Рис.
16..а-Контуры сердца:
/. 2 — левый н правыП желудочки: 3,
4 — правое и лево* предсердия; J —
легочная артерия; 6 — аорта; 7 — верх
них полая вена.
б - . Проекция клапанов
сердца на грудную клетку:
Л — зортальниП: Л — легочмоП ар-
ю р нн; Д . Т — даух- н трехстворчв-
тис.
• Yurakning chap konturi:
- Birinchi yoy-aorta yoyi;
- Ikkinchi yoy -o 'p k a arteriyasi tanasi;
- Uchinchi
yoy-chap
bo'lm acha
qo' loqehasi;
- T o'rtinchi yoy-chap qorincha.
• Yurakning o 'n g konturi:
- Birinchi yoy-yuqori kovak vena yoki
ko'tariluvchi aorta;
- Ikkinchi yoy o 'n g bo'lm acha.
Y u ra k h o latin in g k o n stitu tsio n al x u su siy atlari
Ikkita chiziq - gorizontal, yurak cho'qqisini kesib o'tuvchi va yurak
cho'qqisini o 'n g atriovazal burchak bilan bog'lovchi chiziqlar orqali
paydo bo'lgan, egilish burchagi orqali aniqlanadi.
• N orm ostenik yurak - egilish burchagi 45D ga tcng
• Giperstenik yurak - egilish burchagi 45Q dan kichik
• G ipostenik yurak - egilish burchagi 45D dan katta
• Gipoplastik yurak - buyi uzun va jism onan yaxshi rivojlangan
shaxslarda qonstitutsional xususiyat bo'lib:
- O 'rtad atu rish i;
- Egilish burchagi 60 J atrofida;
34
- Yonbosh proektsiyada retrosternal m ay don keng va retrokardialga
parallel ketadi;
- Yurakni harakatchanligi katta.
E x o k a rd io g ra fiy a
Exokardiografik tekshirish m aydoni u l’tratovush oyna bilan cheklangan
- k o 'k ra k qafasi sohasi bilan, chunki u yurakk a boruvchi u l’tra tovush
nurlariga to 'sq in lik beruvchi to'zilm alardan xolos (
rasm.l5.Kapitan
T. V.,2006).
___
Эхокардио-
скопия
Jb
—
lu«Veu)\
’
\
C hunonchi u l’tratovush signali o 'p k a orqali tarqalm asligi tufayli,
datchik tush suyagining chap tarafiga III-V q o v u rg 'a oralig 'ig a
qo'y iladi, bu esa yurakning absolyut tum to g 'lig ig a to 'g 'r i keladi, yoki
exolokatsiya zonasiga to 'g 'r i keluvchi boshqa joydarga (tush suyagi
ustiga, epigastriy sohasiga) qo'yilad i. B ola orqasida boshi ko'tarilg an
holda yotadi. U l’tratovush oyna m aydoni bolani chap yonbosh sohaga
yotganida bir m uncha kattalashadi. K linik am aliyotda oxirgi yillarda
qizilo'ngach orqali o’tuvchi exokardiografiya keng qo'llanilm oqda,
chunki uni o 'tk az ish d a u l’tTatovush oynasining o'lch am i inobatga
olinm aydi.
Bir o'lchamli exokardiografiya
H ozirgi zam on yurak kasalliklarini tashhislashda bir o'lcham li
exokardiografiya m ustaqil aham iyatga ega em as va u bir vaqtda ikki
o 'lch o v li
tekshirish
bilan
birgalikda
yurakning
o'lcham li
k o rsa tg ich la rin i
aniqlash
m aqsadida qo'llaniladi.
Bir
o'lcham li
exokardiografiyada yurak elem entlarining harakatlari H. Feigenbaum
ishlab chiqqan standart pozitsiyalarni ishlatish bilan olib boriladi.
V I p o zitsiy a ketm a-ket o 'n g qorincha qism ini, qorinchalararo to'siq ni,
m itral klapan pay iplari darajasida chap qorincha b o 'sh lig 'i k o 'rib
chiqiladi. Bu pozitsiyada chap va o 'n g qorincha o'lcham larini,
qalinligini va qorinchalararo to 'siq , chap qorincha orqa devorining
harakat harakteri aniqlanadi:
35
C h a p q o rin c h a n in g o x irg i-d iasto lik d ia m e tri (O D D ) - qorinchalararo
to 'siq ning chap qorincha yuzasidan to chap qorinchaning orqa
endokardial yuzasigacha bo'lgan distantsiyasi EK G da R tishchaning
boshlanishi (m inda);
C h a p q o rin c h a n in g oxirgi-sistolik d ia m e tri (O SD ) - qorinchalararo
to'siqning chap qorincha yuzasi va chap qorinchaning orqa endokardial
yuzasi orasida eng kichik distantsiyasi b o 'lib hisobanadi (mmda);
D iasto lad a q o rin c h a la ra r o to 'siq qalinligi - to 'siq n in g oldingi va orqa
- yuzasi orasidagi masofa R tishchaga sinxron (mmda);
to la d a c h a p q o riu c h a o rq a d e v o rin in g q alin lig i - diastolada chap
qorincha orqa devorining cndokardialdan to epikardial yuzagacha
bo'lgan distantsiya (mm);
O 'n g q o rin c h a d ia m e tri - o 'n g qorincha oldingi devoridan to
qorinchalararo to'siqning oldingi yuzasigacha bo'lgan m asofa.
II s ta n d a r t p o zitsiy ad a ul’tratovush nuri o 'n g qorincha, qorinchalararo
to 'siq ,
mitral
klapanning oldingi
va orqa tabaqalaridan,
chap
qorinchaning orqa devoridan o'tadi. Bu pozitsiyadan mitral klapan
tabaqalarining anatom ik to'zilishi va harakat harakterini aniqlash uchun
foydalaniladi. I l l s ta n d a r t pozitsiya ul’tratovush nurining o 'n g
qorinchaning chiqish traktidan, qorinchalararo to'siqdan, mitral klupan
oldingi devori va chap bo'lm achaning orqa devoridan o 'tishi oqibatida
paydo bo'ladi.
IV s ta n d a r t pozitsiya uPlratovush nurining o 'n g
qorinchaning chiqish traktidan, aorta ildizidati, aortal klapan va chap
bo'lm acha orqa devoridan o'tishid an paydo bo'ladi. Bu pozitsiyada
qo'yidagi exom etrik ko'rsatgichlar aniqlanadi:
-a o rta ildizliiing d ia m e tri •
oldingi devori :: j oldingi qirrasidan
to orqa devorining oldingi qirrasigacha bo'lgan m asofa b o 'lib , EKCida R
tishchaga ikkala tabaqaning aniq ko'ringanida sinxron bo'ladi;
-c h ap b o 'lm a c h a n in g oldingi o rq a o 'lc h a m i - aorta orqa devorining
oldingi qirrasidan (shu qatorda aortal devor qalinligi bilan) to chap
bo'lm acha devorigacha bo'lgan masofa. O 'lchash aortaning maksimal
oldingi harakatida olib boriladi.
Exom etrik norm ativlar bolaning tana vazniga qarab aniqlanadi.
Dostları ilə paylaş: |