S. M. Turobjonov, M. M. Niyazova

69-rasm. Ikkilamchi polietilen plyonkasi olish sxemasi:
1-chiqindilami saralash bo'limi; 2-maydalagich; 3-yuvuvchi mashina;
4-sentrifuga; 5-quritgich; б-iste ’molchi; 7-ekstruzion presslar; 8-granulyator;
9-aralashtirgich; 10-plenkali agregat.
176

---

Yaroqsiz holga kelib qolgan polietilen plyonkali aralashmalardan 
va qattiq ifloslangan bo‘laklardan tozalanib, saralab olinadi. Saralangan 
katta plyonka bolaklari zarrachalarining o ‘lchami 2—9 mm bo‘lgan 
iviq massa hosil boMguncha quruq yoki suvli maydalangich pichoqlarida 
maydalanadi, so‘ng shnekli yuvgichlarda yoki yuvish mashinalarida 
(quruq usul bilan maydalaganda) yuviladi. Yuvish jarayoni maxsus 
yuvuvchi vositalar bilan bir necha marta olib borilib, 30—60 daqiqa 
davomida quritiladi. So‘ng mahsulot ekstruderda zichlashtiriladi va 
granulyatorga beriladi. Hosil qilingan granulalami 6:4 nisbatda birlamchi 
polietilen granulalari bilan aralashtirib, hosil qilingan aralashmadan 
ekstruziya usuli bilan plyonka ishlab chiqariladi.
Ekstruziya usuli bilan birga polietilen chiqindilarini bosim ostida 
kerakli mahsulotga aylantirish mumkin. Bu chiqindilar asosida qurilish 
mahsulotlari (bir qavatli polivinilxlorid plitalari) ishlab chiqariladi.
Mustaqil o‘zlashtirish uchun savollar
1. Neft quyqalarini qayta ishlash.
2. Yoqilg'ini gazlashtirish jarayoni chiqindilarini qayta ishlash.
3. Rezina mahsulotlari ishlab chiqarish chiqindilarini qayta ishlash.
4. Plastmassa mahsulotlar ishlab chiqarish chiqindilarini qayta ishlash.
Tayanch so‘z va iboralar
Nordon gudron, oltingugurt (IV) oksidi, bitum, koks, neft shlamlari, 
yoqilg‘i gaz, slanets, smola, qurumli pulpa, fus, ko‘mir shixtasi, 
gazogenerator stansiyasi, ammoniy sulfat, benzol, qurumli pulpa.