Sodda masalalarni yechish haqida tushuncha. Integrativ mashg‘ulotlar yordamida bolalarni ijodiy rivojlantirish

1 - vazifa. Bir necha o‘yinchoq ichidan shunga (namunaga) o‘xshashini tanlab olish. Pedagog stol ustiga matryoshkani, qo‘g‘irchoqni, quyonchani qo‘yadi.So‘ngra "sehrli qopcha" ichidan bitta o‘yinchoqni oladi va stol ustiga xuddi-shunga o‘xshash o‘yinchoqni topishni taklif qiladi.

2. Rangi, o‘lchami yoki shakli bir xil bo‘lgan 2-3 ta predmetlar (matryoshkalar, kubiklar, shariklar, koptoklar) orasidan xuddi shu rang, o‘lcham, shakldagi predmetni tanlib oladi. Bola toshpiriqni bajargach, tanlab olgan o‘yinchog‘ining nomini va har ikkala o‘yinchoq uchun umumiy (mushtarak) bo‘lgan belgini aytishi kerak.

Agar kichkintoy xato qilsa, pedagog unga savollar beradi: "Bu nima?"
Sen shu o‘lchamdagi (rangdagi) kubikni (matryoshkani) oldingmi? “Kubiklarni ustma-ust qo‘y!" Pedagog olinishi lozim bo‘lgan predmetni ko‘rsatishi mumkin: "Mana bu kubikni olish kerak. Ko‘rdingmi, u xuddi mana shu rangda".
2- vazifa. Namunaga o‘xshash bir necha predmetni topish. "SHu (ko‘k) rangdagi hamma kubiklarni mana bu qutichaga sol! Hamma kichkina matreshkalarni mana bu qutichaga sol!. Tarbiyachi mashg‘ulot oxirida: "Sen qutichaga qanday matreshkalarni solding?" - savolini beradi.
3-vazifa. Bolalarga predmetlarni gruppalarga qarab ajratish topshiriladi. Predmetning quyidagi belgilari aytiladi: predmetning nimaga kerakligi (bu qurilish materiali, undan ko‘rish mumkin; bu mo‘yqalam, u bilan rasm solinadi va hokazo), rangi, o‘lchami.
Pedagog kundalik hayotiy vaziyatni tashkil qiladi yoki undan foydalanadi, bunda bitta bola yoki bir necha bola predmetlarni tanlab oladi yoki gruppalarga ajratadi. M:, qurishda ishlatilishi mumkin bo‘lgan hamma materiallarni yashikka solish, qo‘g‘irchoqlarni esa tokchaga terib qo‘yish, rasm soladigan barcha mo‘yqalamlarini yig‘ib stakanchalarga, lattachalarni esa qutichaga solish, bitta setkaga hamma katta koptoklarni, boshqasiga esa - kichkina koptoklarni solib qo‘yish. Oldin bolalar predmetlarni bitga belgisiga qarab, keyinroq esa ikkita belgisiga qarab tanlab olalilar. ("Barcha qizil g‘ishtchalarni tanlab ol!").
Hap gal kichkintoylardan biri predmetlar qanday umumiy belgi asosida gruppaga birlashtirilganligini va o‘zi pima qilganligi va nima uchun shunday qilganligini aytish muhimdir. Bunday qilish bolalarni ongli harakat qilishga o‘rgatadi. Bunday mashqlar natijasida bolalar hatto bigga umumiy belgisi bo‘lgan turli xil predmetlarini hambir gruppaga birlashtirish mumkinligini tushuna boshlaydilar. Endi ular mazkur gruppaga mansub predmetlarning 12 ta umumiy belgisini ajratib ko‘rsata oladilar. Bir xil predmetlardan gruppalar tuzishda va gruppalarni ayrim predmetlarga bo‘lib tashlashda jamoa bo‘lib bajariladigan o‘yin mashqlari miqdor haqidagi tasavvurni yanada rivojlantirishga xizmat qiladi. Bu mashqlar davomida bolalar har bir gruppa (to‘plam) ning ayrim predmetlardan iborat ekanligini tushunishlari, gruppa ichidan ayrim predmetlarni ajratib olishni o‘rganishlari, yaxlit to‘plam bilan uning elementi o‘rtasidagi nisbatni aniqlashlari kerak.
Bolalarni gruppalarga birlashtirilgan predmetlarning umumiy belgilarini ko‘ra bilishga va atay olishga, gruppani yaxlit bir butun narsa deb idrok etishga o‘rgatish davom ettiriladi.
Yig‘indidagi hamma predmetlarning 1-2 umumiy belgisini ajratib ko‘rsatish bilan birga bolalar shu gruppadagi predmetlarning faqat biror qismi uchungina umumiy bo‘lgan belgilarni, ya`ni boshqa qismlarning belgisidan farq qiluvchi belgilarni ham ko‘rishga o‘rganadilar. Ular gruppani bir necha gruppachaga bo‘ladilar, ya`ni to‘plamni to‘plamchalarga ajratadilar. M: guldastada ko‘p borligini, ularning ba`zilari qizil, ba`zilari esa oq ekanligini, gullar ham, oq gullar hamko‘pligini aniqlaydilar. Bolalar ana shunday qilib to‘plamlardagi sonlar bilan to‘plamchalardagi sonlarni taqqoslashga, ular o‘rtasidagi miqdoriy nisbatni aniqlaydilar.