Samarqand iqtisodiyot va servis instituti r. S. Amriddinova, N. E. Ibadullayev, G. R. Tursunova, O. I. Tuxliyev

Til stili (uslubi)
– bu tilning turli-tumanligidir. Odamlarning maishiy 
hayotdagi tili rasmiy muhitdagi tildan, ilmiy referatlarning tili umumta’lim 
maktablari pedagoglari tilidan farq qiladi. Tilning quyidagi stillari mavjud: badiiy, 
ishchan so‘zlashuv (maishiy), ilmiy, ommaviy, kasbiy-texnikaviy. 
Gid tilining stili fikrlarning so‘zdagi ifodasi, nutqining tuzilishidir. Boshqa 
stillardan uni hikoyadagi o‘ziga xos shakli va usuli ajratib turadi (masalan: aniqlik, 
mantiqiylik, obrazlilik, ifodalilik, hissiyotlik, tozaligi,tilning boyligi va h.k.) 
Gid tilining individual stili uning kasbiy mahorati darajasi, nutq madaniyatini 
belgilaydi. Gid tili stilining o‘ziga xosligi uning vazifalariga bog‘liq: 

tarixiy voqeaning tashqi kartinasini qayta tiklash; 

kuzatilayotgan ob’ekt, hikoya qilinayotgan voqea, tabiat hodisalariga 
isbotiy tavsiflar berish; 

uzoq o‘tmishning tarixiy holatini ekskursantlar his etishini ta’minlash. 
Gid nutqida «shunday qilib», «xullas», «qisqasi» kabi standart so‘z va 
iboralar o‘rinsizdir. Nutq jilosi ham muhim. Gid nutqining ohangi butun ekskursiya 
davomida yuqoriroq bo‘lishi kerak.
Hikoyaning xarakteri unga qo‘yilgan vazifalarga bog‘liq ravishdao‘zgaradi. 
Hikoya darak beruvchi yoki rekonstruksiyalovchi xarakterda bo‘lishi mumkin.

---

56 
Darak beruvchihikoya – bu biror voqea, uning sodir bo‘lishi jarayoni haqidagi 
hikoyadir. Hikoya qiluvchi ekskursantlarda voqealarning qanday va qayerda sodir 
bo‘lganligi haqida tasavvur uyg‘otadi. Ma’lumotlarni bayon etishning darak stili 
ko‘pgina ekskursiya jarayonida uchun xosdir. Rekonstruktiv hikoyada 
ekskursantlarning hayoliga u yoki bu predmetni avvalgi holatini qayta tiklash 
vazifasi qo‘yiladi (masalan: bizning davrimizgacha yetib kelmagan Afrosiyob 
qadimiy shahri). Ma’lumotni qabul qilish jarayonini boshqarish orqali gid 
ekskursantlarga o‘z ongida yaratgan kartinani ko‘rishni tavsiya etadi.