Masalalar. 1 - masala. Mexanika ustaxonasi bir yilda extiyot qism sifatida quyidagi miqdorda valiklar tayyorlashga buyurtma olgan variantlar bo ‘yicha: a – 22000 dona, b – 25000 dona, v – 28000 dona, g – 30000 dona.
Har bir valikka tokarlik ishlov berish mashina vaqti 25 minut. Buning uchun qo ‘llaniladigan kesgichlarning yeyilish normasi 12,5 soat. Ushbu keskichlarga bo‘lgan talabni, maksimal zaxira miqdorini, buyurtma partiyasi miqdorini “buyurtma nuqtasini” aniqlang.
Aylanma fond miqdori 4 oylik sarfga, minimal zaxira oylik sarf miqdoriga teng. Asbob- uskuna partiyasiga buyurtmaning bajarish muddati – 2 oy. Reja yili boshiga keskichlarning haqiqiy qoldig ‘i – 40 dona deb hisoblansin.
2 - masala. Mexanika sexning silindrik shestrnyalar tayyorlash uchun frezerlarga bo ‘lgan extiyoji hisoblansin. Silindrik shestrnyalarning rejalashtirilgan hajmi variantlar bo ‘yicha quyidagicha:
a) 80000 dona, b) 100000 dona, v) 120000 dona, g) 150000 dona bir shestrnya tishlarini frezerlash mashina vaqti 49,6 minut. Modulli frezerlarning yoyilish normasi – 38 soat, hisob- kitobda maksimal zaxira, buyurtma partiyasi miqdori va “buyurtma nuqtasi” quyidagicha qabul qilinsin.
Aylanma fond o ‘rtacha miqdori 4 oylik sarfga teng.
min zaxira – 2 oylik sarfga teng.
Frezalar partiyasiga buyurtmani bajarish muddati 2 oy.
Reja yil boshiga frezalarning haqiqiy qoldigi 200 dona.
3 - masala.Mashinasozlik zavodi seriyali ishlab chiqarish turiga 5 turdagi mahsulot ishlab chiqarish. Yillik keltirilgan mahsulot birligi uchun mashina vaqti me’yori, jadvalda berilgan. A va B mahsulot mashina vaqti umumiy mashina vaqtining 20 %, V,G,D - 30% ni tashkil etadi. Charxlashda olinadigan qatlam - 2mm, parmaning ishchi qismi uzunligi 36mm, 2 charxlash orasidagi vaqt 4 soat - 0,03. Bir vaqtda ishlatiladigan parma 3 don, 1- oktyabrga haqiqiy zaxira 280 dona. 4 kvartalda 250 parma keltirildi. Sugurta va o‘tuvchi zaxira koeffisenti 0,7mm ishlatiladigan ish o‘rnilari soni 40. 7 ish o‘rnidagi parma soni 3 ta. Reja yil uchun parmaga talani aniqlang.
4 - masala.Mashinasozlik zavodi seriyali ishlab chiqarish turiga 5 turdagi mahsulot ishlab chiqarish. Yillik keltirilgan mahsulot birligi uchun mashina vaqti me’yori, jadvalda berilgan. A va B mahsulot mashina vaqti umumiy mashina vaqtining 20%, V,G,D - 30% ni tashkil etadi. Charxlashda olinadigan qatlam - 2mm, parmaning ishchi qismi uzunligi 36mm, 2 charxlash orasidagi vaqt 4 soat - 0,03. Bir vaqtda ishlatiladigan parma 3 don, 1- oktabrga haqiqiy zaxira 280 dona. 4 kvartalda 250 parma keltirildi. Sugurta va o‘tuvchi zaxira koeffisenti 0,7mm ishlatiladigan ish o‘rnilari soni 40. 7 ish o‘rnidagi parma soni 3 ta. Reja yil uchun parmaga talani aniqlang.
5 - masala. Quyidagi ma’lumotlar asosida ish o‘rnidagi, sex omboridagi, charxlashdagi asboblar solishi, va sex aylanma fondini anqlash. Parma 50 ish o‘rinda har biridan 20 tadan ishlatiladi. Asboblar ish o‘rniga 8 soatda bir keltiriladi, stanokda esa 8 soatda almashtiriladi. Bir vaqtda 200 dona asbob ishlatiladi. Charxlash davomiyligi 2 s markaziy omborxonadagi sex omboriga instrument 15 kunda bir, ya’ni oyda 2 marta keltiriladi. Kunlik sarf 15 dona, sug ‘urta zahira koeffitsienti 0,1