Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O`quv qo`llanma
186 Sahifa genezli tomir patologiyalarida (nevrologik, psixiatrik, oftalmologik) ishlatiladigan dorivositalaridan biri bo’lib tanakan hisoblanadi. 1984 yilda tanakanning antifibrinogenni faollashtiruvchi ta’siri aniqlangan. Undan tashkari, tanakanning trombotsitlar va eritrotsitlar giperagregatsiyasiga tormozlovchi ta’siri aniqlangan, bu esa qonni reologik holatini yaxshilaydi, trombni hosil bo’shlishiga va silliq mushaklar tonusini kuchaytiradigan mediatorlarni ishlab chiqarishiga yo’l qo’ymaydi. Tanakan ambulator va statsionar davolashda har xil darajali OASOK bemorlarida ayrim Rossiya mutaxasisslari tomonidan tavsiya etiladi (V.M. Koshkin, 1998; A.V. Pokrovskiy s soavt., 1997; V.A. Yanushko s soavt., 1999). OSKI kelib chiqish patogenezidan ma’lumki, endoteliyni funktsional faolligi pasayadi (avvalo antitrombotsitar) va prostoglandinlarni ishlab chiqishi kamayadi. Bu holat prostoglandinlar guruhiga kiruvchi dori vositalarini ishlab chiqarishiga turtki bo’ldi. PGE1 ni asosiy ta’sir mexanizmiga ishemik to’qimada trombotsitlar agregatsiyasini va tromb hosil bo’lishini kamaytirish, to’qimalarni zararlanishini oldini olish, mikrotsirkulyatsiyani yaxshilash, kislorod bilan adekvat ta’minlash, qon oqimini ko’paytirishi antisklerotik ta’siri va normal metabolizmni tiklanishi kiradi. Shuni aytib o’tish kerakki, vazaprostanni ishlatishdan oldin sinama o’tkazish lozim, bunda mikrotsirkulyator tizimining dorini vazadilyator ta’siriga sezuvchanligi aniqlanadi. Vazaprostan bilan davo OSKIda arterial qon oqimining distal zararlanishida va boshqa davo usullar qolmaganda, birlamchi amputatsiyadan afzal bo’lishi mumkin. Vazaprostan jarrohlik amaliyotga tayyorgarlikda ham ishlatilish mumkin. OSKIni asosiy davo usuli bu jarrohlik usulidir. Rekonstruktiv jarrohlik usullar 45-55% bemorlarda amaliyotdan keyin 5-8 yil ichida oyoqlarni saqlab qolish imkoniyatini beradi. Aorta-son shuntlash operatsiyasi aorta-son zararlanishida mavjud bo’lgan usullar ichida «oltin standart» bo’lib hisoblanadi. Shu sohani o’zini zararlanishida va periferik oqimni saqlanganligida yaxshi natijalar olish mumkin, ammo bu hol faqat 6,1% holatlarda uchraydi. Obliteratsiyalovchi aterosklerozga xos bo’lgan zararlanish bu “ko’pqavatlilik”, bunda asosan aorta-son va son-taqim osti segmentlari zararlanadi, bu esa oyoqlarni chuqur ishemiyasiga olib keladi. Uning uchrashi – 25,6-36,7% ni tashkil etadi. Bunday hollarda iloji boricha |