Nitqin zənginliyi: Burada işlənən dil ünsürlərinin müxtəlifliyi, çoxluğu, nitq prosesində leksik, semantik, frazeoloji, qrammatik vahidlərin rəngarəng formada işlədilməsi nəzərdə tutulur.
Nitqin zənginliyini təmin edən ikinci nəzəri məsələ struktur dil şərtidir. Nitqin zənginliyi aktiv söz ehtiyatının kəmiyyət və keyfiyyəti ilə müəyyən edilir. Puşkin lüğətinə görə Puşkinin söz ehtiyatı 21000000 vahiddən artıqdır
Kommunikativ keyfiyyət kimi nitqin zənginliyi nitq-dil və nitq şüur münasibəti əsasında qurulur.
Nitqin zənginliyi bütün üslublar üçün səciyyəvidir. Lakin bədii və publisistik üslublarda nitq zəngin , elmi üslubda isə zəifdir.
Hər bir savadlı və mədəni şəxs daima öz lüğət ehtiyatının artırılması qayğısına qalmalıdır. Bunun üçün ən səmərəli vasitə radio və televiziya verlişlərini dinləmək və mütaliəni genişləndirməkdir.
Nitqin zənginliyini və emosionallığını təmin edən amillərdən biri də intonasiyadır. Bu o deməkdir ki, söylənilən fikirlər, insanın keçirdiyi hissi hallar uyğun səs tərtibatı, avazla verilə bilsin, nitq rəngarəng intonasiya çalarlarına malik olsun, danışan intonasiya elementlərindən düzgün istifadə etməyi bacarsın. Nitqin intonasiya baxımından zənginliyindən danışarkən sual, nida, əmr cümlələri, xitablar, ara sözlər, ara cümlələr və.s. sintaktik quruluşların özünəmüvafik formada, təbii şəkildə tələffüz olunmasının vacibliyi də diqqət mərkəzində saxlanılmalıdır.
Dostları ilə paylaş: |