V.Uyga vazifa: 235-mashq. She’rni o‘qing. Yoddan yozishga tayyorlaning.
LAYLAGIM
Uzun tumshuq laylagim,
Kelar birga o‘ynagim.
Loy, balchiqni kechmagin,
Kir bo‘lar oq ko‘ylaging.
Vali Ahmadjon
Yoddan yozing. Belgini bildirgan so‘zlarning tagiga chizing.
IV chorak
SANOQ VA TARTIB BILDIRGAN SO'ZLAR
Dasturga ko'ra, bu sinfda shaxs va narsalarning miqdorini, sanog'ini yoki tartibini bildirgan so'zlar haqida boshlang'ich ma'lumot beriladi. O'quvchilarda qancha? nechta? yoki nechanchi?so'roqlariga javob bo'lgan so'zlarni so'roq berib aniqlay olish, narsalar sanog'ini bildirgan so'zlarga qancha? yoki nechta? so'rog'ni, joylashish tartibini bildirgan so'zlarga nechanchi? so'rog’ini bera olish ko'nikmasi hosil qilinadi.
Nechta?, qancha? yoki nechanchi? so'roqlariga javob bo'lgan bunday so'zlar shaxs va narsalarning nomini bildirgan so'zlarga bog'lanib, ularning sanog'i yoki tartibini ifodalashi amaliy o'zlashtiriladi va keyingi sinflarda sonning so'z turkumi sifatida o'rganishga o'quvchilar tayyorlanadi.
Ma'lumki, son bir xildagi shaxs va narsalarning miqdorini, sanog'ini yoki joylashish tartibini ifodalaydigan mustaqil so'zlardir.
Son otga bog'lanib, ot ifodalagan shaxs va narsaning miqdoriv belgisini ko'rsatadi. Masalan, o'nta o'quvchi, ikkita kitob.
Son otga bog'lanmagan holda ham ishlatilishi mumkin. Bunday paytda mavhum miqdorni ifodalaydi. Hisob amallarida miqdoraniq shaxs va narsalarga bog'lab ifodalanmaydi. Masalan: o'n ikkiga beshni qo'shsak o 'n yetti bo 'ladi.
Dostları ilə paylaş: |
