Sanoat korxonalarida mahsulot ishlab chiqarish raqobatdoshligini oshirish istibollari

MARKAZIY OSIYODA YAGONA
Margʻilon shahrida ishga tushirlgan “Uzwoolentex” Oʻzbekiton–Xitoy qoʻshma korxonasi tashkil etilgani yurtimiz toʻqimachilik tarmogʻida yangi bosqichni boshlab berdi.
Korxonada jun kalava ip asosida yiliga 2 million pogon metr jun aralashmali mato ishlab chiqarilmoqda. Bu matolar asosan harbiylar, aeroport, mehmonxona va boshqa xizmatlar xodimlari uchun kiyimlar tayyorlashda qoʻl keladi.
—Xalqaro sifat standarti asosida ishlab chiqarilayotgan mahsulotlarimiz ichki bozor ehtiyojini toʻliq qoplaydi, — deydi korxona bosh menedjeri Shavkat Sobirov. — Bundan tashqari, yaqin qoʻshn davlatlarga ham eksport qilyapmiz. Shu paytga qadar Markaziy Osiyodagi turdosh korxonalarning aksariyat jun aralashmali matoni Xitoydan xarid qilgan. Innvatsion texnologiyalar va uni boshqarayotgan malakali kadrlar tomoniidan yangi turadagi mahsulot ishlab chiqarish imkoniyatn yuzaga keltiriddi, yuzlab yangi ish oʻrinlari yaratildi.
“Uzwoolentex” korxonasi jun aralashmali matoni toʻqishda foydalanadigan kalava ipni korxonaning oʻzida ishlab chiqarish quvvati ham ishga tushirildi. Umumiy qiymati 6 million dollaridan ziyod boʻlgan loyiha yiliga 840 tonna kalava ip tayyorlash imkonini beradi.
“Winchemical” Oʻzbekiston-Janubiy Koreya qoʻshma korxonasi nainki Marziy Osiyoda, balki MDHda ham yagona. Devorbop dekorativ qoplamalar nam va suv oʻtkazmaslik, energiya tejamkor xususiyatlari bilan ajralib turadi. Korxonaning yillik ishlab chiqarish quvvati bir million pogon metr.
— Mahsulotlarimiz ichki va tashqi bozorda xaridorgir, — deydi istiqbolli rivojlantirish va investitsiyalar boshqarmasi boshligʻi oʻrinbosari Abrorjon Hojibolayev. — Ayni kunda devorbop dekorativ qoplamalarni Qozogʻiston, Qirgʻiziston, Tojikiston va Rossiya Federatsiyasiga eksport qilyapmiz. Endigi maqsadimiz ishlab chiqarish hajmini oshirish, turlarini koʻpaytirish va yangi ish oʻrinlarini yaratishga qaratilyapti.
IQTISODIY TEJAMKORLIK SAMARALARI
Mazkur maʼlumot eʼtiborimizni tortdi. Mahalliylashtirish doirasida joriy etilgan yangi loyihalar «Fargʻona hududiy elektr tarmoqlari korxonasi «AJga yiliga 40 milliard soʻmdan ortiq mablagʻni iqtisod qilish imkonini beryapti. Xoʻsh, bunday tejamkorlikka qanday qilib erishildi?
— Masalan, elektr uzatish tarmoqlarini modernizatsiya qilish va yangilarini qurishda koʻtarma izolyatsiyalangan simlardan foydalaniladi, —deydi jamiyatning iqtisodiyot va istiqbollash boʻlimi boshligʻi Ikromjon Madumarov. — Ishlab chiqarishga joriy etilgan yangi texnologiya 6 xil oʻlchamga ega boʻlgan mazkur mahsulot uchun armaturalar tayyorlab beradi. Natijada, mahsulot tannarxi kamaydi. Agar ES-1500 rusumli mahsulot tashqi bozorda 20 ming 700 soʻm tursa, korxonada uni tayyorlashga 12 ming 724 soʻm sarflanadi. Natijada yiliga 1 milliard 200 million soʻmdan ortiq mablagʻ tejab kolinmoqda.
Jamiyatda qiymati 601 million soʻm boʻlgan loyiha doirasida beton tanyachlari ishlab chiqarish sexi ham tashkil etilgan. Yangi quvvatning ishga tushirilishi natijasida ortiqcha sarf-xarajatlar kamaydi. Temir-beton tayanchlar ishlab chiqarilishi bilan ularni oʻzaro mustahkamlash va simlarni osish uchun qoʻllaniladaigan metall konstutsiyalar shu kunga qadar “Elektroqishloqqurilish” AJning Namangan shahrida joylashga korxonasidan sotib olingan. Endilikda bunga hojat qolmadi. Yangi sehda tayyorlanadigan metall konstuksiyalarning tannarxi boshqa korxonalardan olinayotgan mahsulotlarga isbatan birmuncha arzon. Misol uchun bir dona OG-2 traversini ishlab chiqarish 87 ming 813 soʻmni tashkil qiladi. Avvvalari esa bu mahsulot 231 ming soʻmdan xarid qilingan. Yangi loyihani ishga tushishi tufayli yiliga 287 million soʻmdan ortiq mablagʻ iqtisod qilinmoqda.
Ishlab chiqarish tarmogʻida amalga oshirilayotgan istiqbolli tashabbuslar tufayli shu kunga qadar 26 turdagi elektr qurilma va butlovchi qismlar ishlab chiqarish yoʻlga qoʻyiddi.
Fargʻona viloyatida mahalliylashtirish dasturi doirasida amalga oshirilayotgan va import oʻrnini bosayotgan loyihalar roʻyxatini yana davom ettirish mumkin. Ular hudud iqtisodiyotining barqaror oʻsishini taʼminlashda import boʻlayotgan tayyor mahsulotlarni oʻzimizda ishlab chiqarish va mahalliy sanoatni yanada rivojlantirishda muhim oʻrin tutyapti.
Oldinda turgan vazifalar koʻlami katta. Mahalliylashtirish borasida sanoat tarmoqlari, yirik korxonalar bilan mahalliy ishlab chiqaruvchilar oʻrtasida “mahsulotbay” kooperatsiyani yoʻlga qoʻyish, mahalliy korxonalarni yangi raqobat muhitiga moslashishini tezlashtirish uchun ilm va innovatsiyadan keng foydalanish, yangi bozorlarga kirish uchun mahalliy sanoatga xalqaro standartlarni keng joriy qilish kabi dolzarb vazifalarni bajarish zarur boʻladi. Ular ijrosi muvaffaqqiyatlar salmogʻini yanada oshiradi, raqobatbardosh mahsulotlarning eng zamonaviy turlarini oʻzlashtirish va yangi ish oʻrinlarini koʻpayishiga keng yoʻl ochadi.