Sonli ifoda sonlardan tuzilib, amallar belgilari bilan birlashtirilgan yozuv ekanligini eslatib o‘tamiz


a son (takrorlanuvchi ko‘paytuvchi) darajaning asosi, n son (ko‘paytuvchi necha marta takrorlanishini ko‘rsatuvchi son) daraja ko‘rsatkichi deyiladi



Yüklə 1,4 Mb.
səhifə4/5
tarix17.10.2023
ölçüsü1,4 Mb.
#156716
1   2   3   4   5
Mavzular

a son (takrorlanuvchi ko‘paytuvchi) darajaning asosi, n son (ko‘paytuvchi necha marta takrorlanishini ko‘rsatuvchi son) daraja ko‘rsatkichi deyiladi.

Masalan,


bu yerda 3 — darajaning asosi, 4 — daraja ko‘rsatkichi, 81 esa 3 4— darajaning qiymati. Xususan, sonning birinchi darajasi deb, shu sonning o‘ziga aytiladi: a 1 = a.

10 dan katta bo‘lgan har bir sonni a · 10n shaklida yozish mumkin, bunda 1 £ a < 10 va n – natural son. Bunday yozuv sonning standart shakli deyiladi.



Darajaga ko‘tarish bir nechta muhim xossalarga ega.

  1. xossa.


Bir xil asosli darajalarni ko‘paytirishda asos o‘zgarmasdan qoladi, daraja ko‘rsatkichlari esa qo‘shiladi.
Natural ko‘rsatkichli darajaning ta’rifiga ko‘ra

Bir xil asosli darajalarni bo‘lishda asos o‘zgarmasdan qoladi, daraja ko‘rsatkichlari esa ayiriladi


3- xossa.
Darajani darajaga ko‘tarishda asos o‘zgarmasdan qoladi, daraja ko‘rsatkichlar esa o‘zaro ko‘paytiriladi.


darajaning birinchi xossasiga ko‘ra

ko‘paytirishning ta’rifiga ko‘ra


Shunday qilib,


4- xossa.

Ko‘paytmani darajaga ko‘tarishda har bir ko‘paytuvchi shu darajaga ko‘tariladi


ko‘paytirishning guruhlash va o‘rin almashtirish qonuniga ko‘r

5- xossa.





Kasrni darajaga ko‘tarishda uning surat va maxraji xuddi shu darajaga ko‘tariladi.




Raqamlar bilan yozilgan ko‘paytuvchilar sonli ko‘- paytuvchilar, harflar bilan belgilangan ko‘paytuvchilar esa harfiy ko‘paytuvchilar deyiladi. Sonli va harfiy ko‘paytuvchilar ko‘paytmasidan iborat algebraik ifoda birhad deyiladi.






Yüklə 1,4 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin