Saf mashqlari Reja: Saflarning asosiy nomlari va uning joylanishi Saf usullari Saflanish va qayta saflanishlar Harakatlar Orani ochish va yaqinlashtirish

Saf usullari - turgan joyda ijro etiladigan saf harakatlardan iborat. Bu 
mashqlaming ahamiyati eng avvalo shundan iboratki, ular yordamida 
intizomlilik va uyushqoqlik tarbiyalanadi. 
1. «Saflaning!» - bu buyraqqa ko‗ra shug‗ullanuvchilar
safga turadilar. 
2. «Rost-lan!» - bu buyruqqa ko‗ra saf tik turish holatini qabul qiladi. U 
gimnastikada asosiy tik turish holatiga to‗g‗ri keladi. 
3. «Tekislan!», «Chapga qarab tekislan!», « O‗rtaga qara!». 
4. «To‗xta!»- bu buyraqqa ko‗ra harakat (mashq) to‗xtatiladi. 
5. «Erkin» - bu buyruqqa ko‗ra shug‗ullanuvchilar turgan joylaridan 
jilmasdan, bir oyoqni tizzadan bo‗shatib, erkin turadilar. 
6. « O‗ng (chap) oyoqda erkin tur!»- shug‗ullanuvchi o‗ng (chap) oyoqni 
o‗ngga (chapga) bir qadam jildirib, gavda og‗irligini ikkala oyoqqa 
taqsimlaydi va qo‗llarini orqada tutadi. 
7. «Tarqal!» - shug‗ullanuvchilar safdan chiqib, zalda (maydonchada) erkin 
joylashadi. 
8. «Tartib bo‗yicha- Sana!», «Bir-ikkiga - sanang!», «Uchtalab (to‗rt, besh 
va hokazo)- sanang!» va boshqalar. Hisob o‗ng qanotdan boshlanadi. o‗z 
raqamini aytayotgan shug‗ullanuvchi ayni vaqtda boshini tez chap 
tomondagi shug‗ullanuvchiga qarab buradi va keyin dastlabki holatga 
qaytadi. Safni oxirida turuvchi bir qadam oldinga odimlab, «sanash 
tugadi» deb o ‗z joyiga turadi. 
9. Turgan joyda burilishlar (buymqlar « o‗ng-ga», «Chap-ga», «Ort-ga», 
«Yarim o‗ng-ga») Ayrim hollarda buyraqlar topshiriqlar bilan 
almashtirilishi mumkin, biroq qayd etilgan mashqlar turgan joyda 
burilishlardan tashqari buyraqqa ko‗ra ijro etilishi lozim. 

---

1.3. Saflanish va qayta saflanishlar 
Saflanishlarda o‗qituvchi barcha o‗quvchilami ko‗ra
oladigan joyda turishi 
kerak. 
Saflanish - shug‗ullanuvchilaming o‗qituvchi buyrag‗idan so‗ng biron-bir safni 
qabul qilish uchun bajaradigan harakatlaridir. 
Mashg‗ulot oldidan guruh qoida bo‗yicha bir qator bo‗lib, ayrim hollarda esa 
ikki qatorda saflanadi. 
Saflanish uchun: «Bir (ikki, uch) qatorga - Saflaning!» buyrug‗i beriladi. 
Buyruq berilishi bilan xalfa yoki navbatchi old tomonga qarab «Saf tik turish» 
holatida turadi. Guruh uning chap tomonida saflanadi. 
Mashg‗ulotga hozirlik to‗g‗risida raport berishdan oldin xalfa (navbatchi) 
guruhni tekislaydi, uni sanatadi, keyin: «Rost-lan!», « O‗ngga (chapga, 
o‗rtaga)- qara!»- buyrug‗ini beradi. 
Xalfa ( navbatchi) o‗qituvchiga ikki-uch qadam yetmasdan ( saf yurishi bilan) 
to‗xtaydi va raport beradi: 
O‘rtoq
o‘qituvchi!
___________________ fakultetining__________ bosqich 
__________ guruh talabalari mashg’ulot
o’tish
uchun
saflandi.
Ro’yxat 
bo‘yicha__________ nafar talaba, safda_________ nafar talaba. 
Keyin eng qisqa yo‗l bilan o‗qituvchi turgan tekislikka borib, safga yuz 
tomoni bilan turadi. 0 ‗qituvchi salomlashib, guruh javob qaytargandan so‗ng 
navbatchi o‗qituvchining «Erkin!» buyrug‗ini takrorlaydi va safiiing o‗ng 
qanotiga turadi. 
Saflanish va raport berish marosimini tantanaviy
ruhda o‗tkazish
lozim. 
Bu muhim tarbiyaviy ahamiyatga ega bo‗lib, butun mashg‗ulotni tashkil 
qilishga ijobiy ta‘sir ko‗rsatadi. Saflanish tugamagunga qadar o‗qituvchi rapo rt 
qabul qilishga tayyorlanmasligi, shuning bilan birga saflanish jarayoniga 
aralashmasligi zarur. Yo‗l qo‗yilgan kamchiliklami keyinchalik muhokama 
qilish maqsadga muvofiqdir. 
Mashg‗ulot boshlanishidan oldin raport berilishiga o‗qituvchining jiddiy 
munosabatda bo‗lishi, uning tashqi qiyofasi va qaddi - qomati bu an‘ananing 
muhim ahamiyatga ega ekanligini ko‗rsatish lozim. 
Bir qatorga saflanish - «Bir (ikki, uch) qatorga - Saflan!»-buymg‗iga 
binoan bajariladi. Gumh o‗qituvchi (navbatchi) ning orqasida saflanadi.