Turkum. Qoqio't (Taraxacum Wigg.) - Одуванчик Tur. Dorivor qoqio‘t (Одуванчик лекарственный) - Taraxacum officinale Web. Dorivor qoqio‘t Astradoshlar -
Asteraceae (Compositae) oilasiga mansub
bo‘lib, bo‘yi 15-60 sm ga yetadigan ko‘p yillik o ‘t o‘simlik hisoblanadi.
Barglarining hammasi ildizoldi bargdan tashkil topgan qisqa bandli, nishtarsimon
yoki cho‘ziq nishtarsimon, patsimon kesik qirrali bo‘ladi. Gul o‘qi silindrsimon,
ichi kovak, bo‘yi 15-30 sm bo‘lib, uning uchiga tilla sariq rangli tilsimon gullardan
tashkil topgan savatcha gulto‘plami joylashgan. Qoqio‘tning mevasi - uchmali
pista. Qoqio‘t aprel-may oylaridan boshlab, to sovuq tushguncha gullaydi va
mevasi yetiladi. Qoqio‘t keng arealli o‘simlik hisoblanadi, yer sharining deyarli
barcha geografik mintaqalarida tarqalgan bo‘lib, Arktika va qum-sahro, cho‘l
zonalardan tashqari hamma yerda nam joylarda, yo‘l chekkalarida, ariq bo‘ylarida,
bog‘larda, o‘tloqlarda, dalalarda o‘sadi.
Dorivorlik xususiyati. Qoqio‘t ildizining qaynatmasi va quyuq ekstrakti ishtaha
ochish, ovqat hazmini yaxshilash uchun va o‘t haydovchi vosita sifatida jigar, o‘t
pufagi va o‘t yo‘llari kasalligida qo‘llaniladi.
Abu Ali ibn Sino qoqio‘t shirasi bilan jigar va istisko kasalligini, ildizining sut
shirasi bilan csa kozga tushgan oqni davolagan. Chayon chaqqan joyga u
qoqio‘tning quritilmagan yer ustki qismini ezib bog‘lashni tavsiya qiladi.
Turkum. Qushqo'nmas (Cnicus L.) — Волчец, Кникус
Tur. Qushqo‘nmas, sariqgul (Волчец кудрявый) -
Cnicus benedictus L. Qushqo‘nmas astradoshlar (murakkabguldoshlar) —
Asteraceae (Compositae) oilasiga mansub bo‘lib, bo‘yi 15-30 smga yetadigan bir yillik o‘t o‘simlik
hisoblanadi. Qushqo‘nmas tog‘ etaklarida, tog‘ yonbag‘irlarida, yo‘l chekkalarida,
begona o‘t sifatida bog‘larda va ekinzorlarda o‘sadi. U Markaziy Osiyo, Kavkaz va
MDH davlatlarining Yevropa qismida, xususan, janubiy hududlarida tarqalgan
