Standartlari

1-misol. 
Ishlab chiqarish kompaniyasi TMZlar prtiyasini sotib olmoqda. Materialning 
pereyskurant bahosi 12 sh.b. Sotuvchi 500 tadan 1000 tagacha material sotib olsa 4%, 
1000 tadan ortiq sotib olsa 8% chegirma beradi. Kompaniya 900 ta materialni hozir, 
kelgusida 300 ta sotib olishni rejalashtirmoqda. Sotuvchi sotuv bahosidan 20% QQS 
9
M.Bonham and others.Generally accepted Accounting practice under IFRS. Ernst & Young LLP, United States, 2010.- part 2. 
p.1331-1334.

---

72 
to’laydi. Omboga olib kelishgacha transport xarajatlari 1300 sh.b. 
Sotib olish tannarxini aniqlang. 
Echim. 
Sotib olish tannarxi = 900 x 12 x (100% - 4%) + 1300 = 11668 sh.b. 
 
2-misol. 
Kompaniya to’lovni kechiktirish sharti bilan tovarlar partiyasini sotib olmoqda. 
Kompaniya 3 oydan keyin 76800 sh.b. to’laydi. O’z vaqtida to’lansa tovar partiyasi 
75000 sh.b. turadi. 
1.
 
Sotib olishdagi provodka: 
Dt Xom ashyo va materiallar (M2010) 75000 
Kt Mol yetkazib beruvchilarga to’lanadigan schyoilar (M6010) 75000 
2.
 
Oylik xarajatni tan olish (foiz xarajatlari) 
Dt Foiz xarajatlari (M9610) 600 
Kt Mol yetkazib beruvchilarga to’lanadigan schyoilar (M6010) 600 
(76800-75000)/3 oy = 600 sh.b.
3-misol. 
Kompaniya olti oy davomida oyiga 90000 ish soat me’yorini o’rnatdi. Oylik 
ishlab chiqarish ustama xarajatlari 144000 sh.b. Kompaniya 1 oyda 80000 ish soat, 2 
oyda 105000 ish soat ishladi. 
Ishlab chiqarish ustama xarajatlarini taqsimlang: 
1.
 
Birinchi oy uchun taqsimlanmagan ustama xarajatlarni foyda va 
zararga hisobdan chiqariladi: 
Dt Sotish tannarxi (M9110)
yoki Dt Boshqa operatsion xarajatlar (M9430) 16000 
Kt Umumishlab chiqarish xarajatlari (M2400) 16000