Şöbə: Humanitar ixtisaslar İxtisas: Kitabxana işi Qrup: 022a kurs: II

Biblioqrafik fəaliyyətin prosesləri

Biblioqrafiyanın iimuıni şərhiııdə konkrctlik yaratmaq üçün ona müxtəlif istiqamətlərdən yanaşmaq la/nndır. İnsan (əaliyyətinirı bir sahəsi olan biblioqrafiya isə çox mürəkkəb lərqli (dilerensasiya'laşdırma) xiisusiyyətlərə malik bir obyekt kimi ö/iinü göstərir. «Biblioqraliya» anlayışmın həcıni haqqında iki fikir ınövcuddur. Birinciyə görə o, yalnı/ ləcrübi fəaliyyətdən, ikinciyə görə isə ınüxtəlif fəaliyyət növlərini (biblioqrafik. elmi-tədqiqat, lə lim-tərbiyə və təşkilati-idarəetmə) əhatə cdən geniş həcmlj bir sahədən ibarətdir.
təsnifatı yaradılır. İnsan fəaliyyəti sisteminə daxil olan biblioqrafik fəaliyyət aşağıda qeyd olunan əsas kom poncntlnrə malikdir: a) mnqsəd; b) subyektlər; v) obyektbr; q) proscslər; d) vasitələr; e) nəticəbr. Bunların arasm da məqsəd d a h a real xarakter daşıyır. O, gö/.bnibn nəticənin modeli, (baliyyətin başlanması motivi kimi subyeklin təfəkküründə mühüm yer tutur və formalaşır. filə buna görə də biblıoqrafik fəaliyyətdə məqsədlə subyekt bir-birib əlaqədə . citüıülüb şərh edilir.
Əmoli biblioqratik fəaliyyət sənodbrin bihlioqrat'iyalaşdmlmasmdan vo inl'ormasiya təbbatçılarına bihlioqrarik xidmot göstərmokdon ibarət olan iki osas prosesi oks etdirir. Biblioqrafiyalaşdırına bihlioqral'ik inl'oi'masiyanm ha- /ııianması və hihlioqral'ik vosait Ibrmasma sahnması prosesidir. Bu prosesin iki anı var. Birincido sonod kütlosi vo ya axını biblioqral’ijt qaydada işlonilmokb axtarış vo ya kommunikativ istiqamətli ilkin hiblioqral'k inl'ormasiya monboyi yaradılır, ikincido iso hu ilkin hiblioqrafik inl'ormasiya monbəbri (vosai'Ior) konkret toləbatlara vo sorğuhıra uyğunluğuna göro qiymotlondirilmoklo yenidon işlənilir vo moqsodyönlü (qiymətləndirmo l'unksiyalı) vosaito çevrilir. Biblioqrafiyalaşdırmarım ikinci anı eyni doro-codo biblioqrafik xidırotə do xas olan xüsusiyyəli əks etdiıir. Bcbliklə, o, hibl loqral’ik l’oaliyyət prosesbrinin qarşıhqlı əlaqəyo malik old jqlarını açıb gı'jstorir. Biblioqrafik xidmot prosesinin osas mahiyyoti iso bihliocrafik int'ormasiyanı bilavasitə tolohatçıya çaldırmaqdan iharətdir. Ümumiyyotlo, bibüoqraliyalaşduma prosesi biblioqıafik xidmot üçün la/ııni biblioqral'ik ba/.a (ehtiyat) yaratmaqla onu müşayiət edir.
Biblioqrafik xidmət iki «qayda» ilə həyata keçiriliı: s(uaq-biblioqrafiya və biblioqrafik inforrnasiyavermə Jm əti. Soraq-biblioqrafiya xidməti (SBX) tələbatçL sorğusunun qəbul edilməsi və ona lazımi cavabm verilm.əsi ib həyata keçirilir. Sorğu və cavab qaydasında iş SBX -də mühiim və vacib cəhətdir. K itabxanada SBX -nin daha iıınumi loıınada mahiyyəti «tələbatçımn s(.>rğusu - biblio q raiın cavnbı» münasibətində özünü göstərir və b u rad a d a birinci ünsiiı proscsin başlanğıcı, ikincisi isə nəticəsidir.
%-i təşkil edir. Sənədlərin biblioqrafiyalaşdırılıııası. Bihlioqral'iyalaşdınna prosesi bir tərəfdən onun bilavasitə obyekti olan sonədbrin həcmindən, Ibrmasından və məzmunuııdan, digər tərəfdən, yaradılan biblioqrafik informasiyanın konkret məqsəd və oxucu : ' iqam ətbıindən asıhdır. Biblioqrafiyalaşdııma prosesi. yə’ni biblioqrafik vəsaitbrin tərtibi bir qayda olaraq dörd mərhələdən keçir: 1. Hazırlıq nərlıələsi. Buraya mövzunun seçilməsi, öyıənilməsi, la/.ım ^ələn hallarda biblioqıafik vəsaitin tərtibi prospektiıuii ıiazııianması, əlaqədar ədəbiyyatın axtarışı və meydana çıxarılması ib bağlı əməliyyatlar daxildir. 74 2. Analitik mərhələ. Bu rnərhəlodə müəyyən edilmiş sənədlərin ümumi biblioqrafik təhlili, biblioqrafik təsvırlərin tərtibi, indeksbşdirilməsi, p rcdm etbşdirilm əsi, onlara annotasiya və referat yazılması işi həyata kcçirilir. 3. Sintez mərhəbsi. Həmin mərhəbdə biblioqrafik vəsait üçün sənadlər seçilir, qiymətbndirilir v. onların biblioqratık təsviri qruplaşdırılır. 4. Yekuıı mərhələsi. Bu mərhəlo. vəsaitin yardımçı göstəricilərinin, m əium at-m etodiki aparai am tərtibı, onun redaktə olunması və müəyyən form aya salınm ası ilə əlaqədar işlər yerinə yetirilir,

8.