1. Çocuklu
46
4.2. Nitel Veriler
4.2.1. Genç Çiftçilerin Çiftçiliği Tercih Etmelerindeki Etkenler
Katılımcıların görüşme formunda “çiftçi olmaya nasıl karar verdiniz?” sorusuna
verdikleri bazı yanıtlar şekil 2’ de gösterilmiştir.
Şekil 2. Genç Çiftçilerin Çiftçiliği Tercih Etmelerindeki Etkenler
Genç çiftçilerin çiftçiliği tercih etmelerindeki etkenlere baktığımızda üretim modelleri
benzeşse dahi farklı motivasyonlarla tarımsal üretime dahil oldukları görülmektedir.
Ekonomik gelecek kaygısının üretim modelini belirleyen baskın tercih olmasının yanında
sosyal ve kültürel yaşam tercihleri de ön plana çıkmaktadır. Daha minimal sosyal yaşamlar
tercih etmelerinin yanı sıra geniş coğrafi alanlara sahip bir üretim modelini benimsemiş
olmaları ekonomik üretim modellerinin kişisel tercihlerden de etkilendiğini ortaya
koymaktadır.
…Ben seçtim diyorum fakat aslında seçmiş de sayılmayız. Çünkü eğer kaliteli yaşamak
ve çocuklarımı sağlıklı büyütmek istiyorsam Bursa’ da bana bu hayatın verilmeyeceğini
Genç
Çiftçi
Para
Köyde
Doğdum
Sürdürüle
bilir Bir
Yaşam
Milli
Tarıma
Destek
Gelişmiş
Çiftlikler
Aile
Mesleği
İşim
Bu
Benim
Doğa
Sevgisi
Ziraat
Mühendisi
Olmam
Veterinerlik
Öğrencisi
Olmam
47
anladım. Yani aslında çok da seçilmiş sayılmaz. Bir zorunluluktu diyebiliriz… (10 nolu genç
çiftçi) 10 nolu genç çiftçinin soruya verdiği cevapta yaşam alanı ve meslek tercihlerinin
“kaliteli yaşam” ve “sağlık” vurgularıyla ön plana çıktığını görmekteyiz. Sonradan meslek
olarak seçilen çiftçiliğin kök aileden gelen çiftçilik uğraşından farklı olarak hayat akışı içinde
ortaya çıkan gereksinimler ve bu gereksinimlerin mevcut yaşam koşullarında
sağlanamamasından dolayı seçildiğini ortaya koymaktadır. Çiftçilik faaliyetlerine “sağlık” ve
“kalite” vurgusu yapılarak pozitif bir yaklaşım sergilendiği görülmektedir.
…Hayvanları seviyorum en başta. Aslında vegan olmayı düşünüyorum fakat henüz
vejetaryenim… (5 nolu genç çiftçi) Yemek yeme tercihlerinin de çiftçiliği meslek olarak
seçme üzerinde etkili olduğunu görmekteyiz. Kırsal alanda hayvan ve bitkilerin gıda olarak
birbirlerinden çok fazla ayrılmadıkları görünür olsa da tüketim tercihlerine göre üretim
modellemelerini mümkün kılan bir meslek olduğu düşünülebilir. Bu haliyle tarımsal üretimin
kişisel yemek yeme tercihlerinin uygulanmasında ve pekiştirilmesinde kolaylaştırıcı etkisinin
olduğu söylenebilir.
…Kendi yetiştirdiğini yemek büyük zevk… (13 nolu genç çiftçi) Modern dünyanın
getirileri ve tüketim alışkanlıkları ile birlikte yediği yemeğe yabancılaşan 21. yüzyıl kentli
bireylerinden belli ölçülerde farklılaşan kırsaldaki bireyler, ürettiği gıdayı yemeğe
dönüştürebilme ve yediğini tanımak açısından diğer meslek kollarından ve kentli bireylerden
farklılaşmaktadır. Çiftçiliğin bir meslek olarak bu açıdan mesleki doyuma ulaşma fırsatını
sunduğu düşünülebilir.
…Sekiz yıl özel sektörde çalışarak şehirde yaşadık ama eşimi ikna etmem biraz zaman
aldı. Bana kalsa köyde üniversite olsa onu bile burada okurdum ama işte üniversite eğitimi
evlilik falan derken kaldık şehirde… (11 nolu genç çiftçi) Araştırmamızda yer alan genç
çiftçilerin tekrar bu üretim alanına girmeden önce çiftçiliğe ara vermelerinin çeşitli sebepleri
bulunmaktır. Eğitime devam etmenin kırsalda mümkün olmaması, evlilik ile aile olma
bilincinin ortak karar verme mekanizmalarını etkilemesi buna örnek olarak gösterilebilir.
…Seçmedim ki ben zaten hep buradaydım. Sadece gitmedim. Dedemin sürüsü tam 60
yaşında. Kardeşlerimin hepsi şehire gittiğinde bazen düşündüm ama kıyamadım hayvanları
satıp gitmeye… (15 nolu genç çiftçi) Meslek olarak çiftçiliği seçmede etkili olan diğer bir
durum ise üretim alanındaki bazı kısımlara gösterilen duygusal bağlılıktır. Özellikle
hayvancılıkta süregelen soy takibi ve aile işletmeleri arasındaki hayvan ırkı rekabetleri en iyi
olanın üretilmesini amaçladığından üretimin kalitesini arttırmakta ve bu bağlılığı devam
48
ettiren genç çiftçiler uzun süreler içerisinde ortaya çıkan hayvan soylarını devam ettirmede
ortaya koydukları iddia ile mesleğe olan bağlılıklarını açıklamaktadırlar. Burada geleneksel
olanın ekonomik olana dönüştüğünü düşünebiliriz. Hayvancılık üretimindeki soy takibi
geleneksel yapıdan itici güç alıyor olsa da nihayetinde ekonomik gelire dönüşmektedir. Ve bu
şekilde ekonomik sürdürülebilirliğin bir kolu olarak geleneksel olana bağlılığın da etkisi
olduğu ortaya çıkmaktadır. Bu örnek üzerine düşünecek olursak giderek çoğalan dünya
nüfusu kaynaklı endüstriyel tarıma yönelişle birlikte daha fazla ürünü daha az zamanda ve
mekanda elde etme girişimi olan intansif tarımın tek başına sürdürülebilirliği sağlamayacağı
ekstansif olan geleneksel metotlara da ihtiyaç olduğu düşünülebilir. Son yıllarda tarım
piyasasının ortaya koyduğu tarım fuarlarında, hayvan güzellik yarışmalarının yapılması ve en
iyilerin ödüllendirilmesi bu konuda pozitif yönlü bir gelişme olarak değerlendirilebilir.
…Daha iyi yapabileceğim bir iş olduğunu düşünmüyorum…(3 nolu genç çiftçi) 3 nolu
genç çiftçinin yorumu ile sosyal ve ekonomik hayatını çevreleyen çiftçiliğin dışına çıkmayan
ve farklı alanlarda eğitimler almayan bireylerin bir mecburiyet durumu olarak da çiftçiliğe
yöneldikleri görülmüştür. Aynı zamanında bu yaklaşımda olan genç çiftçilerin bu durumu bir
konfor alanı olarak da gördükleri ve en nihayetinde tarım sektörünün gıda ihtiyacı sebebiyle
kötü durumda olsa da devam edeceğinden kaynaklı işsiz kalma durumlarının ortaya
çıkmayacağını düşündükleri tespit edilmiştir.
... Ziraat mühendisliği okuduğum için daha çok laboratuar işleri yaparım diye
düşünüyorum ama zamanla alanda çalıştıkça çiftçiliği bilerek yapmanın daha avantajlı
olduğunu fark ettim…(2 nolu genç çiftçi). Başaranoğlu’nun (2019) Isparta’daki çalışmasında,
genç çiftçilere göre kırsal alanın en önemli avantajı, %30.00 oranı ile bireylere geçim kaynağı
yaratması olmuştur. Diğer avantajlara bakıldığında ise; %23.64 oranı ile kırsal alanların
huzurlu ve sakin olması, %20.91 oranı ile kırsal alanlarda gelenek, görenek ve alışkanlıkların
olması, %13.64 oranı ile doğal yaşam fırsatı olması, %9.09 oranı ile temiz havanın olması
%2.73 oranı ile akraba ilişkilerinin iyi olması verileri elde edilmiştir. Bizim çalışmamızda ise
katılımcıların çoğunluğu çiftçiliği kendi istekleri doğrultusunda seçtiklerini belirtmişlerdir.
Farklı süreçler yaşıyor olsalar da doğaya yakın olmak ve kaliteli bir yaşam arzusunun ön
plana çıktığı görülmektedir. Bunun yanında tarımı temel üretim sektörü olarak görmeleriyle
ekonomik kazanç beklentileri, alan ile ilgili eğitim süreçlerine dahil olmaları ve kök
ailelerinin de çiftçi olması bu karar verme sürecini etkilemiştir. Isparta ilinde yapılan çalışma
ile Balıkesir ve Çanakkale illerini kapsayan Güney Marmara Bölgesi’ndeki bizim
çalışmamızda genç çiftçilerin çiftçiliği bir meslek olarak seçmelerinde benzer motivasyonlara
49
sahip oldukları tespit edilmiştir. Bu haliyle bölgeler farklı olsa da benzer beklentilerin ortaya
çıktığı ve Türkiye genelinde ortaya çıkan tarım sektörü güncel durumlarının genç çiftçileri
etkileyerek motivasyon kaynaklarında belirleyici olduğu düşünülebilir.
Dostları ilə paylaş: