Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир
Yüklə 30,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
72
ELM DÜNYASI / Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014 yaxınlaşma idi. Həm də operadakı epizodlar daha çox xalqın ruhuna uyğun, kütləvi və opera üslubunda idi. Beləliklə də, «Nərgiz» operasında hələ də vahid bir üslub əldə edilməmişdi. Çoxcəhətli xalq yaradıcılığını ümumiləşdirilmiş, yüksək bədii keyfiyyətlərlə və bütün mənbələrin sin‐ tezi ilə ayrılmaz şəkildə həyata keçirmək hələ də mümkün olmamışdı. Bütün bunlar «Koroğlu» operasında əldə olundu. Bu isə həmin ope ‐ ranın klassik opera hesab olunma sının əsas səbəblərindən biridir. Bununla yanaşı, Avropa və Rusiyanın klas‐ sik operalarına istinad edən, sovet ideolo ‐ giyası ilə əhəmiyyətli dərəcədə və mütləq bağlı olan sovet operaları sırasına daxil olan Azərbaycan operası, hə a dövrünün təma yül ‐ ləri çərçivəsində, mahnıvari operalar çərçivə ‐ sində belə fərdi milli simasını qoruyub saxlaya bilmişdi. Bir daha qeyd edək ki, öz dövrünün incə ‐ sə nət təmayüllərinə əsaslanan M.Maqomayev zamanın canlı nəbzini tərənnüm edərək mövzu və janr seçimində haqlı idi. Belə ki, həmin dövrdə məhz mövzunun özü operanın janrını müəyyənləşdirir və bədii formanı diktə edirdi. Azərbaycan bəstəkarları – M.Maqomayev, Ü.Hacıbəyli klassik ənənələri milli zəminlə qovuşduraraq səhnədə klassik normalar çərçivəsində öz xalq musiqisi (mahnılar, rəqs ‐ lər, muğamlar və s.) ənənələrini təcəssüm etdirməyi bacardılar. Beləliklə, bu proses sin‐ tetik yolla həyata keçdi. Xalq musiqisi və milli ənənələr hamıya məlum olan ümumavropa qanunları və musiqi formaları ilə birləşdi. Bəstəkarlar milli musiqidən intonasiya‐lad xüsu ‐ siyyətlərini götürüb onları dəyişərək məlum opera formaları ilə uyğunlaşdırmağa nail oldular. Xatırlatmaq istərdik ki, Rusiya imperiyası ilə siyasi, sosial baxımdan bağlı olan Azər ‐ baycan musiqi mədəniyyətinin həmin dövrün opera incəsənətinin inkişaf axınında olması da təbii idi. Sovet dövlətinin (Moskva nın) musiqi incəsənəti bir növ oriyentir idi. Lakin bir sıra azərbaycanlı mədəniyyət xadim lərinin Moskva və Leninqradın məşhur sənət karlarından dərs almalarına baxmayaraq, Azər baycan musiqi mədəniyyəti özünəməx susluğunu qoruyub saxlaya bilmişdir.
Yüklə 30,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|