Saf mashqlari Reja: Saflarning asosiy nomlari va uning joylanishi Saf usullari Saflanish va qayta saflanishlar Harakatlar Orani ochish va yaqinlashtirish

Bir ketma-ket safni ikki, to‘rt, sakkiz ketma- ket safga bo‘lish va 
biriktirish orqali qayta
saflash. Qayta saflanish harakat davomida bajariladi. 
Buyruqlar: 
1 .«Markazdan-Qadam-bos!» odatda,
bu buyruq zal
(maydoncha)ning 
o‗rtasidan beriladi. 
2.«Bittadan ketma- ket qator bo‘lib , o‗ng va chap tomonlarga aylanib - 
Qadam bos!», Bu buyruq bo‗yicha birinchi raqamdagilar o‗ngga, ikkinchi 
raqamdagilar chapga aylanib yuradilar . 
3.«Ikki ketma-ket qator b o iib markazdan - Qadam-bos!», bu buyruq 
qatorlar zal (maydoncha)ning qayta saflanish boshlangan joyida uchrashgan 
paytda beriladi. 
4.«To‗rt ketma-ket qator b o iib markazdan - Qadam-bos!», bu buyruq 
qatorlar zal (maydoncha) ning qayta saflanish boshlangan joyida uchrashgan 
paytda beriladi . 
Bo‘lish va biriktirish davom ettirilganda, to‗rt, sakkiz va hokazo ketma- 
ket qatorga saflash mumkin. 
Avvalgi holiga qayta saflash ajratish va qo‗shilish deyiladi: ikki ketma- 
ket qatordan bir ketma- ket qatorga qayta saflash. 
Buyruq: «Bittadan qator bo‗lib, o‗ng va chap tomonlarga aylanib «Qadam-
bos!». Bu buyruq bo‗yicha o‗ng tomondagi ketma - ket qator o‗ngga chap 
tomondagi ketma-ket qator chapga yuradi. Qarama-qarshi tomonda qatorlar 

---

uchraganda quyidagi buyruq beriladi: «Bir ketma-ket bo‗lib markazdan qadam- 
bos!» 
Buyruq: 
«Doira 
bo‗ylab-Qadam-bos!». 
Ijro 
buyrug‗i 
zal 
(maydoncha)ning o‗rtasidan beriladi, undan keyin doiraning hajmini belgilash 
uchun shug‗ullanuvchilar orasidagi masofa aytiladi. 
1.4. Harakatlar 
Bu guruhga turli xil joydan - joyga ko‗chish bilan bog‗liq bo‗lgan 
mashqlar 
kiradi. 
Shahdam qadam-oyoqni 15-20 sm balandlatib oldinga ko‗tariladi (oyoq 
tagini gorizontal tutish va yerga butun yuzasini qattiq qo‗yish zarur), qo‗l 
oldinga harakatlantirilganda beldan bir qarich balandga (tanadan ham bir qarich 
uzoqlikka) ko‗tarib, tirsakdan bukiladi; qo‗l orqaga yo‗naltirilganda to‗ppa-
to‗g‗ri tutib, yelka boiagidan oxirigacha uzatiladi, panjalar yengil musht qilib 
tutiladi. 
Buyruq: «Shahdam Qadam-bos!». 
Shahdam qadamning quyidagi turlari ham bor, unda qo‗l harakati katta 
ko‗lamda bajariladi (oldinga yelka balandligigacha, orqaga oxirigacha va 
tanadan chetroqqa), oyoqlar bilan harakat xuddi shahdam qadamdagidek boiadi. 
Shahdam qadamning bu turi ommaviy gimnastika chiqishlari va sportchilaming 
tantanali o‗tishlarida keng qoilaniladi. 
Oddiy qadam - saf qadamidan erkinroq harakat qilish bilan farq qiladi. 
Buyruqlar: 
a) «Yuring!». Har qanday harakat qilishda (hatto bir qadamga ham) 
beriladigan buymq. 
b) «Oddiy qadamlab Qadam - bos!». Yurishning, yugurishning bir 
turidan boshqa turiga o‗tishda va harakat chogida bajariladigan mashq 
tugagandan keyin oddiy yurishga o‗tish uchun beriladi: