PATERNALİST M U H A F A Z A K Â R L IK Kıta Avrupası muhafazakârları, değişime direnç açısından uzlaşmaz bir tutum benimsemiş ol
salar da; daha esnek ve kesinlikle daha başarılı olan Anglo-Amerikan geleneği, Edmund Burke’e
(bkz. s. 8 7 ) kadar geri götürülebilir. Burke’ün Fransız Devrimi’nden çıkardığı ders, değişimin
doğal veya kaçınılmaz olduğu ve böyle bir durumda da ona karşı diretilmemesi gerektiğiydi. Bur
ke’e göre, “Değişim araçları olmayan devlet, bu değişimi muhafaza etmenin araçlarından da mah
rumdur. ([1 9 7 0 ] 1975, s. 2 8 5 ) Burkeçü muhafazakârlığın kendine özgü tarzı ihtiyatlı, mütevazı
ve pragmatiktir; ister gerici isterse devrimci olsun sabit ilkelere ilişkin genel bir şüphe barındırır,
lan Gilmour' un (1 9 7 8 ) ifade ettiği gibi, “bilge Muhafazakâr ışıkla yol alır.” Muhafazakârlara göre,
gelenek, düzen, otorite, mülkiyet vs. gibi en fazla benimsedikleri değerler, siyasa, sadece pratik ko
şullar ve tecrübenin ışığında geliştirildiğinde güvenli olabilirler. Böylesi bir duruş, ciddî ve kökten
bir değişimi nâdiren haklı çıkarabilir ama “muhafaza etm ek için değişme” çerçevesinde ihtiyatlı bir
arzuyu kabul eder. İlke olarak, pragmatik muhafazakârlar ne bireyin ne de devletin tarafındadırlar;
daha çok, “işleyen hangisi”yse ona bağlı olarak ikisi arasındaki bir dengeyi tavsiye ederler.
Uygulamada, muhafazakârlığın bünyesindeki reformcu itki, 19. ve 20. Yüzyıllardaki neo-feo-
dal paternalist değerlerle bağlantılı olarak ayakta kalmıştır. Paternalist muhafazakârlığın kapsamın
da iki ana gelenek vardır.
►
Tek-millet muhafazakârlığı
►
Hıristiyan demokrasi
Tek-Millet M uhafazakârlığı Anglo-Amerikan paternalist geleneği, genellikle 1868 ve 1874-1880 arasında İngiltere’nin başba
kanlığını yapmış olan Benjamin Disraeli’ye (1 8 0 4 -1 8 8 1 ) kadar götürülür. Disraeli siyaset felse
fesini, bakanlık görevlerinden önce yazdığı iki roman olan Sybil (1 8 4 5 ) ve Coningsby (1 8 4 4 ) adlı
eserlerinde geliştirmiştir. Bu romanlar, o dönemlerde siyasal yapıda baskın nitelikteki uç bireyci
liğe (bkz. s. 4 5 ) karşı sosyal sorumluluk ilkesinin vurgulanması için yazılmıştır. Disraeli, artan
