Strateji TƏHLİL

STRATEJİ TƏHLİL | Say 1-2 (23-24) • 2018

344 

texniki  əməkdaşlıq  haqqında  da  sənəd 

imzalandı. Həmin sənədə əsasən, Gürcüs-

tan  həm  Cümhuriyyət  ordusunun  hərbi 

texnika və sursatla təchizatının yaxşılaş-

dırılması,  həm  də  hərbi  kadrların  hazır-

lanması  baxımından  əhəmiyyətli  kömək 

göstərdi.  Bu  respublikadan  gətirilmiş 

silah,  sursat  və  avadanlıq  Azərbaycanın 

hərbi  hissələrinin,  o  cümlədən  də  De-

nikin  ordusunun  hücum  təhlükəsinin 

alınması  üçün  şimal  sərhədləri  bo-

yunca  cəmləşdirilmiş  hərbi  qüvvələrin 

təchizatını xeyli yaxşılaşdırdı.

Hökumətin  və  Hərbi  Nazirliyin 

həyata  keçirdiyi  tədbirlər  nəticəsində 

Cümhuriyyət 

ordusunun 

döyüş 

qabiliyyəti  daha  da  gücləndi  və  bu 

da  ölkənin  silahlı  müdafiəsi  imkanla-

rını  genişləndirdi.  1919-cu  ilin  yayın-

da  Denikin  ordusunun  Azərbaycana 

hərbi  müdaxiləsi  təhlükəsinin    artdığı 

bir dövrdə Cümhuriyyət ordusunun dö-

yüş  qabiliyyətinə  arxalanmaqla  bütöv 

müdafiə  sisteminin  yaradılmasına  nail 

olundu, Şimal sərhədlərinin, Abşeronun və Bakının müdafiə sistemləri qu-

ruldu. Bu müdafiə sistemlərinin möhkəmləndirilməsi üçün kifayət qədər 

qüvvə və vəsait ayrıldı. 1919-cu ilin iyununda Dövlət Müdafiə Komitəsi 

yaradıldı və bununla da ölkənin müdafiəsinin təşkili konkret bir orqan-

da  mərkəzləşdirildi.  Nazirlər  Şurası  sədrinin  rəhbərlik  etdiyi  bu  orqan 

müdafiə və ordu quruculuğu sahəsində dövlət səviyyəsində zəruri olan 

qərarları  qəbul  edir  və  həm  də  lazım  olan  qüvvələri  səfərbər  etməklə 

onun icrasını təşkil edirdi.

1919-cu  ilin  payızında  ordunun  formalaşdırılması  sahəsində  davam-

lı  inkişaf  meyilləri  saxlanmaqda  idi.  Bunun  nəticəsi  idi  ki,  Bakı  şəhərinin 

müdafiəsinin  etibarlı  təşkili  üçün  Bakı  İstehkamat  Hissəsi  (Бакинский 

Укрепленный  район)  yaradıldı.  Bakıda  və  Abşeron  yarımadasında 

yerləşmiş hərbi qüvvələr bu struktura tabe  edildi. Sentyabr ayında Bakı 

hərbi limanının, təyyarə dəstəsinin, zirehli avtomobillər dəstəsinin, mövqe 

batareyasının ştatlarının formalaşdırılmasına başlandı. 1919-cu il sentyabr 

ayının 14-də təyyarə dəstəsinin və zirehli avtomobillər dəstəsinin, sentyab-