32
Ishchi kuchiga talabni oshirish usuli
. Bozor iqtisodiyotiga oʻtish
sharoitlarida mulkni xususiylashtirish va davlat tasarrufidan chiqarish,
ekinlarni yetishtirishda tarkibiy tuzilmani qayta koʻrish, zarar keltirib
ishlayotgan korxonalarni tugatish, fan-texnika taraqqiyoti yutuqlari va
intensiv texnologiyalarni joriy etish hisobiga asosan, qishloq xo‘jalik
ishlab chiqarishidan boʻshatilayotgan xodimlar soni tez koʻpaymoqda.
Ishchi kuchiga bo‘lgan talabni oshirishni rag‘batlantirish
usullarini tadqiq etish mehnat resurslarining
oqilona bandligini
ta’minlashga hamda mazkur hudud uchun samarali tarmoqlarni
rivojlantirishga qaratilgandir. Mahsulotlarni qayta ishlash, saqlash va
xarid qilish hamda servis xizmati ko‘rsatish va shaxsiy mehnat faoliyati
boʻyicha ish joylarini
yaratish, ishlab chiqarish kuchlari va bandlikning
noan’anaviy shakllarini rivojlantirish, agrar sektordagi ishdan vaqtin-
cha boʻshatilayotgan shaxslar uchun mavjud korxonalarni kengaytirish
va qayta ta’mirlash hamda yangi ish joylarini
yaratish maqsadida
toʻg‘ridan-toʻg‘ri investitsiyalar – sarmoyalar hajmini ko‘paytirishni
rag‘batlantirish
mazkur
uslubning
qoʻllanishining
asosiy
yoʻnalishlaridir.
Ishchi kuchlariga talabni oshirishni mehnat resurslarini qayta
taqsimlashdan manfaatdor istisodiyot tarmoqlarida ish joylarini yaratish
hamda mavjudlarini qayta ta’mirlash va yangi, zamonaviy kasblarni
egallashga sarmoyalarni to‘g‘ridan toʻg‘ri
jalb qilish orqali tartibga
solish mumkin. Dotatsiyalar, subsidiyalar va kreditlarni agro-sanoat
majmui korxonalarini, ayniqsa, qayta
ishlash korxonalarini qurish,
texnik jihatdan qayta qurollantirish va rekonstruksiyalashga, shaxsiy
mehnat faoliyatini rivojlantirish yoʻli bilan xizmat ko‘rsatish soxasini
kengaytirishga,
shuningdek, koʻp bolali ayollar, mehnatga layoqatli
pensionerlar, nogironlar, o‘smirlar va hokazolarga
mos ish joylarini
vujudga keltirishga yo‘naltirish maqsadga muvofiqdir. Shu tariqa
ortiqcha mehnat resurslarini yuqorida aytib oʻtilgan tarmoqlarga va
ayrim maxsus ish joylariga jalb etish, ayni paytda ishchi kuchlarining
kasbiy va malaka tarkibiga bevosita ta’sir oʻtkazish mumkin.
Muvaqqat ish joylarini yaratish va mulkchilikning turli shakl-
larini rivojlantirishni rag‘batlantirish – aholi bandligini oshirishning eng
muhim yoʻnalishlaridan biri. U korxonalarning
iqtisodiy manfaat-
dorligini oshirish, budjet toʻlovlari va xodimlarning vaqtincha va
qisman bandligi uchun ijtimoiy sug‘urta badallarini kamaytirish, ularni
33
ishga qabul qilish jarayonini yengillatish, bandlikning noan’anaviy
shakllarini tashkil etish bilan bog‘liq sarf-xarajatlarni toʻlash kabi
chora-tadbirlar yordamida amalga oshiriladi.
Dostları ilə paylaş: