İslam SADIQ
filologiya üzrə fəlsəfə doktoru
DÜŞÜNDÜKLƏRİM DÜZ ÇIXDI
Həm bədii, həm də elmi yaradıcılıqla məşğul olan insanlar çox zaman əvvəlcə bir-birinin imzalarını tanıyırlar. Mən də Rza Xəlilovun özündən öncə imzası ilə tanış olmuşam. Onun ərəbşünas olduğunu, İraqda, Misirdə tərcüməçi işlədiyini, ərəb nağıllarında qəhrəmanlıq mövzusunda dissertasiya yazdığını və s. bilirdim. Üstəlik Zeynal Xəlilin oğlu olduğu haqqında da düşünürdüm. Onun adının və soyadının tam yazılışı bu cür düşünməyə əsas verirdi: Rza Zeynal oğlu Xəlilov!
Haqqında artıq yetərincə bilgim olan Rza Xəlilovun özü ilə ilk dəfə Folklor İnstitutunda görüşdüm. Elə ilk görüşdən də onun haqqında məndə xoş təəssürat yarandı. Əslində onun haqqında düşündüklərim düz çıxdı. Hər bir söz adamının yazılarında onun özünü görmək olur. Rza Xəlilovun da əvvəllər oxuduğum yazılarında onun xarakterinin bir çox cizgiləri vardı. Bunlar da məndə müəyyən fikir doğurmuşdur. Rza Xəlilovun sadəliyi, mehribanlığı, istiqanlılığı, çoxlarında görmədiyimiz təvazökarlığı onun haqqında məndə yaranmış ilk fikirləriydi.
Sonralar Rza müəllimlə tez-tez görüşdük, aramızda çoxlu söhbətlər oldu, bir çox məsələlər barədə fikirlərimizi bölüşdük və beləcə bir-birimizi daha yaxşı tanıya-tanıya dostlaşdıq.
Rza müəllimin özümlə bağlı bir xeyirxahlığını heç vaxt unuda bilmərəm. O, Folklor İnstitutunda Müdafiə Şurasının katibi idi. Mənim müdafiəmi nə yolla olur-olsun əngəlləmək istəyirdilər. Hər addımda yoluma kötük dığırlayırdılar. İşi elə qurdular ki, mənim avtoreferatları rəsmi ünvanlara poçtla göndərməyimin son tarixi şənbə gününə düşdü. Şənbə günü də Folklor İnstitutu işləmirdi. Rza müəllim avtoreferatlara qol çəkməliydi. Mən ona zəng vurdum. Rza müəllim şənbə günü poçta gəldi. Avtoreferatlara qol çəkdi və mən onları göndərdim. Bunu hər adam eləməzdi.
Rza Xəlilovun xidmətləri geniş və çoxsahəlidir. O, folklorun toplanması, tərtibi, nəşri və araşdırılması ilə məşğul olmuşdur. Lakin Rza Xəlilov bunlarla yanaşı, elə bir iş görmüşdür ki, ondan ayrıca danışmaq lazımdır.
Bilirik ki, ötən əsrin iyirmi-otuzuncu illəri Azərbaycanda folklorun toplanmasının və nəşrinin qızıl dövrüdür. Həmin dövrdə onlarla folklor kitabları işıq üzü görmüşdür. Bu kitabların çoxu əski Azərbaycan əlifbasındadır. Hazırda elmlə məşğul olan gənclərin çoxu əski əlifbanı bilmir. Ona görə Azərbaycan folklorunun ilkin nəşrlərindən istifadə etməkdə çətinlik çəkirlər. Rza Xəlilov bu işin ağırlığından qorxmayaraq Azərbaycan folklorunun ilkin nəşrlərinin latın əlifbasına keçirilməsinə başladı və digər həmkarları, daha çox Afaq Xürrəmqızı ilə birlikdə az vaxtda onların çoxunu yenidən nəşr etdirdi. İndi həmin kitablardan hamı istifadə edə bilir. Bu böyük bir xidmətdir.
Rza müəllim bu gün də öz elmi fəaliyyətini böyük həvəslə davam etdirir. Ona cansağlığı və uzun ömür arzulayıram.
Dostları ilə paylaş: |