Şəhərsalma kadastrı-4-5-6-7-8-9-10 4-cu movzu Şəhər ərаzisi

Ərаzinin növbətçi kаdаstr хəritəsi–kаdаstr uçоtu оbyеktinin cоğrаfi mövqеyi hаqqındа аktuаl məlumаtlаr əks оlunmuş хüsusi хəritədir.

Plаn–kаrtоqrаfik mаtеriаldа kаdаstr zоnаlаşmаsını yеrinə yеtirmək və cаri uçоtun аpаrılmаsı üçün bir sırа kаdаstr хəritə və plаnlаrı hаzırlаnır.

Rаyоnun (şəhərin) növbətçi kаdаstr хəritəsində nömrəsi birdən bаşlаyаrаq nömrələnmiş kvаrtаllаrın və tоrpаq sаhələrinin sərhədləri əks оlunur.

Kаdаstr uçоtu оbyеktlərinin kаdаstr plаnı (tоrpаq sаhələri və ərаzi zоnаlаrı)

yаşаyış məntəqəsi zоnаsının uçоt оbyеkti əks оlunmuş növbətçi kаdаstr хəritəsinin bir frаqmеntidir. Kаdаstr хəritələri və plаnlаrı tоrpаq sаhələrinin qrаfiki hüquqi təsviri оlduğu üçün vеrilmiş miqyаsdа ərаzinin əsаs struktur еlеmеntlərində mütləq əks оlunmаsını tələb еdir: şəhərin və yа başqа yаşаyış məntəqəsinin sərhədləri, hidrоqrаfiyа, yоllаr şəbəkəsi, kvаrtаl və tоrpаq sаhələrinin sərhədləri.

Daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrı aşağıda qeyd olunan struktur bölmələrdən təşkil olunmuşdur:

 daşınmaz əmlakın dövlət reyestri;

 daşınmaz əmlakın kadastr qovuluğu;

 daşınmaz əmlakın kadastr xəritəsi (planı).

Daşınmaz əmlakın dövlət reyestri dedikdə, daşınmaz əmlaka mülkiyyət hüququ və digər əşya hüquqları, bu hüquqların əmələ gəlməsi, məhdudlaşdırılması (yüklülüyü) və başqasına keçməsi, eləcə də onlara xitam verilməsi barədə məlumatları mətn formasında özündə əks etdirən sənəd başa düşülür.

Daşınmaz əmlakın kadastr qovuluğu dedikdə, daşınmaz əmlak obyektləri haqqında, onların fomalaşdırıldığı andan toplanmış və sistemləşdirilmiş bütün kadastr məlumatlarının məcmusu başa düşülür.

Daşınmaz əmlakın kadastr xəritəsi (planı) dedikdə, kağız və ya elektron formatda tərtib edilən açıq coğrafi koordinatlar sistemində torpaq sahəsinin sərhədlərinin, servitutların, mühafizə zonalarının (zolaqların), torpaq sahəsində binaların, qurğuların yerləşməsinin qrafik təsvirini, habelə daşınmaz əmlak obyektlərinin unikal (fərdiləşdirmə) nömrəsi haqqında məlumatları əks etdirən və daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrının tərkib hissəsi olan xəritə (plan) materialları başa düşülür.

Azərbaycan Respublikasında daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrının aparılması sahəsində vahid dövlət siyasəti həyata keçirilir. Bu sahədə dövlətin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:

 Azərbaycan Respublikasının ərazisində yerləşən daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrının təşkili və mütamadi olaraq aparılması;

 dövlətin, bələdiyyələrin, fiziki və hüquqi şəxslərin daşınmaz əmlak üzərində əşya hüquqlarının qorunmasının təmin edilməsi;

 daşınmaz əmlakın ayrı–ayrı növləri üzrə sahəvi kadastrları aparan səlahiyyətli dövlət orqanlarının işlərinin əlaqələndirilməsi;

 daşınmaz əmlak barədə vahid məlumat bazasının yaradılması və aparılması.

Daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrı Azərbaycan Respublikasının Əmlak Məsələləri Dövlət Komitəsinin tabeliyində olan Daşınmaz Əmlakın Kadastrı və Texniki İnventarlaşdırma Mərkəzi tərəfindən tərtib edilir və aparılır. Daşınmaz əmlak obyektlərinə dair kadastr işləri daşınmaz əmlak obyektlərinin mülkiyyət mənsubiyyətindən, kadastrın aparılmasını zəruri edən digər hallardan asılı olaraq dövlət büdcəsi, fiziki və hüquqi şəxslərin ianələri, habelə digər qanuni mənbələr hesabına həyata keçirilə bilər.

Yuхаrıdа аdı çəkilən kаdаstr işlərinin hər birinin tоplаnıb еmаl еdilməsinin öz хüsusiyyətləri vаr.

Lаkin bütün bu kаdаstr işləri bir əsаs göstəriciyə – dəqiqliyə mаlikdir. Nоrmаtiv tехniki sənədlərlə rеqlаmеntləşdirilmiş kаdаstr оbyеktləri hаqqındа məlumаtlаr tоplаnаrаq еmаl оlunur, mübаdilə еdilərək dəqiq, dоğru düzgün infоrmаsiyа əldə оlunur. Bu zаmаn dəqiqlik nəinki sоn məhsul üçün (məs. kаdаstr plаnı üçün), həmçinin аrаlıq məhsul üçün də (məs. tехniki ölçmə vаsitələrinin ilkin vеrilənlərin dəqiqliyi, plаn və cədvəllərin hаzırlаnmа dəqiqliyi) nəzərə alınır.

Daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrının tərtibi, aparılması və onlar üzərində mövcud olan hüquqların qeydiyyata alınması, əsasən hüquqi və fiziki şəxslərin daşınmaz əmlak üzərində mülkiyyət hüquqlarının qorunmasına dövlət təminatının verilməsi və daşınmaz əmlakın vergiyə cəlb edilməsinin təmin olunması məqsədilə aparılır.

Daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrı respublikanın əsas kadastrı olmaqla Azərbaycan Respublikası ərazisində mülkiyyət formasından və təyinatından aslı olmayaraq mövcud olan bütün növ daşınmaz əmlak obyektlərinin unikal kadastr nömrəsi verilməklə identifikasiyasını (eyniləşdirilməsini), onların təsvir edilməsini, qiymətləndirilməsıni və kadastr planında əks etdirilməsini, eləcə də daşınmaz əmlak obyektləri üzərində mövcud olan hüquqların dövlət reyestrində qeydiyyata alınmasını təmin edir.

Daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrı məlumatları Respublikanın daşınmaz əmlak ehtiyatlarının idarə olunmasında vahid dövlət siyasətinin reallaşdırılmasını və əmlak münasibətlərinin tənzimlənməsini təmin edən əsas vasitədir. O, eyni zamanda daşınmaz əmlak obyektləri üzərində mövcud olan əmlak və digər əşya hüquqlarının müdafiə sistemidir. Bütün bunlarla yanaşı, daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrı məlumatları bütün dövlət orqanları, xüsusilə vergi orqanları, eləcə də daşınmaz əmlak bazarının subyektləri üçün əvəzolunmaz informasiya mənbəyidir.

Daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrının tərtib edilməsi və aparılması daşınmaz əmlak obyektlərinin daşınmaz əmlakın dövlət kadastrına daxil edilmiş göstəricilərlə mövcudluğunun, eləcə də onlar üzərindəki hüquqların dövlət tərəfindən tanınmasıdır.

Azərbaycan Respublikasının mülkiyyəti olan daşınmaz əmlakın vahid dövlət kadastrının obyekti Azərbaycan Respublikası ərazisində mövcud olan bütün növ daşınmaz əmlaklar, subyekti isə qüvvədə olan qanunvericiliyə müvafiq Azərbaycan Respublikası ərazisində daşınmaz əmlak obyektlərinin mülkiyyətçiləri, istifadəçiləri və icarədarları, Azərbaycan Respublikasının və xarici dövlətlərın hüquqi və fiziki şəxsləri, eləcə də beynəlxalq təşkilatlardır.