Samarqand davlat universiteti gulsum tagiyeva, hayriniso husanova oila va gender

Uinchning Komplementar ehtiyojlar nazariyasi (KEN-nazariyasi)
24
. Bu 
nazariyaning asosiy tezisi shundan iboratki, kishilar o„z turmush 
juftlarini tanlashda psixologik xususiyatlari shaxsiy xususiyatlariga 
qarama-qarshi va komplementar (qo„shimcha) bo„lganlarni afzal 
ko„radilar. Masalan, Uinchning fikriga ko‗ra, qo‗rqoq va bo‗ysunishiga 
moyil kishilar kuchli va bir so‗zli juftni afzal ko‗radi. Bu shaxs doimo 
o‗z ehtiyojlarini qondirish darajasini oshirishga intilishi bilan bog‘liq. 
Uinchning fikriga ko‗ra erkak va ayollarning o‗ziga xos ehtiyojlari 
bir-birlariga komplementar bo‗lgan holdagina bunga erishiladi. 
Uinchning KEN nazariyasi «qarama-qarshiliklar bir-biriga intiladi» 
degan xulosa sifatida ifodalanishi mumkin. Uning asosi Uinch Shimoli-
g‘arbiy universitetda 25 nikoh juftlari yordamida o‗tkazgan kuzatuvlari 
21
Вишневский А. Г. Демографическая революция. М., 1976.
22
Вишневский А. Г.Воспроизводство населения и общество. М., 1937. 
23
Вишневский А. Г. Эволюция семьи в СССР и принципы семейной политики// Семья и семейная 
политика (Демография и социология). М., 1991. С. 16-13. 
24
Волков А. Г. Семья- обьект демографии. М., 1986.

---

51 
hisoblanadi. Uinch o‗z nazariyasining to‗g‘riligiga ishongan bo‗lsa-da, 
boshqa tadqiqotlar unga tanqidiy yondashdilar. Bunda Meyyor va 
Pepperlarning Uinchning kashfiyoti yoki noto‗g‘ri metodologiya, yoki 
nikoh juftlarini o‗rgangani tufayli artefaktdir, degan mulohazalari 
xarakterlidir
25
.
Bundan tashqari, boshqa mualliflar Uinchning yondashuvidan 
uzoqlashib, uning nazariyasini takomillashtirishga uringanlar. Bulardan 
biri R.Senterning Instrumental nazariyasi hisoblanadi
26
. U kishilar