Sharq Tillar" fakulteti "


“Samguk Sagi”da konfutsiychilik ta'limoti haqida



Yüklə 0,51 Mb.
səhifə4/10
tarix03.05.2023
ölçüsü0,51 Mb.
#106441
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10
Samguk Sagi konfutsiychilarning ratsionallik nuqtai nazaridan

1.2. “Samguk Sagi”da konfutsiychilik ta'limoti haqida
Xanmundagi she'riyat bilan bir qatorda idu usulida yozilgan koreys tilidagi she'riyat ham mavjud bo'lgan. Ona tilidagi koreys she'riyati xalq laparlari va qo'shiqlari zaminida vujudga kelgan. Ilk koreys yodgorliklari K o r e a yarimorolida yashagan qabilalarda m a k u r ijodning rang-barang bo'lganini tasdiqlaydi. Ular qo'shiq ijodi Koreya jamiyatining hayotida davlat vujudga kelishidan oldingi davrda va o' t i s h davridagina emas, balki rivojlangan adabiyatga ega bo'lgan kuchli markazlashgan byurokratik davlat mavjud bo'lgan Koryo sulolasi hukmronligi boshlangunga gadar ham ulkan rol o'ynaganidan dalolat beradi.
Ona tilidagi she'riyat mehnat jarayoniga yo'ldosh bo'lgan, u barchaan'anaviy bayramlarning ajralmas qismi sanalgan, kasalliklar va tabily ofatlar davrida turli marosimlarda undan foydalanilgan

Koreys tarixining uchta qadimgi koreys qirolliklari Gogurye, Baekje va Sillaning yuksalishi, rivojlanishi va qulashiga bag'ishlangan ushbu buyuk asar 1145 yilda Kim Bu-Sik tomonidan nashr etilgan (Goryeo sulolasi qiroli Injong hukmronligining 23-yilida) . Qirol Injong buyrug'i bilan Kim Bu-sik va boshqa o'n bir kishi ushbu muhim ishni ishlab chiqarishni o'z zimmalariga olishdi. 12-asrning boshlarida, bu kitob nashr etilganda, Goryeo tashkil topganidan beri taxminan 200 yil o'tdi va uning aristokratik madaniyati farovonlik cho'qqisiga chiqdi, sulolaning o'zi esa konfutsiylik va buddizm aralashmasi bilan barqarorlashdi. Natijada, o'z tarixini tekshirish uchun Koreyaning oldingi tarixini yig'ish kerak edi. Xitan qabilalarini mag'lub etgandan so'ng, hukumat o'ziga bo'lgan ishonchini yanada oshirdi. yeojin (xitoy qabilasi) tahdidiga qarshi kuchli milliy ong vujudga keldi. Biroq, zodagonlar o‘rtasida jiddiy asoratlar va qarama-qarshiliklar mavjud bo‘lganligi sababli, bu asar sulolaning qulashiga sabab bo‘lgan bo‘linish, siyosiy asoratlar va notinchliklarni ta’kidlab, kelajak avlodlarga ijtimoiy voqelik tanqididan xabardor bo‘lish, tarixiy saboqlar berishga qaratilgan edi. Bu kitob 13-asr oxirida chop etilgan boʻlib, “Samguk sagi” (“Uch podshohlik tarixi”)ning saqlanib qolgan eng qadimgi versiyasidir. Uning o‘lchami 19,5x25 sm, ahvoli yomon. Bugungi kunga qadar ma'lum bo'lgan eng buzilmagan versiyalar bu kitob va Oksanseowon Konfutsiy akademiyasining kitobidir. Ushbu versiya King Jungjong versiyasida xato so'zlar va etishmayotgan belgilarni tuzatish uchun standart bo'lib xizmat qildi. Asl nusxada jiddiy o'chirish tufayli tiklanmaydigan ayrim qismlar etishmayotgan va ko'plab nuqsonlar, jumladan, noto'g'ri so'zlar, etishmayotgan belgilar va boshqalar mavjud, ammo shunga qaramay, u hozirda hech kimning egaligidagi eng mukammal nusxa bo'lib qolmoqda. Kitob buddist rohib Iryon tomonidan yozilgan “Samguk yusa” bilan bir qatorda qadimgi Koreya tarixi, xususan, Birlashgan Silla davriga oid tadqiqotlar va tadqiqotlar uchun eng katta tarixiy ahamiyatga ega asar sifatida baholangan.

Yüklə 0,51 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin