408
DÜNYAYA INSANLAR GƏLƏCƏK...
(Mehdi Hüseyni xatırlayarkən)
Biz Masallı ilə Lənkəranın arasındakı kiçik Sara adasında idik. O balıq tuturdu,
mən də onunla balıq ovuna getmişdim.
Alatoranlıq idi. Gün hələ çıxmamışdı, ay da yox idi. Ayaz havaydı. Xırda
ləpəciklər ayağımızın altına qədər gəlir, yenə qayıdırdı.
O, tünd-qəhvəyi pencəyinin boynunu qaldırıb, hələ heç nə yeməmişdən, içinə
pambıq doldurduğu «Kazbek»dən çəkə-çəkə dənizə atdığı qarmaqların qarğısını
qumluğa basdırdı. Sonra hündür bir daşın üstündə oturdu, mən də onun yanında –
axşamacan buradaydıq.
O, Türkiyəyə birinci səfərindən yenicə qayıtmışdı. Mən çox maraqlandığım türk
həyatı barədə onun söhbətlərinə qulaq asmaq istəyirdim, lakin sual verməkdən
çəkinirdim – səs olacaq, qarmağa balıq keçməyəcəkdi...
Yavaş-yavaş işıqlanırdı. Yalnız ayaqlarımızın altına qədər gələn ləpəciklərin
ahəngdar səsi və haradansa hacıleylək dimdiyinin taqqıltısı eşidilirdi.
Mən ona baxırdım. O, gözlərini dənizə zilləmişdi. Mənə elə gəldi ki, bu dəm o,
bütün varlığı ilə suyun altında qarmağa keçəcək balığın yanındadır. Mənə elə gəlirdi
ki, bu dəqiqə onun ağlında qarmaq və balıqdan başqa heç nə yoxdur. Mənə elə
gəlirdi ki, bu an o, yalnız və yalnız qarmağa keçəcək həmin kiçiçik balığın
hicranındadır və indi o, yalnız və yalnız həmin hicranla, həmin həsrətlə yaşayır...
Birdən üzünü mənə tutub hacıleylək müşayiətli sükutu ürəkdən gələn bir səslə
pozdu:
– Səkkiz il keçib, amma mən hələ də Səmədin ölümünə inanmıram...
... Indi Mehdi müəllimin ölümündən düz bir il keçib.
Vaxt gələcək və bu bir il səkkiz il olacaq.
Sonra on səkkiz il olacaq...
Sonra daha artıq...
Və dünyaya yeni insanlar gələcək, böyüyəcək, qocalacaq, öləcək...
10 mart 1966.
Bakı.
QUMRU QUŞLARI
Axır vaxtlar işdə tez-tez darıxıram, ürəyim sıxılır, hərdən lap beş dəqiqəlik də
imkan tapanda aşağı düşürəm və Yazıçılar Ittifaqının qabağındakı bağda var-gəl
edirəm.
Təxminən bir ay bundan qabaq bağda, ağacların dibində iki quş gördüm və
onları çöl göyərçinləri bildim, amma bir az göyərçindən kiçik idilər və dimdikləri
də, deyəsən, bir balaca uzun idi.
Quşlara yaxınlaşdım və bu quşlar yəqin ki, çöl göyərçinlərinin bir növü idi,
çünki şəhər yerində adamı bu qədər yaxına buraxan, ürkməyən, məncə, ancaq çöl
göyərçini olardı, amma yox, bu quşlar çöl göyərçini də deyildi, qumru quşlarıydı.
409
Günlər keçdi və o bağ qumru quşları ilə doldu. Qumru quşları, hətta, Yazıçılar
Ittifaqının həyətinə də uçub gəlir və sayı-hesabı olmayan Azərbaycan yazıçılarından,
şairlərindən, tənqidçilərindən ürkmür.
Deyirlər ki, əslində qumru quşları çox ürkək quşlardı, kənd yerlərində, çöllərdə,
düzlərdə adamın gözünə görünmür: adam görən kimi, ürküb uçub gedir.
Indi o bağdakı qumru quşları adamlardan ürkmür, az qala, bir addımlığa qədər
yaxına buraxır, sonra uçub adamların başının üstündəki budaqlara qonur, heç kimi
vecinə almır.
Bu qumru quşları haradan gəlib? Təbiətdən küsüb? Yoxsa, zəhərlədiyimiz
dağlardan, düzlərdən baş götürüb Bakıya pənah gətirib? Bəyəm, Bakı təmizdi?
Nə isə... Amma o bağdakı qumru quşları, nədənsə, adamda sabahkı günə bir
inam yaradır... Yalnız bu mənada yox ki, haçansa təbiətin işi düzələcək:
ümumiyyətlə...
16 may 1981.
Bakı.
Dostları ilə paylaş: