shu trigerlarning chiqishidan kichik razryadli trigerga ma’lum vaqt kechikib
boradi. Trigerlardagi o‘tkinchi protsesslar tugashi bilan registrdagi ikkilik son
(kodli signal) kichik razryadga siljiydi. Registrda soni hamma razryadlar yozib
bulingandan keyin “o‘qish” komandasi bilan chiqishdagi kon’yunktorlar orqali
parallel kodli shinaga uzatiladi.
Parallel kod bilan soni yozishda signal kodi kodli shinaga beriladi.
“Siljituvchi” komandasi bilan signal kodi bir razryad o‘ngga siljiydi. N razryad
siljitish uchun n marta siljituvchi impuls berish kerak. Shunday qilib bitta registr
yordamida soni parallel kodini ketma – ket kodiga aylantirish mumkin. Sonni
chapga siljitish uchun kichik razryadli trigerni birlik chiqishini kechiktiruvchi
element orqali katta razryadli trigerni hisobchining kirishiga ulash kerak.
Ko‘pincha EHM larda zahira siljituvchi registrlar ham ko‘p qo‘llaniladi. Hozirgi
paytda registrlar integral mikrosxema ko‘rinishda ishlab chiqarilmokda.
Trigerlar, xotira va arifmetik qurilmaning asosiy elementi hisoblanadi. U 2 ta
turg‘un holatga ega bo‘lgan elektron qurilmadir. U ikki kaskadli simmetrik
qarshilikli kuchaytirgichdan iborat bo‘lib kaskadlar orasida 100 % li musbat teskari
bog‘lanishi amalga oshirilgan. Hisoblash texnikasida trigerlar xotira qurilmasi
sifatida qo‘llaniladi.
Trigger kirishiga beriladigan boshqaruvchi signal ta’sirida u bir turg‘un
holidan ikkinchi turg‘un holatga o‘tadi. Uning bitta turg‘un holati mantiqiy 1 deb,
ikkinchisi 0 deb qabul qilinadi. Trigerni kirishiga beriladigan har bir signalga
muvofik u o‘z holatini o‘zgartirishi uchun hisobli kirish rejimi qo‘llanildi. Buning
uchun trigerni alohida kirishlari o‘zaro birlashtirib ulanadi.
Trigerlar amalda inersiyasiz bo‘lib 1 sekunda 106 marta qayta-qayta ulanib
turishi mumkin. Trigerlar asosida EHM larni registrlari, hisoblagichlari va
jamlagichlari yig‘iladi. Trigerlar integral mikrosxema asosida ish chiqilmokda.
Trigerlar axborotni saqlash usuliga ko‘ra asinxron va sinxron trigerlarga bo‘linadi.
Asinxron trigerlarda axborot vaqtning istalgan momentida kirish signalining
o‘zgarishi bilan o‘zgarishi mumkin.
Sinxron trigerlarda ularning chiqishlaridagi axborot vaqtning aniq
momentida sinxron signal berilgandagina o‘zgaradi.
Dostları ilə paylaş: