“
İnkarı inkar” qanunlarının
mahiyy
ə
tsiz
liyi açılır: “Din də
, F
ə
ls
əfi Ehkam da İnsanı yox edir, Onu
Mütl
ə
qiliyind
ə
n, Ruhaniliyind
ə
n, Özümlüyünd
ən ayırır.
Qism
ə
tçilik –
Qanunlaşan Yoxluqdur ə
slind
ə
”. (Bu n
əşr, sə
h. 218)
Dünyanın, Həyatın, İnsanın mahiyyə
tin
ə
yet
ən İnsan
–
Var olandır.
“Varlıq
–
Yoxluq” Əsə
rinin mahiyy
ə
tind
ə
duran h
ə
qiq
ə
t bundan
ibar
ə
tdir.
***
“Görm
ək İnsaniliyi”nə
daxil olan “Ruhani X
ə
tt”
Ə
s
ə
rind
ə
İnsanın,
b
əşə
rin Ruhaniyyat x
ə
ttin
ə, yoluna uyğun yaşamasının qaçılmazlığı
ba
şlıca ideyadır. Ruhani İntibah isə
b
əşə
rin gerç
ək halından ucadır,
İnsanlığın tə
sdiqidir.
B
əs Ruhani İntibahın mə
qs
ə
dl
ə
ri n
ə
d
ə
n ibar
ə
tdir?
“I. Mütl
ə
q
ə
İnamı tə
sdiq etm
ə
k.
II. Ruhani Varlıq olan İnsanı Kamilləşdirmə
k, Yüks
ə
ltm
ə
k, öz Mütl
ə
q
Mahiyy
ə
tin
ə
çatdırmaq.
III. Müst
ə
qil, Azad, Vahid Xalq yaratmaq.
IV. İnsana layiq olan Ruhani Cə
miyy
ə
t qurmaq.
V. Şə
rqin Ruhani L
ə
yaq
ə
tini b
ə
rpa etm
ə
k.
VI. B
əşəri İnamsızlıq, İdraksızlıq, Mə
n
əviyyatsızlıq, İradə
sizlik
b
əlasından qurtarmaq”
–
İnam Ata
bunun yolunu yux
arıdakı kimi
göst
ə
rir. (Bu n
əşr, sə
h. 228)
Ata deyir ki, b
əşə
r tarixi iqtisadiyyat, ictimai sinifl
ə
r tarixi deyil,
İnsanlıq tarixidir.
12
Mütl
ə
q
ə
İnam Peyğə
mb
əri azad İnsanın azad dünya yarada
bil
ə
c
ə
yin
ə
əmindir. Yalnız Mütlə
q M
ə
suliyy
ətli İnsan azaddır. Onu
nsa
yolu bel
ədir: “Hamı Azad ola bilə
r –
hamı İnsan ola bilsə
”.
Ruhani X
ə
ttin t
ə
l
əbi İnsanilikdir
– Xeyirl
əşmə
k, Mütl
ə
ql
əşmə
kdir.
Ata İnsançılıq Yolçusundan ruhani rəşadə
t t
ə
l
ə
b edir: “Ruhani –
özünd
əki İnsanı bə
sl
əyir. Canavarı, İlanı öldürür. Biz xalqı R
uhani
Yaşamağa çağırırıq. Biz xalqı Ruhani ölümdə
n xilas edirik”. (Bu n
əşr,
s
ə
h. 235)
Ruhani (İnsani) Xə
tt – Mütl
ə
q
ə
İnamın tə
qd
im etdiyi Dünyabaxışdır.
Bundan
qıraqda
İnsanlığın
qurtuluşu
yoxdur.
***
“Münasib
ə
tl
ə
r”d
ə
İnam Ata sosializmin və
kapitalizmin insana
ruhsuz, inamsız baxışını mütlə
qilik ölçüsünd
ən araşdırır. “Ruhani
–
F
ə
rdi–
Maddi” adlı birinci bölümdə
Ata İdealının tə
l
ə
bin
ə
ə
saslanan
“Maddi b
ə
rab
ə
rlik” m
ə
s
ə
l
ə
sind
ə
ruhaniyyatın və
f
ə
rdiyy
ə
tin özünü tam
ifad
ə
ed
ə
c
ə
yin
ə
ə
minliyini bildirir, ona gör
ə
ki, burada İnsanilik ölçü
sayılır.
Ə
s
ə
rd
ə
İnsanın “kollektiv” anlayışından üstünlüyü, pis şə
raiti
yaradanın pis insanlar olduğu sübut olunur: “İnsan özünü dəyişmə
s
ə
,
yaxşı insan olmasa, ictimai şə
rait d
ə
d
əyişmə
y
ə
c
ək, pis şə
rait olaraq
qalacaq. Nicat İnsandadır”. (Bu nəşr, sə
h. 240)
Ə
s
ə
rd
ə
şə
xsiyy
ə
tl
ə
dövl
ə
tin münasib
ə
tl
ə
rin
ə
ayrıca toxunulur. Ata
çağdaş quruluşların insansızlığını tə
nqid etdiyi d
ə
r
ə
c
ə
d
ə
d
ə
öz idealının
t
ə
l
ə
bin
ə
uyğun çıxış yolu göstə
rir. Ataya gör
ə, şə
xsiyy
ə
t maddi
ehtiyaclarını özü ödə
m
ə
lidir. O, dövl
ə
tin
ə
lin
ə
baxmamalıdır. Ona görə
ki, dövl
ə
tin
ə
lin
ə
baxanda şə
xsiyy
ə
t köl
ə
l
əşir.
“
İlk dəllal İnsanlıq sə
ddini keçdi. Son d
əllal İnsanlığa təslim olmalıdır”.
(Bu n
əşr, sə
h. 261) Buradak
ı “də
llal” bugün
ə
q
ə
d
ərki insanın
ümumil
əşmiş obrazıdır. Dəllallıq yaşam boyu adamın ə
n üzd
ə
ki,
qabarıq özə
lliyi olub, indi d
ə
el
ə
dir. D
əllalın mə
qs
ədi maddi qazancdır, o,
bundan ötrü İnsanlığından keçir, onu ayaqlayır. Bəşə
r ruhanil
əşə
nd
ə
d
əllallıq İnsanlığa yenilə
c
ə
k.
H
əyatın elə
bir m
əqamı yoxdur ki, “Münasibə
tl
ə
r”d
ə
ona aydınlıq
g
ə
tirilm
ə
sin,
İnsan üçün gerçək çıxış yolu göstə
rilm
ə
sin.
Qanunlara nec
ə
yanaşmaq gə
r
əkdir? Ata qanunları yazanın da,
qanunlar üst
ə
yaşamalı olanın da Kamilliyini tə
l
ə
b edir: “Qanun
Müq
ə
dd
ə
slik s
ə
viyy
ə
sin
ə
qalxmırsa
– yoxdur. Qanunu Müq
ə
dd
ə
slik
s
ə
viyy
ə
sin
ə
qaldıran Müqə
dd
əs insanlardır. Müqə
dd
əs İnsan yoxdursa
– Qanun da Yoxdur”. (Bu n
əşr, sə
h. 263)
13
İnsan hə
r zaman f
ə
r
ə
h, sevinc iç
ə
risind
ə
ola bil
ər. İnam Ata da bunun
yolunu bel
ə
göst
ə
rir:
İnsanlaşmanın, İdraklaşmanın, Ruhani Doğuluşun,
Müq
ə
dd
ə
sl
əşmə
nin h
ə
r m
əqamı, pillə
si, m
ə
rh
ə
l
ə
si – Müq
ə
dd
ə
s
F
ə
r
ə
hdir.
***
“Mütl
ə
qilik”
Ə
s
əri İnam Atanın ardıcıllarına harayı ilə
başlayır. Ata
Evladlarının Mütləq İnama, Mütləq İdraka, Mütlə
q M
ə
n
ə
viyyata, Mütl
ə
q
İradə
y
ə
qadirliyini vurğulayır: “Zaman
–
İnamsızdır! İnam yaratmalıyıq!
Zaman –
İnsansızdır! İnsan yaratmalıyıq!
İnsan
– V
ə
t
ə
nsizdir! V
ə
t
ən yaratmalıyıq!” (Bu nəşr, sə
h. 283)
Bunun üçün Ocaqçı Mütlə
q
ə
inanmalı, Ruhani İdraka yiyə
l
ə
nm
ə
li,
M
ə
n
ə
viyyat, Z
ə
ka v
ə
İradə
kamilliyin
ə
çatmalı, özüylə
döyüşmə
li, imtina
q
ə
tiyy
ə
tin
ə
, Mahiyy
ə
t
ə
yüks
ə
lm
ə
k müq
ə
dd
ə
sliyin
ə
yetm
əlidir. Ədalə
tli
c
ə
miyy
ət qurulmalı, Ruhani Dövlə
t, özünüidar
ə
l
ə
yaq
ə
ti, f
ə
rdi
ə
m
ə
kçi
mülkiyy
ə
ti, imtiyaz b
ə
rab
ə
rliyi yaranmal
ıdır. Müstə
qil, qüdr
ə
tli, vahid
V
ə
t
ə
n qurul
malıdır
.
Ə
slind
ə
“Mütl
əqilik” Atanın Ömrünün, Ruhani Döyüşünün şeiriyyə
tli
ifad
ə
sidir.
İnsan hər şeydir, onu
n
xilası öz ə
lind
ə
dir. Özünd
ə
n keç
ə
n, özünü
t
ə
sdiq ed
ən İnsanın də
y
əri ucadır. Ata bunu belə
ifad
ə
edib:
“Eşqim
–
Amalım. Aşiqliyim
– Ömrüm”.
Ata “Ruh” anlayışına aydınlıq gə
tirir. Mütl
ə
q
ə
İnam Fə
ls
ə
f
ə
sind
ə
Ruh
– Mütl
əq İdrak, Mütlə
q M
ə
n
ə
viyyat v
ə
Mütl
əq İradə
nin birliyidir.
“Dünya m
ə
hv
ə
rind
ən çıxıb. Əmə
kçi mülkiyy
ə
td
ən ayrılıb. Xalq
müst
ə
qillikd
ən ayrılıb
. Ür
ək İnamdan ayrılıb. Ağıl İdrakdan ayrılıb. Əmə
l
Əxlaqdan ayrılıb. Hə
yat H
ə
yatilikd
ən ayrılıb. Əmə
kçi – Mülkiyy
ə
t
ə
qovuşmalıdır. Xalq
– Müst
ə
qilliy
ə
qovuşmalıdır. Ürə
k –
İnama
qovuşmalıdır. Ağıl
–
İdraka qovuşmalıdır. Əmə
l –
Əxlaqa qovuşmalıdır.
H
ə
yat – H
ə
yatiliy
ə
qovuşmalıdır”
–
Ata bunu 27 il qabaq yazıb. Və
burada d
ə
rdi d
ə
, d
ərmanını da
göst
ərib. Ocaqçının, İnamçının başlıca işi burada buy
u
rulanları yerinə
yetirm
ə
kdir.
İnam Ata “Mütləqilik” Əsərini öz dünyabaxışının hə
qiqiliyin
ə
,
mütl
ə
qliyin
ə
bütün
varlığıyla inanan qalib ruhaniyyatçı halı ilə
bitirir:
“Dünyada Mütl
ə
q heç n
ə
yoxdur!” – dedil
ə
r. “Dünyada Mütl
ə
qd
ən başqa
heç n
ə
yoxdur!” – dedim”. (Bu n
əşr, sə
h. 349)
“Mütl
ə
qilik”
Ə
s
ə
rinin h
ə
r s
ə
tri Ruhani D
ə
rsdir!
14
***
“Hallar”
Atanın son ə
s
ə
rl
ə
rind
ə
ndir, 19-cu ilin Çiç
ək ayında yazılıb.
“Hallar” b
əşərin, İnsanlığın aqibə
tin
ə
ömrünün son çağında Ata
baxışıdır.
İllə
r ötdükc
ə
Ata Mütl
ə
q
ə
İnam Fə
ls
ə
f
ə
sin
ə, Ruhaniyyatına yenidə
n
baxırdı, onları daha aydın ifadə
edirdi.
Ata gerç
ə
kliyin M
ənadan ayrılmasına, uydurulmasına qarşı
Gerç
ə
kliyin m
ənalandırılması ideyasını irə
li sürür. Bu is
ə
İnsandan
gerç
ə
kliy
ə
Ruhani baxış tə
l
ə
b edir.
Atanın fikrincə, İnsan
dind
ə
–
uydurmaya inanır. Elmdə
– Gerç
ə
kliyi
Tanıyır. Fə
ls
ə
f
ə
d
ə
– M
ənaya üz tutur. İnamda
– H
ə
qiq
ə
t
ə
Yetir. Dem
ə
k,
n
ə
dinin, n
ə
elmin, n
ə
f
ə
ls
ə
f
ənin İnsanı Hə
qiq
ə
t
ə
çatdırmaq gücü
yoxdur. Yalnız İnam İnsanı Hə
qiq
ə
t
ə
çatdıra bilir. İnsansa Hə
qiq
ə
tsiz
yaşayanda ölür.
Ata t
ə
l
əb qoyur: İnsaniliyə
yetm
ə
k üçün d
əyişmə
lis
ə
n. Ona gör
ə
ki,
İnsaniliyə
yet
ə
nd
ə
n sonra d
əyişmə
y
ə
s
ə
n. Kamillik – d
əyişmə
zlikdir.
“Hallar”da İnam Ata göstə
rir ki, Mütl
ə
q
ə
İnamla Fə
ls
ə
f
ə
y
ə
söyk
ə
n
ə
n
İnam
–
İnama Yuksə
l
ə
n F
ə
ls
ə
f
ə
birliyind
ə
n ömürl
ə
r
ə
İnsanlaşma işığı
yayılacaq.
“Hallar” Mütl
ə
q Nikbinlikl
ə
başa çatır: “Bəşə
r –
Adam Halındadır
– bu
s
ə
b
ə
bd
ə
n d
ə
Halı
–
Qarışıqdır. Bəşər İnsan Halına Ucalmalıdır ki, Halı
Durulsun”. (Bu n
əşr, sə
h. 357)
***
“Görm
ək İnsaniliyi”
– Mütl
ə
q
ə
İnam Peyğə
mb
əri İnam Atanın
D
ünyanın,
H
əyatın, İnsanın Mahi
yy
ə
tini, gerç
ə
kliyini H
ə
qiq
ət işığında
görm
ə
si, d
ə
y
ə
rl
ə
ndirm
ə
sidir.
Atamız Var Olsun!
İşıqlı Atalı,
Mütl
ə
q
ə
İnam Ocağının Yükümlüsü
1 Çiç
ək ayı 33
-cü il.
(1.04.2011). Atak
ə
nd.
15
İNSANLAŞMAQ
Z
ə
man
ə
İnamını
–
İnamsızlıq saydım.
İnam yaratdım.
Z
ə
man
ə
İdrakını
–
İdraksızlıq saydım.
İdrak yaratdım.
Z
ə
man
ə
M
ə
n
əviyyatını
– M
ə
n
əviyyatsızlıq saydım.
M
ə
n
əviyyat yaratdım.
Z
ə
man
ə
İradə
sini –
İradəsizlik saydım.
İradə
yaratdım.
Z
ə
man
ə
Amalını
–
Amalsızlıq saydım.
Amal yaratdım.
Z
ə
man
ə
Ə
m
ə
lini –
Ə
m
ə
lsizli
k saydım.
Ocaq qaladım.
T
ə
qibl
ə
r
ə
yüks
əldim. Ata çağırıldım.
B
əşərin nicatı
–
İnsanlaşmaqdadır.
İnsanlaşın
–
İnsanlaşdırın...
Şölə
Ayı, 7
-
ci il. Bakı.
(İyun, 1985
-ci il).
16
17
TƏZADLAR
(Beşinci Müqə
dd
ə
s Kitab
∗
)
* Bitiq içind
əki ayrı
-
ayrı Əsə
rl
ə
r
ə
aid “Müq
ə
dd
ə
s Kitab” sözü v
ə
sıra sayı
Ata Əsə
rl
ə
rinin xronoloji qayda il
ə
düzülmüş ümumi adsırasında hə
min
Ə
s
ə
rin yerini göst
ə
rir.
18
19
1.
SOSİALİST
–
HUMANİST
Sosialist – C
ə
miyy
ə
tçi –
İnsanın Nicatını Cə
miyy
ə
td
ə
gör
ə
n.
Humanist –
İnsançı
– C
ə
miyy
ətin Nicatını İnsanda görə
n.
Birinci –
Zahiri görüş
– Mahiyy
ə
t
ə
enm
ə
y
ə
n.
İkinci
–
Daxili görüş
– Mahiyy
ə
t
ə
en
ə
n.
(İnsan
– F
ərd, Şə
xsiyy
ət, İnsani Mahiyyə
t).
2.
ÜMUMİ
–
XÜSUSİ
Ümumi – heç k
ə
s
ə
m
ə
xsus olmayan.
Xüsusi – h
ə
r k
ə
s
ə
m
ə
xsus olan.
3.
HƏQİQƏT
– YALAN
H
ə
qiq
ə
t – h
əyata sığmayan.
Yalan – h
əyatın sığındığı.
4.
KAPİTALİZM
–
KOMMUNİZM
Kapitalizm – t
ə
k-t
ək Ağalaşma.
Kommunizm –
hamılıql
a Köl
ə
l
əşmə
.
5.
İDEALİZM
–
MATERİALİZM
İdealizm
– Z
ə
kaya b
ə
rab
ə
r olmaq.
Materializm – Cism
ə
b
ə
rab
ə
r olmaq.
6.
MARKSİZM
Demaqoq T
ə
f
ə
kkür.
7.
MÜLKİYYƏT
–
MÜLKİYYƏTSİZLİK
Xüsusi Mülkiyy
ət İstismar yaratdı.
T
ə
zadda
əlac aradılar.
Ümumi mülkiyy
ə
td
ən yapışdıl
ar.
Ə
lac is
ə
T
ə
zaddan k
ənardaydı:
–
Xüsusi Əmə
kçi Mülkiyy
ə
tind
ə
.
8.
FƏHLƏ
– PROLETAR
Proletar – Mülkiyy
ə
td
ə
n M
əhrum olan muzdlu Əmə
kçi dem
ə
kdir.
F
ə
hl
ə
– sosializmd
ə
kapitalist istismarından qurtardı, ancaq proletar
m
ə
hrumiyy
ə
tind
ən qurtarmadı.
9.
XÜSUSİ
İSTİSMAR
–
İCTİMAİ
İSTİSMAR
İ
stismar – z
ə
hm
ətkeş
Ə
m
ə
yinin M
ə
nims
ə
nilm
ə
sidir.
20
Kapitalizmd
ə
– x
üsusi İstismar m
övcud idi: kapitalist f
ə
hl
ə
ə
m
ə
yinin
bir hiss
ə
sini m
ə
nims
ə
yirdi.
Sosializmd
ə
–
İctimai
İstismar mövcuddur:
Dövl
ə
t F
ə
hl
ə
Ə
m
ə
yini M
ə
nims
ə
yir.
Kommunizmd
ə
– Dövl
ət İstismarı “Özünüidarə
” Assosia
siyası
(Birliyi) İstismarıyla ə
v
əz olunmalıdır.
İstismar aradan qalxmır
– biçimini d
əyişir.
10.
PLANLAŞDIRILMIŞ
HƏYAT
Planlaşdırılmış hə
yat – h
ə
yatiliyini it
irmiş
h
əyatdır.
11.
BAŞSIZLIQ
Bir xalqın bir Başı olar.
Yüz xalqın bir Başı
olmaz.
Bir xalqın bir Başı olar.
Bir xalqın iki Başı olmaz.
12.
YEKNƏSƏQLİK
– YOXLUQ
1
Müxt
ə
liflik – Z
ə
nginlikdir, Yekn
ə
s
ə
qlik – Yoxsulluq.
Z
ə
nginlik azalanda –
Yoxsulluq yaranır,
Yoxsulluq artanda – Yoxluq.
2
Mahiyy
ə
t – Vahiddir, T
ə
zahür – Müxt
ə
lif.
Mahiyy
ə
t bir Biçim
ə
sığsa
– Mahiyy
ə
t olmaz – T
ə
zahür olar.
3
Hamı
müxt
ə
lif cür –
Var olur, hamı eyni cür
– Yox olur.
4
B
əşə
rin Ruhu Birdir, ancaq o, öz z
ə
nginliyiyl
ə
B
əşə
r
ə
sığmır.
5
Eyni bitkil
ə
rd
ə
n ibar
ə
t olan T
ə
bi
ə
t – T
ə
bi
ə
t deyil – Bitkil
ə
rdir.
Eyni adamlardan ibar
ə
t olan B
əşə
r – B
əşə
r deyil–
Adamlardır.
Dostları ilə paylaş: |