Şİrketlerin süRDÜRÜlebiLİR Çevre poliTİkalari ve rekabet avantajlari

Şekil:5 Porter’ın Jenerik Stratejiler Matrisi  
Kaynak: Erol Eren, Stratejik Yönetim ve İşletme Politikası,7.Baskı, Beta Basım, 2005, s.250. 
Şekilden  anlaşıldığı  üzere  jinerik  stratejiler;  maliyet  liderliği,  maliyette 
odaklanma, 
farklılaştırma, 
farklılaştırmada 
odaklanma 
olarak 
dört 
gruba 
ayrılmaktadır. 
3.1. Toplam Maliyet Liderliği Stratejisi 
Bu  stratejiyi  seçen  işletmeler  faaliyette  bulunduğu  sektörde  maliyetleri 
düşürerek  rakiplerine  kıyasla  maliyet  avantajı  elde  etmeleri  anlaşılmaktadır.  Bu 
stratejinin  diğer  alternatif  stratejilere  oranla  iki  önemli  avantajı  vardır:  Bunlardan 
birincisi;  düşük  maliyetler  nedeniyle  rakipleriyle  aynı  pazarda  ürettikleri  ürünlere 
daha  ucuz  fiyat  koyarak  hem  aynı  karı  elde  etmeleri  hem  de  pazar  paylarını 
arttırmalarıdır.  İkincisi  sektörün  genişlemesi  nedeniyle  ve  yeni  müşterilere  açılması 
sonucunda  rakiplerin  fiyatlar  üzerine  rekabet  etmeye  başlaması  durumunda  fiyat 
savaşında  yeni  düşünlerin  de  pazar  paylarının  düşük  maliyet  ve  fiyat  uygulayan 
firmalara kalması ile sağlanacak avantajdır. Bu nedenle maliyet avantajı işletmelerin 
hem  kazançları  hem  müşteri  portföyleri  hem  pazar  payları  genişleyecektir.  Bu 
avantajı  ürün pazar  ayrıcalıklı üstünlük  faktörlerini  bütünleştirerek elde edebilirler 
(Eren, 2006: 251). 
Bir  şirketin  maliyetlerini  en  aza  indirebilmesi  için  yapabileceği  şeyler 
belirlidir.  İlk  önce  genel  maliyetleri  içerisindeki  her  kalemi  sıkı  bir  incelemeden 
geçirip  yapabileceği  tüm  indirimlere  müracaat  etmelidirler.  Tesis  kurulumlarını  en 

---

59 
 
verimli  yerlerde  yapıp  hem  tedarik  hem  de  satışta  karşılaşılacak  birtakım  gereksiz 
maliyetleri azaltmış olacaklardır (Porter, 2000: 44-58). 
Maliyet  liderliğinin  yararları  Poter’ın  en  iyi  beş  kuvvet  modeli  ile 
açıklanabilir.  Bu  modelde  tedarikçilerin  tehditler,  ikame  ürünler  ve  piyasaya  yeni 
giren  firmaların  tüm  yarar  ve  sakıncaları  oluşturabilir.  Bu  stratejiyi  seçen  firmalar 
düşük  maliyetlerinden  dolayı  olan  rakiplerinden  korunmuş  olacaklardır.  Güçlü 
tedarikçilerden  daha  az  etkileneceklerdir,  düşük  maliyet  daha  fazla  pazar  payı 
demektir  yani  daha  fazla  mal  alacakları  için  toptancıların  önünde  pazarlık  güçleri 
artacaktır.  İşletmeler  Pazar  payını  ellerinde  bulundurdukları  sürece  pazarda  güven 
içerisinde faaliyetlerini sürdürmektedirler.