Sitologiya va
Yüklə 4,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Donador endoplazmatik to‘r
|
Silliq endoplazmatik
to‘r ning membranalarida yog‘ va ug- levodlar almashinuvida ishtirok etuvchi fermentlar bo‘ladi. Shu- ning uchun ham uning asosiy vazifasi lipidlar va uglevodlarni sin- tez qilishdir. Silliq endoplazmatik to‘r ayniqsa, yog‘ bezlari (yog‘ sintezi)da, jigar hujayralari (glikogen sintezi)da zaxira moddalar to‘planadigan hujayra (o‘simlik urug‘)larida ko‘p bo‘ladi. Muskul hujayralarida silliq endoplazmatik to‘r muskul tolalarining qisqa- rishida ishtirok etadi. Donador endoplazmatik to‘r membranalarida ribosomalar joylashgan. Shuning uchun membranasi donador ko‘rinishga ega bo‘ladi. Donador endoplazmatik to‘rning muhim vazifasi oqsil sin- tezi va uni tashish bo‘lib, bu jarayonlarni ribosomalar bilan ham- korlikda amalga oshiradi. Ribosomalar endoplazmatik to‘r mem- branasining ustki qismida dona-dona bo‘lib joylashgan. Donador deb atalishi ham shu tuzilma bilan bog‘liq. Donador endoplazma- tik to‘r oqsil ko‘p sintezlanadigan hujayralarda yaxshi rivojlangan. Shunday qilib, endoplazmatik to‘r hujayraning umumiy ichki aylanma tizimi bo‘lib, uning kanallari orqali moddalar tashiladi. http:eduportal.uz 40 HUJAYRA HAQIDAGI TA’LIMOT II BO‘LIM Ribosomalar erkin yoki endoplazmatik to‘rning tashqi yu- zasiga birikkan holda joylashishi mumkin. Ribosomalar, deyarli barcha hujayralar: prokariot va eukariotlarda uchraydi. Riboso- malar diametri 15,0–35,0 nm (1 nm=10 -9 metr) bo‘lgan ikki, ya’ni katta va kichik bo‘lakchalardan iborat yassi tanachalardan tashkil topgan. Ribosomalarda taxminan teng miqdorda oqsil va nuklein kislotalar mavjud. Ribosoma RNksi yadrodagi DNk molekulasi yordamida hosil bo‘ladi. Ribosoma yadrodagi yadrochadan sin- tezlanadi va sitoplazmaga chiqariladi. Ribosoma hujayrada oqsil sintezini amalga oshiruvchi organoid bo‘lib, membranasiz orga- noidlar qatoriga kiradi. Ribosomalarning asosiy vazifasi oqsil sin- tezlashdir. oqsil sintezi murakkab jarayon bo‘lib, uni faqat bitta ri- bosoma emas, balki bir necha o‘nlab ribosomalar amalga oshira- di. ularni Yüklə 4,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|