
ə
h
ə
bb
ə
t n
ə
dem
ə
kdir?
T
ə
rcüm
ə
çi g
ə
r
ə
kdir.
H
ə
qiq
ə
t n
ə
dem
ə
kdir?
L
ə
yaq
ə
t n
ə
dem
ə
kdir?
M
ə
rif
ə
t n
ə
dem
ə
kdir?
T
ə
rcüm
ə
çi g
ə
r
ə
kdir.
306
Düzgünlük n
ə
dem
ə
kdir?
Yetkinlik n
ə
dem
ə
kdir?
İlkinlik nə
dem
ə
kdir?
T
ə
rcüm
ə
çi g
ə
r
ə
kdir.
Haqsev
ə
r n
ə
dem
ə
kdir?
Xalqsev
ə
r n
ə
dem
ə
kdir?
T
ə
rcüm
ə
çi g
ə
r
ə
kdir.
***
H
ə
qiq
ətin dadını bilmirsə
n. Çünki Yalanla yeml
ə
nirs
ə
n.
C
ə
miyy
ə
t H
ə
qiq
ə
t xör
əyi bişirmir,
Yalan xör
əyi bişirir.
Gözün daim yalan görür.
Qulağın daim yalan eş
idir.
Dilin daim yalan söyl
ə
yir.
H
ə
qiq
ə
ti görmürs
ə
n!
H
ə
qiq
əti eşitmirsə
n!
H
ə
qiq
əti danışmırsan!
H
ə
qiq
ə
tsizs
ən! Yalanlısan!
***
Köl
ə
likd
ə
özün
ə
Sahib olmursan, Sahibin
ə
m
ə
xsus olursan!
Taleyin öz
ə
lind
ə
olmur, Sahibin
ə
lind
ə
olur.
Özün
ə
m
ə
sul olmursan!
Çiynind
ən ağır bir yükü atırsan!
Yüngüll
əşir
– köl
ə
lik r
əqsi sındırırsan!
***
Deyirl
ə
r: “Z
əncirini qır!”
– deyirs
ən: “Ayaqlarımı itirə
r
ə
m!”
Deyirl
ə
r: “Öz yolunla get!” – deyirs
ə
n: “Azaram!”
Deyirl
ər: “Yaşa!”
– deyirs
ə
n: “Öl
ə
r
ə
m!”
***
“Ayaqlarını itirsə
n d
ə
– z
ə
ncirl
ərini qır!”
“Azsan da – öz yolunla get!”
“Öls
ə
n d
ə, yaşa!”
***
Sabahkılar gözlə
rin
ə
inanmayacaqlar: “Gözsüz d
ə
insan olarmış!”
–
dey
ə
c
ə
kl
ə
r.
Sabahkılar qulaqlarına inanmayacaqlar:
“Qulaqsız da insan olarmış!”
– dey
ə
c
ə
kl
ə
r.
Sabahkılar dillə
rin
ə
inanmayacaqlar: “Dilsiz d
ə
insan olarmış!”
–
dey
ə
c
ə
kl
ə
r.
307
***
Haqlıya zaval yoxdur!
Çirkab yağışı yağır üstünə
–
islanmır.
Q
ə
z
əb şimşəyi çaxır başına
–
ə
yilmir!
Əzab şimşəyi şaqqalayır bə
d
ə
nini –
parçalanmır.
H
ə
y
əcan burulğanı bürüyür qə
lbini –
sarsılmır.
Çünki H
aqlıdır!
Dostları ilə paylaş: |