Fe3+ + 3CNS− = Fe(CNS )3 qizil qon tuzi Quruq usuldagi reaksiyalarga alanga rangini bo‘yash reaksi- yalari ham kiradi. Tekshirilayotgan modda tarkibidagi ba’zi ele- mentlar gorelka alangasida yonganda alangani shu elementga xos rangga kiritadi. Reaksiyani bajarish uchun tozalangan plastinka yoki xromlangan sim tekshirilayotgan eritma bilan ho‘llanadi va rangsiz alangaga kiritiladi. Hosil bo‘lgan alanga rangiga qarab eritmada qanday ion borligi aniqlanadi. Masalan, Na+ – alangani sariq, K+ – binafsha rangga kiritadi va h.k.
Quruq usuldagi reaksiyalar sanoatda juda cheklangan miqdorda qo‘llaniladi, chunki ayrim ionlargina rang hosil qilish xususi- yatiga ega. Bu reaksiyalardan, asosan, laboratoriyalarda va geologlarning dala tekshirish ishlarida foydalaniladi.
Quruq usuldagi reaksiyalar sanoatda juda cheklangan miqdorda qo‘llaniladi, chunki ayrim ionlargina rang hosil qilish xususi- yatiga ega. Bu reaksiyalardan, asosan, laboratoriyalarda va geologlarning dala tekshirish ishlarida foydalaniladi.
Amalda, sifat analizida, asosan, eritmapardagi reaksiyalar, «ho‘l» usulda olib boriladigan reaksiyalar qo‘llaniladi. Bunda analiz qilinayotgan namuna avval erituvchida eritilib, so‘ngra tekshirish olib boriladi. Erituvchi sifatida distillangan suv, mineral kislotalar, NS1, HNO3, H2SO4 eritmalari, ishqorlar, spirtlar ish- latiladi. Agar tekshirilayotgan modda yuqorida ko‘rsatilgan erituvchilarda erimasa, u holda yuqori haroratda eritish usullaridan foy- dalaniladi. Eritish reaksiyalari mufel pechlarda 800–1000°C da va mo‘rili shkafda olib boriladi. Analiz qilinayotgan modda avval chinni hovonchada maydalaniladi, keyin qotishma hosil qiluvchilar (quruq Na2CO3+K2CO3 aralashmasi) bilan aralashtiriladi va so‘ngra isitgichlarga qo‘yiladi. Analiz qilinayotgan modda isitgichda berilgan aralashma bilan birikib, eruvchan tuzlarni hosil qiladi. Masalan, kalsiy silikat CaSiO3 suvda, kislota, ishqor va spirtlarda erimaydi.
Lekin qotishmaga o‘tkazish natijasida u Na2SiO3 tuzi holiga o‘tadi, suvda eriydi, hosil bo‘lgan CaCO3 ham kislotada eriydi:
Lekin qotishmaga o‘tkazish natijasida u Na2SiO3 tuzi holiga o‘tadi, suvda eriydi, hosil bo‘lgan CaCO3 ham kislotada eriydi:
CaSiO3 + Na2CO3 → CaCO3 ↓+Na2SiO3
↓CaCO3 + 2HCl =CaCl2 + H 2CO3
H2O CO2
Kimyoviy sifat analizida yarimmikroanaliz usulining ko‘pgina afzalliklari borligi ilgari aytib o‘tilgan edi. Shu sababli ushbu dars- likda ham, asosan, sifat analizining yarimmikro usuli ko‘rib chi- qilgan. Bunda tekshirilayotgan moddaning og‘irligi yoki hajmiga qarab reaksiyalar probirkada tomchi va mikrokristalloskopik usul- larda bajariladi.
