“Щяр бир алим гиймятлидир. Анъаг нязяриййяни тяърцбя иля бир
Yüklə 42,94 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
27
ELM DÜNYASI / Elmikütlәvi jurnal / №03 (03) 2013 razı xarici siyasət yeritməsinə gətirib çıxarır. Bu kitab yazılan zaman Amerikanı qorxuya salmış daxili və beynəlxalq terror dalğası güclənmişdi. Dünyanın ən güclü dövləti beynəlxalq birlikdə terrorizmə qarşı mübari - zədə aparıcı rol oynamalıdır. İnsan hüquqları - nın bərqərar edilməsi, insanlar və ölkələr arasında qeyri-bərabərliyin aradan qaldırıl - ması işində də lider rolunu oynamalıdır. ABŞ Yer üzərində vahid dünya qurulmasında, onun hər bir sakininə insan ləyaqətinin təmin edilməsində də liderlik məsuliyyətini öz üzərinə götürməlidir. Mən altmışıncı illərdə geniş yayılmış amerikalı obrazını xatırlayıram – insan bəşəriyyət naminə Aya qədəm basır. Neyl Armstronqun Ayda dediyi ilk sözlər aşağıdakılar idi: “Bir insanın bir kiçicik addımı bütün bəşəriyyətin nəhəng sıçrayı - şıdır”. Marşall planı və “Sülh Korpusu” Ame - ri kanı ümumdünya lideri kimi səciyyə ləndirən təşəbbüslərin daha iki nümunəsidir. Əlbəttə, Birləşmiş Ştatlar dünyanın bütün problemlərini həll etmək iqtidarında deyil, o ən güclü dövlət olaraq, liderlik yükünü çiynində daşımalı və başqaları üçün nümunə, model olmalıdır. Amerika başqa ölkələrin xalqlarına düşmən olmağı özünə rəva görə bilməz, o həm öz vətəndaşlarına, həm xarici ölkələrin vətəndaşlarına eyni ədalət standartı tətbiq etməlidir. Uzaq perspektiv baxımından kor - rupsi yaya uğramış rejimlərin dəstəklənməsi və xarici siyasətdə ikili standartların tətbiqi ABŞ-ın mənafeyinə uyğun deyil. Xarici siyasətə yenidən baxmaq, daha müdrik düşünülmüş yanaşmalara keçmək vaxtı çatmışdır. Ümid edirəm ki, dünyanı belə mənzərədə görmək “Dünya zənginliyimizə və demokratiyaya görə bizə nifrət edir” və ya “Biz dünyanın bütün problemlərini həll edə bilmərik” kimi bəsit və səbatsız dəlillərin qarşısında davam gətirə biləcək. Əksinə, bütün dünyada insanlar Amerikanı diqqətlə izləyirlər və çox ölkələr demokratik azadlıqların Amerika sistemini əxz etmək istərdilər. Müasir dünyanın bir çox problemlərinin həllində Amerika real tərəfdaş ola bilər. Raket sipərinin qurulması yeni baxış gətirməyəcək. Bu baxış təcridizm siyasəti ilə də gəlməyəcək. Bütün insanları Yer kürəsində bütün insanlar üçün ümumi olan vahid məqsədlərlə yaşadığımıza, bəzən təfərrüat - larla bağlı aramızda fikir ayrılığı baş verirsə də, bunun belə olduğuna inandıraraq. Bizim dünyamızda insanlar, mədəniyyətlər, millətlər arasında körpülər salmaq lazımdır. Başlıcası, binəsibləri inkar etməmək, dünyanın fəlakətli vəziyyətdə olan hissəsini taleyin cənginə buraxmamaqdır. Yoxsulluq və ümidsizlik terrorun və dünya düzəninin hiddətlənməsinin mənbəyidir. Əhməd Zevayl özü özünə sual verir: “Uğur düsturu mövcuddurmu?”. O bu sualı aşağıdakı fikirləri ilə cavablandırır: Elmdə mənim ehtirasım bilik – tərəqqi təməli axtarışlarıdır. Bilik gücdür; məlumat bilik almağın yalnız vasitəsidir. Özümüz haqqında nə biliriksə, elə oyuq. İnsanın unikallığı təfək - kürü haqqında düşünə bilməyindədir, bir də nadir istedadlı şəxsiyyətlər bizim təbiət haqqında biliklərimizi dəyişə bilərlər. Bilik ümmanı isə dərin və sonsuzdur. Bu fikri İsaak Nyuton çox yaxşı ifadə etmişdir: “Mən özümü dəniz qırağında oynayan, tez-tez yeni, həmişə - kindən daha hamar daşı, ya da daha qəşəng balıqqulağını götürmək üçün oyunun dan ayrılan uşaq kimi görürəm. Qarşımda isə sahilsiz, tamamilə naməlum bilik ümmanı uzanır”.
Yüklə 42,94 Mb. Dostları ilə paylaş:
|