Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир

Sapfirin yataqları:

Göy sapfir: Afrika (Tanzaniya, Nigeriya,

Mada qaskar, Keniya, Malavi), Avstraliya, Bra ‐

ziliya, Myanma (Birma), Pakistan (Kəş mir),

Şri‐Lanka, Tayland, ABŞ (Montana) 

79

ELM DÜNYASI

/ Elmi‐kütləvi jurnal / 1 (05) 2014

---

Çəhrayı sapfir: Madaqaskar, Myanma (Bir ‐

ma), Şri‐Lanka, Tanzaniya 

Sarı/yaşıl/bənövşəyi  sapfir:  Avstraliya  (Kbin s ‐

lend, Yeni Qərbi Uels), Myanma (Birma), Şri‐

Lanka, Tanzaniya, Tayland, ABŞ (Montana). 

Rəngsiz sapfir: Şri‐Lanka 

Alabəzək sapfir: Tanzaniya

Zümrüd

Zümrüd (Be3Al2SiO6) beril mineralının bir

növüdür. Hələ Vavilonun dövrlərindən

(b.e.ə.3000 il) geniş yayılmışdır. «Zümrüd»

sözü yunan sözü olan «zummurud» sözündən

götürülüb, mənası «yaşıl daş» deməkdir.

Rəngi yaşıldır. Tarixdə ən çox tanınan kristal

«Cavanşir zümrüdü» adı almışdır. Bu daş XIX

əsrin əvvəllərində Cənubi Afrikanın Muso

ərazisində tapılmışdır. Mineralın görkəmin ‐

dəki özünəməxsusluq yüksək asterizm effek ‐

tinə malik olan ulduzşəkilli kristallardır. Belə

daşlar trapiç adlanır və onun miqdarı dünya

üzrə bir neçə ondan yuxarı olmur. Altıguşəli

ulduzlarla bəzəkli olan zümrüd Kolumbiyada

çıxarılır. Kolumbiyanı zümrüd paytaxtı da

adlandırırlar. Burada zümrüdlər damarlar

içində kalsit və pirit ilə bərabər olur. Təmiz

zümrüd çox nadirdir, zümrüd kristal ları, adə ‐

tən, başqa minerallarla birləşmədə üzərində

kiçik ləkələr olur. Әn keyfiyyətli züm 

rüd

daşlar, adətən, brilyant daşlarla əhatələnir ki,

bu da onun rənglərinin daha da dərin

görünməsinə səbəb olur. Solğun, parlaq ol‐

mayan daşlardan isə müxtəlif muncuq

düzümləri hazırlanır. Başqa bir rəvayətə görə,

zümrüdü (beril) özü ilə gəzdirəni ilan, əqrəb

və başqa zəhərli həşəratlar sanca bilməz.

Guya, ilan sancanı ancaq zümrüd tozu ilə

müalicə etmək olar.