Samarqand davlat tibbiyot universiteti buxoro davlat tibbiyot instituti
Yüklə 3,83 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
O`quv qo`llanma
28 Sahifa yo’lda qizilo’ngach o’ng bronxial arteriyani, bir necha qovurg’alararo arteriyalar va venalarni, hamda undan plevra bilan ajratilgan v. hemiazygosni kesib o’tadi. Qizilo’ngach o’ng tomonda yuqorida traxeya bilan bekilgan. Xuddi shu erda o’ng qaytuvchi nervning tarmog’i o’tadi. Eng yuqori bo’limida u qalqonsimon bezning o’ng bo’lagiga tegib turadi. Chapda qizilo’ngach qalqonsimon bezning chap bo’lagi, shu bezning venalari bilan chegaralanib turadi. Unga traxeo-ezofageal burchakdan qizilo’ngachning oldingi sathiga o’tadigan chap qaytuvchi nerv yaqinlashadi. Uning yaqinida, chap o’mrov osti sohasida ko’krak yo’li joylashadi. Keyinroq qizilo’ngach aorta ravog’ining gorizontal qismiga yaqinlashadi, mediastinal plevra, kardiya sohasi, me’da tubiga tegib turadi. O’ng adashgan nerv qizilo’ngachga o’ng bronx bilan kesishgan sathida yaqinlashadi, bu IV-V ko’krak umurtqasi sathiga muvofiq keladi va qizilo’ngachning orqa yuzasida joylashib, qorin bo’shlig’iga kiradi. Chap adashgan nerv qizilo’ngachning oldingi devoriga yaqinlashadi. Shunday qilib, qizilo’ngach o’zining butun yo’lida traxeya, pastga tushadigan aorta, ko’krak yo’li, simpatik chegaradosh ustunning ko’krak qismi, o’pka va plevra, diafragma, yuqori kovak vena, perikard va yurakning orqa yuzasi bilan anatomik jihatdan yaqin yoki tegib turadi. Qizilo’ngach bo’yin qismi va ko’krak bo’limi boshlanishda aorta ravog’igacha o’rta chiziqdan birmuncha chapda yotadi. Ko’krak bo’limining o’rta qismida qizilo’ngach o’rta chiziqdan birmuncha o’ngga og’adi va diafragma ustida aortadan oldinda yotadi. Shunday qilib, qizilo’ngach bo’yin bo’limida chapdan kesishga qulay. Ko’krak bo’limining pastki uchdan bir qismida qizilo’ngach pastga tushadigan aorta va yurak xaltasi orasida yotadi va unga chap tomonlama transplevral yo’l bilan yaqinlashish oson. Umuman olganda, qizilo’ngachning tuzilishi butun me’da-ichak yo’liga muvofiq keladi. Devori 4 qavatdan tashkil topadi – shiliq qavat (mucosa), shiliq osti qavati (submucosa), mushak qavati (muscularis) va tashqi biriktiruvchi to’qima pardasi (tunica adventicia). Qizilo’ngachning shiliq pardasi ko’p qavatli yassi epiteliy burmalaridan hosil bo’lgan. Qizilo’ngach ko’p qavatli yassi epiteliysining me’daning tsilindrsimon epiteliysiga o’tishi keskin, tishsimon chiziq ko’rinishda yuz beradi (linea zerrata). Ko’pchilik kishilarda u anatomik kardiyadan birmuncha yuqorida joylashgan. |